Đột quỵ do tổn thương não

Một người đàn ông Mỹ 36 tuổi đã bị ngã và hôn mê được đưa đến phòng cấp cứu với những triệu chứng như nôn, nhức đầu, mờ mắt, mất khả năng ngôn ngữ, liệt nhẹ bên tay phải, và lẫn lộn trong suy nghĩ và lời nói.

Các bác sĩ đã nhanh chóng cho kiểm tra não, trong hình chụp CT scan não cho thấy một tín hiệu tuyến tính trong khu vực động mạch trái của não và một diện tích phù não nhỏ đã xuất hiện trong khu vực từ trái sang phải. 6 giờ sau, một vết xẻ của động mạch xuất hiện trong cổ bên trái.

24 giờ sau, bệnh nhân lại được chụp CT scan não và thấy động mạch não lớn nằm ở phần trái đi kèm với áp lực từ trái sang phải làm tắc nghẽn thân não.

Bác sĩ nhanh chóng cho sử dụng thuốc chống đông máu và bệnh nhân được đưa vào khu vực chăm sóc đặc biệt.

Hình CT não (chụp sau 24 giờ nhập viện): động mạch não lớn nằm ở phần trái với áp lực từ trái sang phải làm tắc nghẽn thân não - Ảnh: Getty Image

Sau 6 tháng phục hồi chức năng, tình trạng chức năng của bệnh nhân trở về trạng thái bình thường. Hiện nay, bệnh nhân đã có thể thực hiện các hoạt động sinh hoạt hằng ngày mà không gặp phải khó khăn gì.

Thế nào là động mạch máu não xẻ tự động?

Động mạch máu não xẻ tự động xuất hiện sau những vụ chấn thương cổ hoặc não.

Tình trạng này xảy ra khoảng 22% ở những bệnh nhân dưới 30 tuổi. Trong số này, khoảng 40% bệnh nhân trước đó đã có bệnh đau nửa đầu. Những vụ chấn thương cổ thường làm cho cổ xoay ra phía sau dẫn tới động mạch cổ căng rộng gây ra tổn thương não.

Hiện tượng này có thể xảy ra từ việc thiếu hụt collagen trong mạch máu làm cho mạch máu dễ vỡ hoặc bị nghẽn.

Triệu chứng

Bệnh nhân thường có những  đặc tính thông thường như đau đầu, đau mặt hay đau cổ, mắt suy yếu hoặc những triệu chứng thiếu máu cục bộ ở trong võng mắt và não.

Nhức đầu xảy ra nhiều hơn.

	Động mạch máu não xẻ tự động thường xuất hiện sau khi bệnh nhân bị chấn thương cổ hoặc não

Khi mạch máu bị xẻ sẽ làm giảm cung cấp máu cho các dây thần kinh sọ và dẫn đến liệt dây thần kinh trong sọ não, làm cho mắt bị suy yếu.

Dùng thuốc trong sáu tháng

Mục đích điều trị chính là để ngăn ngừa đột quỵ, ngăn chặn tiến triển bệnh khối tắc mạch, và cải thiện nguồn cung cấp máu lên não.

Phương thức điều trị chính là dùng thuốc chống đông máu trong 6 tháng.

Điều trị kịp thời giúp bệnh nhân chóng phục hồi.

Trước đây, bác sĩ thường dùng thuốc heparin tiêm vào tĩnh mạch, rồi sau đó là thuốc warfarin cho lần điều trị tiếp theo. Thuốc không dùng cho phụ nữ mang thai vì có ảnh hưởng đến thai nhi.

Khi điều trị với thuốc sau 6 tháng không hiệu quả, bệnh nhân sẽ được phẫu thuật. Phẫu thuật giúp cấy ghép và kết nối các mạch máu trong vùng thái dương vào trong mạch máu não.

GS. Christopher Phạm
Phẫu thuật thần kinh & cột sống phức tạp