Nguy cơ tử vong cao
Theo TS Hồ Quốc Bằng, Trưởng phòng Ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu - Viện Môi trường và tài nguyên, ĐH Quốc gia TP.HCM, việc đốt than củi, than tổ ong... sẽ sinh ra rất nhiều chất ô nhiễm như: cacbon monoxide (CO), carbonic, bụi mịn PM2.5, PM10 (tức là các hạt bụi có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 micromet và có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 10 micromet)…Đốt than cháy sẽ hút khí oxy xung quanh và thải ra khí carbonic. Khi ở trong phòng kín, không khí sẽ không được lưu thông khiến máu thiếu oxy, làm cho việc trao đổi chất của các tế bào bị ngưng trệ, dẫn đến ngạt thở và nguy cơ tử vong cao.
TS - BS Phan Vương Khắc Thái, Trưởng khoa Bệnh viện lao và phổi Phạm Ngọc Thạch cho biết, khi dùng máy lạnh, không khí trong phòng được thu nhiệt dẫn tới hệ thống làm lạnh và quay trở lại phòng. Chu trình này được lặp đi lặp lại, nên phòng sẽ mất nhiệt và được làm mát. Khi sử dụng máy lạnh, các cửa thường đóng kín để tránh tổn thất nhiệt hoặc khí lạnh. Mặc dù, giữa các khe cửa đã có sự trao đổi khí với bên ngoài, nhưng trong phòng vẫn thiếu oxy. Khi ở trong phòng máy lạnh lâu, nhiều người sẽ có cảm giác đau đầu, chóng mặt, khó chịu do tình trạng thiếu oxy này.
“Khi đốt than củi, than tổ ong sẽ sinh ra khí CO, là sản phẩm cháy không hoàn toàn của các chất có chứa carbon. Trong phòng kín có máy lạnh, ít oxy và nhiều carbonic sẽ dẫn đến ngộ độc khí CO. Khí CO là khí không màu, không mùi và không kích ứng nên chúng ta khó nhận biết, nhất là trong lúc ngủ. Khi CO vào cơ thể sẽ gắn vào hemoglobin, nó có ái lực cao gấp 200-250 lần so với oxy. Ngộ độc CO gây thiếu oxy tế bào do làm giảm tỷ lệ oxyhemoglobin, làm giảm giải phóng oxy từ hemoglobin. Ngộ độc CO gây thiếu oxy sẽ ảnh hưởng chủ yếu lên hệ thần kinh trung ương và cơ tim, đưa đến tỷ lệ tử vong cao và để lại nhiều di chứng nếu không được xử trí kịp thời”, TS - BS Thái nhấn mạnh.
Tuyệt đối không được đốt than trong phòng kín
TS - BS Phan Vương Khắc Thái cho biết thêm, người bị ngạt ngộ độc khí CO khởi đầu biểu hiện bằng đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn, nhìn mờ, rối loạn hành vi kèm theo cảm giác sảng khoái, co giật nặng hơn có thể dẫn đến hôn mê. Bệnh nhân có thể để lại di chứng như vận động bất thường, tăng trương lực, tổn thương hệ thần kinh cao cấp và câm. Bệnh nhân có thể có những biểu hiện của thiếu máu cơ tim, nặng hơn là biểu hiện của trụy mạch và phù phổi cấp. Ngoài ra, nếu những người già có bệnh lý tim và hô hấp sẵn có, sẽ dễ bị nặng, hôn mê và tử vong.
“Đối với bệnh nhân bị ngạt khí độc, đầu tiên cần nhanh chóng mở rộng cửa làm thoáng khí và nhanh chóng đưa bệnh nhân ra khỏi vùng ngộ độc. Trường hợp này, nên mang mặt nạ chống độc hay khẩu trang ẩm, đề phòng nổ do có nhiều CO. Sau đó, nên nhanh chóng cấp cứu cho bệnh nhân tại chỗ, bằng cách hà hơi thổi ngạt và kịp thời đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất”, TS - BS Phan Vương Khắc Thái nói.
Để tránh trường hợp gây thương vong về người, TS - BS Thái khuyên người dân tuyệt đối không được sử dụng chất đốt ở những nơi không gian kín như trong nhà, đặc biệt là trong phòng kín như phòng ngủ. “Để quá trình đốt cháy diễn ra hoàn toàn, người dân nên dùng loại máy quạt đuổi khói và khí độc ra bên ngoài. Vào mùa lạnh, cần tránh việc đốt nhiên liệu để sưởi ấm. Nên sử dụng các phương pháp giữa ấm khác thay thế như: mặc áo lạnh, đắp chăn... để tránh xảy ra tai nạn không mong muốn”, TS - BS Thái nói.
TS Hồ Quốc Bằng dẫn số liệu số liệu thống kê của WHO vào năm 2014 cho biết: “Hằng năm có 4,3 triệu người chết do ô nhiễm không khí bên trong nhà từ việc đốt than củi, than tổ ong... để nấu ăn, sưởi ấm. Trong đó, các nước đang phát triển như Việt Nam chiếm khoảng 2/3 số ca tử vong này”. TS Bằng cho rằng, các cơ quan y tế cần có đánh giá nguồn ô nhiễm không khí trong nhà, nhất là vùng thôn quê vẫn còn dùng than, củi để nấu ăn. Từ đó, cần đưa ra những khuyến cáo cho người dân nắm rõ.
“Tuy nhiên, trước mắt để bảo vệ tính mạng và sức khỏe cho bản thân, người dân cần tuyệt đối không được đốt than trong phòng kín, phòng có máy lạnh, TS Bằng nhấn mạnh.
Bình luận (0)