Ở thành phố Toba miền trung nước Nhật có một hòn đảo tên Kamishima. Ở đây chỉ có một trường tiểu học với vỏn vẹn 15 học sinh.
Cư dân trên đảo từ nhiều đời nay vẫn giữ nếp sống truyền thống của nước Nhật, thuần hậu thật thà và gần gũi thiên nhiên. Nhưng theo đà phát triển và hiện đại hóa, người dân dần dần di chuyển vào các thành phố lớn để sinh sống, đến nay ở đảo chỉ còn khoảng 300 - 400 người.
Hướng dẫn viên nhí
Trẻ con trên đảo hầu như chỉ giao tiếp với ông bà, cha mẹ và hàng xóm, những người biết chúng từ khi chào đời, nên họ hiểu tụi nhỏ ngay cả khi chúng không nói gì nhiều. Sau khi tốt nghiệp trường đảo phải chuyển vào đất liền để học tiếp trung học, các em thường gặp khó khăn khi giao tiếp với những người lạ. Chúng thường không biết cách thể hiện chính mình, ngại bày tỏ điều mình muốn nói, và chậm thích nghi với cuộc sống ở thành phố lớn.
Từ thực tế đó, ở Toba đã hình thành một chương trình độc đáo có tên gọi là Shimakko Guide. Shimakko Guide là một tour du lịch trong ngày miễn phí, nơi các em học sinh tiểu học từ 6 tới 11 tuổi sẽ dẫn du khách đi dạo quanh hòn đảo, giới thiệu những địa điểm mà chúng yêu thích nhất ở Kamishima. Để thực hiện được tour du lịch này, các hướng dẫn viên nhí phải đi phỏng vấn những người lớn trên đảo, tìm kiếm thông tin, đọc các loại sách báo, tìm tòi nghiên cứu về lịch sử văn hóa của hòn đảo. Sau đó chúng sẽ lên kế hoạch tour, thuyết trình trước cả nhóm và phản biện lẫn nhau.
Các em biểu diễn đánh trống Ảnh: Rosie nguyễn |
Mỗi năm, sẽ có những đoàn khách được tuyển chọn kỹ càng với số lượng hạn chế ghé thăm đảo để tham gia Shimakko Guide. Một điều đặc biệt là tour du lịch này là một phần chương trình chính khóa của trường tiểu học trên đảo, với sự hỗ trợ của ban giám hiệu, giáo viên và phụ huynh. Shimakko Guide trở nên nổi tiếng đến mức được nhiều nhà giáo dục, giới truyền thông đến tham quan. Câu chuyện về tour du lịch độc đáo này cũng được đưa vào thành một bài học trong sách giáo khoa chính thức ở Nhật.
Hòn đảo Kamishima được trời phú cho phong cảnh tuyệt đẹp. Những ngôi nhà nhỏ nhắn nép mình theo sườn núi, hướng nhìn ra bến cảng trong xanh. Con đường vòng vèo qua bậc thang dốc đứng, đưa chúng tôi qua những đền đài Shinto, tháp đồng hồ nhỏ, những bãi biển hoang sơ đầy hình thù bằng đá kỳ dị, những di tích cũ bị thời gian làm xói mòn theo năm tháng. Trên điểm cao nhất hòn đảo, là một ngọn hải đăng đứng hiên ngang, nơi chúng tôi thỏa sức ngắm nhìn biển cả mênh mông. Tôi hít thở hơi dài không khí thoáng đãng của ngôi làng ven biển, cảm giác như đang sống trong khung cảnh một bộ phim nào đó.
Lũ trẻ mới 6 - 7 tuổi mà leo dốc thoăn thoắt khiến cả nhóm chúng tôi trèo theo muốn hụt cả hơi. Ở mỗi điểm tham quan, các em không những giới thiệu thông tin về địa điểm đó, mà còn bày trò chơi, đặt câu đố, nhảy múa minh họa trông đáng yêu khôn tả. Sau chuyến tham quan, chúng tôi được đưa đến ngôi trường tiểu học nơi bọn trẻ theo học, trò chuyện giao lưu với các thầy cô giáo và phụ huynh. Các lớp học nhỏ xinh với đủ loại học cụ đồ chơi sinh động, làm tôi lại liên tưởng tới trường học kỳ lạ của Totochan (1).
