Nhận xét về nước Nga của nữ văn sĩ Belarus gây phẫn nộ

Tại lễ nhận giải Nobel văn học 2015 ở Stockholm ngày 7.12, bà Svetlana Alexievich, nữ văn sĩ Belarus xuất thân từ nhà báo đã có những phát biểu được cho là thiếu thận trọng, gây sốc cho người Nga.

Ngày 8.12, một ngày sau lễ trao giải Nobel văn học, báo chí Nga dậy lên làn sóng phản ứng trước những chỉ trích được coi là quá thẳng thừng của bà Alexievich nhắm vào nước Nga hiện nay và Liên Xô trước đây.

Trong diễn văn, nữ văn sĩ Belarus được giải Nobel Văn học 2015 nói rằng người Nga chỉ có thể thực hiện việc hiện đại hóa bằng nhà tù và súng ống (?). Bà còn có những lời gây sốc, như “Người Nga không thích và không muốn trở nên giàu có, thậm chí sợ hãi. Họ luôn mong muốn một điều: không ai trở nên giàu có, nếu là giàu hơn mình… Người trung thực cực hiếm, nhưng các thánh thì đầy. Tiếng Nga có hai từ chính: Chiến tranh và Nhà tù. Ăn cắp, ngồi tù, ra tù, lại ăn cắp, rồi lại ngồi tù... Đời sống Nga phải tàn độc, khốn khổ, như vậy linh hồn mới được thăng hoa, mới không còn thuộc về thế giới này...”.

Diễn văn của bà Alexievich còn có đoạn: “Người Nga gây chiến tranh với Ukraine, nghĩa là với người anh em của hôm qua. Cha tôi người Belarus, mẹ người Ukraine. Rất nhiều người có gốc gác như thế. Nhưng giờ đây, máy bay Nga đang ném bom Syria... Thời của hy vọng đã bị thay thế bằng thời của sợ hãi... Tôi có 3 ngôi nhà - Belarus của cha tôi, Ukraine của mẹ tôi, và nền văn hóa Nga vĩ đại. Tôi không thể hình dung bản thân mình sẽ thế nào nếu không có nền văn hóa ấy. Tôi trân quý cả ba ngôi nhà ấy. Nhưng hiện nay thật khó để nói tôi yêu ngôi nhà nào nhất…”.

Với những phát biểu gay gắt như vậy, việc bà Svetlana Alexievich bị các chính khách, văn nghệ sĩ và độc giả Nga “ném đá”, phản ứng kịch liệt cũng là điều dễ hiểu. Báo Sự thật Komsomol đá xoáy: “Tác phẩm Chiến tranh không mang gương mặt đàn bà đã giúp bà Svetlana Alexievich giật giải Nobel, nhưng liệu bà ấy có thực sự mang gương mặt đàn bà?”.