NSND Kim Cương: Minh Vương, chị Út Bạch Lan xứng đáng nhận danh hiệu NSND hơn tôi

Suốt 10 năm nay, NSND Kim Cương vẫn nặng lòng khi nhiều nghệ sĩ cải lương gạo cội miền Nam không được xét duyệt hoặc không đủ điều kiện để lập hồ sơ xét phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân (NSND) của nhà nước. Đối với “sầu nữ” một thời, việc được trao tặng danh hiệu này là một sự hãnh diện vô cùng to lớn.

“Người ta được phong NSND vui một thì tôi vui gấp đôi. Tại vì sao? Vì tôi là một người nghệ sĩ hoạt động tự do, không có được đào tạo bài bản từ trường lớp chính quy ngay từ đầu. Tôi cũng không có đi thi thố gì nên không có huy chương vàng gì hết. Nhưng tôi được chính quyền, được các ban ngành đoàn thể quyết định trao tặng danh hiệu NSND thì có nghĩa là tôi thật sự được nhân dân yêu thương, những nỗ lực, những đóng góp của tôi với nghề đã được ghi nhận. Đó là một điều vô cùng hạnh phúc và vinh dự đối với người nghệ sĩ”, NSND Kim Cương bày tỏ.

NSND Kim Cương cho rằng cần uyển chuyển hơn trong việc xét duyệt hồ sơ NSND, NSƯT của các nghệ sĩ gạo cội Ảnh: Độc Lập

Bà cũng khẳng định đối với người làm nghệ thuật không có gì hạnh phúc hơn là được sự đón nhận của công chúng. Bởi người làm nghệ thuật thì rất nhiều nhưng người làm cho khán giả yêu mến họ thì không phải ai cũng làm được. Có nhiều người dù ca hay, diễn giỏi nhưng chưa chắc đã được người xem vỗ tay, đón nhận.

Bà kể những lớp nghệ sĩ thuộc thế hệ trước như bà hay Minh Vương, Thanh Tuấn, Út Bạch Lan… phải sống và làm việc trong giai đoạn đất nước bị chia cắt, phân li trong chiến tranh. Những thời kỳ biến động đó, người nghệ sĩ không có nhiều điều kiện để được thi thố tài năng hay đào tạo qua trường lớp bài bản nên việc đòi hỏi phải đủ huy chương vàng mới cho xét duyệt danh hiệu NSƯT, NSND là không công bằng với họ.

tin liên quan

NSƯT Minh Vương: 'Tôi nghĩ chắc mình vĩnh viễn cũng không được duyệt nghệ sĩ nhân dân'

“Tôi làm bầu gánh mấy chục năm trời. Gồng gánh hơn 70 văn công, nghệ sĩ. Nhưng tôi cũng không thể nào có đủ khả năng để mang hết họ ra Hà Nội thi để mà có huy chương được. Nhưng họ vẫn được công chúng yêu mến, đón nhận đó thôi. Do đó mới nói người có huy chương vàng chưa chắc đã thật sự giỏi mà những người chưa có huy chương là họ thật sự dở được. Có những người họ có tài, có cống hiến, được khán giả yêu quý nhưng do hoàn cảnh hay những lý do khách quan mà không có cơ hội để thi thố”, con gái NSND Bảy Nam bày tỏ.

Nữ nghệ sĩ nói thêm: “Đã nói là nghệ sĩ nhân dân thì phải được nhân dân đón nhận, công nhận. Những người phải thực sự có cống hiến và được nhân dân yêu thương. Nên dẫu biết rằng xét duyệt cái gì cũng phải theo quy tắc, quy trình nhưng cũng cần có sự uyển chuyển, linh hoạt tùy trường hợp mà chiếu cố cho những người nghệ sĩ cả đời lăn xả vì nghệ thuật, những người chinh phục khán giả bằng chính thực lực của mình. Có những người họ có tài năng nhưng chưa chắc đã chịu lăn xả với nghề như vậy. Không nên cứng nhắc bắt buộc phải có bao nhiêu quy chương thì mới được xét duyệt danh hiệu. Đôi khi tôi cũng tủi khi nghe đến hai từ “đặc cách” trong các trường hợp xét duyệt NSND, NSƯT. Nên tôi chỉ dùng từ “chiếu cố”, mong các ban ngành, lãnh đạo chiếu cố cho những anh em nghệ sĩ có cống hiến nhưng không may sinh ra trong hoàn cảnh hoặc vì thời cuộc mà không có cơ hội được huy chương vàng”.