Cộng đồng giáo dục và duy trì truyền thống
Nghe các phụ huynh kể chuyện, tôi mới biết rằng Shimakko Guide không những giúp trẻ con mà còn cả người lớn trong làng hiểu và yêu thêm hòn đảo nơi họ đang sống. Học trò tìm hiểu thông tin quanh mình, rồi kể cho cha mẹ chúng những điều mà họ cũng chưa từng nghe qua. Việc lũ trẻ đi hỏi chuyện người lớn trong làng cũng làm người già - trẻ nhỏ thêm gắn kết. Và cũng từ đó, người trong làng cùng nhau làm nên những điều không ai ngờ tới.
Ví dụ, trước đây trên đảo có một lễ hội truyền thống rất nhiều người tham gia. Nhưng theo đà dân số ít đi, lễ hội cũng tàn dần theo năm tháng. Đến khi tìm hiểu về lịch sử hòn đảo, bọn trẻ thích quá nên nài nỉ người lớn để cùng tổ chức lại lễ hội này. Thế là mọi người chung tay tạo nên lễ hội, khơi dậy không khí sôi động một truyền thống từng bị lãng quên, và lại thu hút thêm nhiều du khách ghé thăm hòn đảo.
Phong cảnh ở Kamishima |
Cô hiệu phó trong trường cũng nói, việc đưa Shimakko Guide vào chương trình chính thức của trường như một phần của mô hình tạm gọi là giáo dục toàn diện. Đằng sau Shimakko Guide chứa đựng rất nhiều tâm sức của mọi người trên đảo. Bởi tất cả đều biết rằng, những đứa trẻ này một ngày kia thế nào cũng rời hòn đảo để chinh phục bến bờ xa hơn. Nhưng họ mong rằng, dù chúng có cách xa làng về mặt địa lý, thì trái tim vẫn ở bên làng. Họ mong những vỉa đá, tháp đồng hồ, hải đăng, và cả hòn đảo yên bình này sẽ đọng lại trong ký ức các em, như một phần đẹp đẽ trong kỷ niệm ấu thơ.
Điều tôi tìm thấy ở hòn đảo này là một cộng đồng được kết nối chặt chẽ, một môi trường sống an toàn như những ngày xưa cũ. Đó là nơi mà trẻ tự do đi học một mình, không phải đợi người nhà dẫn đi vì sợ tai nạn hay bắt cóc. Đó là nơi mà mọi người đều thân quen hiểu biết lẫn nhau, nơi người lớn trong làng cùng chăm sóc lũ trẻ quanh làng, và coi chúng như con cái của chính mình. Cả một cộng đồng chung tay hợp lực, để lũ trẻ được trải nghiệm và lớn lên trong một không gian sống trong lành.
Chúng tôi chia tay các hướng dẫn viên nhí của Shimakko Guide vào một buổi chiều nắng trải vàng khắp đảo. Quà chia tay là “sea glass” - những mẩu thủy tinh nhiều màu đã được sóng biển mài mòn trong suốt như viên ngọc óng ánh. Tàu dần rời bến, bọn trẻ đứng sát trên những tảng đá khổng lồ chắn sóng ngay gần cầu tàu, vẫy chào tạm biệt. Năng lượng sáng trong của những đứa trẻ, tấm lòng nồng hậu của người dân làng, và tinh thần hết mình vì cộng đồng ở Toba khiến tôi được truyền thêm động lực cho nỗ lực phát triển giáo dục và du lịch bền vững ở quê hương mình.
|
Đằng sau Shimakko Guide là óc sáng kiến và đam mê của người phụ nữ tên Kiku Ezaki. Cô là giám đốc đại diện của Kaito Yumin Club, một công ty du lịch sinh thái, đồng thời cũng là chủ tịch cộng đồng du lịch bền vững ở thành phố Toba. Toba trước đây vốn là điểm đến du lịch nổi tiếng của Nhật Bản. Nhưng du khách đến đây thường chỉ tập trung vào các địa điểm du lịch nổi tiếng như aquarium, du thuyền, khu vui chơi hoặc khách sạn năm sao. Đối với Kiku, vẻ đẹp thực sự của Toba không phải nằm ở những điểm du lịch nhân tạo đắt tiền, mà lại ẩn giấu trong nếp sống con người, trong tự nhiên an lành và những góc hẻm mộc mạc nhỏ bé. Nên Kiku quyết định làm du lịch sinh thái để phát triển cộng đồng ở thành phố. Cô hy vọng rằng ý tưởng của Shimakko Guide sẽ được lan tỏa ra nơi khác, để cải thiện tình trạng người dân bị cô lập trên các hòn đảo nhỏ, vốn phổ biến ở Nhật.
|
Bình luận (0)