Nobel Vật lý 2023 vinh danh công trình về hạt electron

NOBELPRIZE.ORG

Hôm nay 3.10, Hội đồng Nobel của Viện Karolinska ở thủ đô Stockholm (Thụy Điển) đã công bố giải Nobel Vật lý 2023. Theo đó, những người thắng giải lần lượt là giáo sư danh dự Pierre Agostini của Đại học bang Ohio (Mỹ), giáo sư Ferenc Krausz của Viện Max Planck về Quang học Lượng tử và Đại học Ludwig Maximilian ở Munich (Đức) và giáo sư Anne L'Huillier của Đại học Lund (Thụy Điển).

Họ đã nghĩ ra những phương pháp thực nghiệm để tạo ra các xung động "siêu ngắn" của ánh sáng, từ đó dùng để đo được những quy trình electron di chuyển hoặc thay đổi năng lượng bên trong các nguyên tử và phân tử.

Một trong các ứng dụng tiềm năng của nghiên cứu hạt electron là trong sản xuất chất bán dẫn.

Năm ngoái, Nobel Vật lý về tay 3 nhà khoa học nghiên cứu về rối lượng tử, gồm GS.Alain Aspect từ Đại học Paris-Saclay và Đại học Bách khoa Paris (Pháp); TS John F.Clauser thuộc Công ty J.F.Clauser & Assoc. (Walnut Creek, bang California, Mỹ) và GS Anton Zeilinger của Đại học Vienna (Áo).

Họ được vinh danh nhờ vào các thử nghiệm đột phá cho phép thiết lập nền tảng của kỷ nguyên công nghệ lượng tử. Đây là ngành công nghệ được xây dựng trên cái gọi là thông tin lượng tử.

Nobel Vật lý là giải Nobel thứ hai được công bố trong mùa này theo sau Nobel Y sinh hôm 2.10. Bộ đôi giành chiến thắng trong giải Nobel Y sinh 2023 là các nhà nghiên cứu Katalin Kariko (người Hungary) và Drew Weissman (người Mỹ) về công nghệ đột phá mở đường cho vắc xin phòng Covid-19 dựa trên công nghệ mRNA.

Lễ trao giải Nobel 2023 được tổ chức ngày 10.12 tại Stockholm, với phần thưởng hiện kim 11 triệu kronor Thụy Điển (gần 1 triệu USD), tăng 1 triệu kronor so với năm ngoái.