Nghệ sĩ Kim Cương (trái) trong một vở diễn Ảnh: Hoàng Kim

Tôi tiếc nuối khi đến chết chị Út Bạch Lan vẫn chưa được danh hiệu NSND. Ngày đám tang chị, tôi mua một vòng hoa viếng thật trang trọng kèm dải băng với dòng chữ “Vô cùng thương tiếc nghệ sĩ Út Bạch Lan - người nghệ sĩ của nhân dân”. Tôi làm như thế để an ủi với vong linh chị rằng trong lòng của rất nhiều khán giả, những cống hiến của chị đã đi vào lòng nhân dân rồi NSND Kim Cương

“Bởi vậy đôi khi tôi vẫn hay nói với mọi người là những nghệ sĩ như Minh Vương hay chị Út Bạch Lan xứng đáng nhận danh hiệu NSND hơn tôi. Bởi dù không may mắn, trong hoàn cảnh khó khăn nhưng họ vẫn "cháy" với đam mê, vẫn yêu nghề, bám trụ với sân khấu, đói khổ cũng không bỏ nghề. Còn tôi thì may mắn hơn khi sinh ra đã là con nhà nòi, cả bốn đời nhà tôi đều theo nghề hát. Tôi sinh ra đã là con bầu gánh, suốt cuộc đời đứng trên sân khấu chưa từng làm đào phụ nên có cơ hội phát triển sự nghiệp suôn sẻ hơn họ”, bà bầu gánh hát, đoàn kịch lớn một thời của miền Nam trải lòng.

Vì lý do đó nên trước khi NSƯT Út Bạch Lan qua đời, NSND Kim Cương đã cố gắng đi khắp các cơ quan, ban ngành có thẩm quyền khẩn thiết xin được xét duyệt danh hiệu NSND cho bà. “Tôi tiếc nuối khi đến chết chị Út Bạch Lan vẫn chưa được danh hiệu NSND. Ngày đám tang chị, tôi mua một vòng hoa viếng thật trang trọng kèm dải băng với dòng chữ “Vô cùng thương tiếc nghệ sĩ Út Bạch Lan - người nghệ sĩ của nhân dân”. Tôi làm như thế để an ủi với vong linh chị rằng trong lòng của rất nhiều khán giả, những cống hiến của chị đã đi vào lòng nhân dân rồi”, nữ nghệ sĩ xúc động.

Bà cũng kể thêm rằng những ngày đi công tác, học tập ở nước ngoài mới thấy sức ảnh hưởng của những giọng ca như NSƯT Út Bạch Lan hay Minh Vương lớn cỡ nào. NSND Kim Cương kể: “Trong đợt đi Bulgaria, nhiều người nói với tôi cứ mỗi lần nghe giọng hát của chị Út Bạch Lan là họ lại nhớ quê hương da diết. Đến nỗi nhiều Việt kiều xa xứ nhiều năm ở đó họ muốn bỏ hết tất cả để trở về Việt Nam. Nên mới nói khi xét NSND thì chúng ta cũng cần xét nhiều mặt lắm, không chỉ huy chương không thôi. Chúng ta phải xét cả những cống hiến về mặt hình ảnh, về tính đại chúng, đại diện của họ trong lòng người mộ điệu nữa”.

NSND Kim Cương cũng nhấn mạnh người nghệ sĩ không cố gắng xin danh hiệu NSND vì lý do lợi ích vật chất nào. Bản thân bà trước nay dù đã được phong tặng nhiều danh hiệu nhưng cũng chưa từng hưởng một đồng trợ cấp nào từ các cơ quan nhà nước. "Danh hiệu NSND như một sự ghi nhận những cống hiến, sự lao động sáng tạo cả một đời người nghệ sĩ. Nó an ủi và giúp họ thấy hạnh phúc khi những cống hiến của mình rốt cục cũng được công nhận", nữ nghệ sĩ chia sẻ.