Ngân hàng Nhà nước nói về chống đô la hóa

Ngân hàng Nhà nước vừa tổ chức họp với các chuyên gia kinh tế để trao đổi về chính sách ngoại tệ và lãi suất tiền gửi bằng đồng USD.

Theo Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà, trong nhiều năm qua, Ngân hàng Nhà nước đã kết hợp linh hoạt, đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ đưa lạm phát từ mức hai con số xuống một con số và duy trì ở mức thấp.

NGỌC THẮNG

Đồng thời, phương châm đảm bảo nắm giữ VND có lợi hơn USD được Ngân hàng Nhà nước tập trung kiên định triển khai trong điều hành chính sách tiền tệ thông qua công cụ lãi suất và tỷ giá.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước đã áp dụng trần lãi suất tiền gửi USD 1%/năm đối với tổ chức vào năm 2010 và 3%/năm đối với cá nhân năm 2011; điều chỉnh giảm dần về mức 0%/năm từ cuối năm 2015.

Việc áp dụng chính sách lãi suất USD 0% được ông Hà nhìn nhận là một trong các giải pháp đồng bộ mà Ngân hàng Nhà nước triển khai để ổn định thị trường ngoại hối, neo kỳ vọng tỷ giá và nâng cao vị thế VND.

Nhờ chính sách này, tỷ giá và thị trường ngoại hối ổn định. Tỷ lệ đô la hóa trong nền kinh tế giảm mạnh (tiền gửi ngoại tệ/tổng phương tiện thanh toán giảm từ mức 11,06% năm 2014 xuống khoảng 6,05% tính đến tháng 6.2024; tín dụng ngoại tệ/tổng tín dụng có xu hướng giảm).

Chuyển dần huy động - cho vay sang mua - bán ngoại tệ

Theo Ngân hàng Nhà nước, thời gian qua, lạm phát được kiểm soát giảm mạnh từ hai con số xuống một con số và duy trì ở mức thấp, nâng tầm giá trị VND và chuyển hóa nguồn lực USD trong dân thành nguồn vốn phục vụ nền kinh tế.

Cạnh đó, chống đô la hóa, từng bước chuyển dịch quan hệ huy động - cho vay sang quan hệ mua - bán ngoại tệ được đẩy mạnh, nâng cao vị thế VND.

Nguồn huy động ngoại tệ đáp ứng nhu cầu sử dụng ngoại tệ trong nước, thể hiện qua hệ số tín dụng/huy động ngoại tệ dưới 100% và giảm đều qua các năm, từ mức 77,43% năm 2016 xuống mức 52,65% đến tháng 6.2024.

Theo chuyên gia kinh tế Lê Xuân Nghĩa, Ngân hàng Nhà nước ngay từ đầu đã có kế hoạch và lộ trình rõ ràng hướng đến đưa lãi suất USD về 0%.

Mặc dù còn tồn tại một vài bất cập, song những khó khăn này có thể điều chỉnh được. Nhìn chung, công tác điều hành chính sách lãi suất và ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước đã cho thấy tác động tích cực đến nền kinh tế vĩ mô.

Ông Nghĩa kiến nghị Ngân hàng Nhà nước đánh giá toàn diện chính sách này trong thời gian tới; tiếp tục nghiên cứu để thực hiện đúng chủ trương giảm đô la hóa của Đảng và Nhà nước đã đề ra, đồng nghĩa với việc giảm sự "hấp dẫn" của việc nắm giữ đồng USD trong tương lai.

Phó thống đốc Phạm Thanh Hà khẳng định, đối với Việt Nam, chống đô la hóa là mục tiêu xuyên suốt cần kiên định thực hiện theo chủ trương của Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã đề ra, là định hướng lâu dài Ngân hàng Nhà nước cần tiếp tục triển khai.

Qua thực tế điều hành, mục tiêu chống đô la hóa đến nay đã và đang được triển khai thành công nhất định. Chính sách lãi suất tiền gửi USD 0% là trụ cột chính của chủ trương chống đô la hóa, hỗ trợ tích cực cho ổn định thị trường tiền tệ, tỷ giá và kinh tế vĩ mô.

Về định hướng thời gian tới, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước chia sẻ thêm, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục điều hành đồng bộ, linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ với các chính sách kinh tế vĩ mô khác để đảm bảo mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát; kiên trì thực hiện chuyển dần quan hệ huy động - cho vay sang mua - bán ngoại tệ, chống đô la hóa theo chủ trương của Chính phủ.

Ngân hàng Nhà nước sẽ có báo cáo đánh giá kỹ lưỡng đối với việc triển khai chính sách lãi suất USD 0% trong thời gian qua.