“Săn” đô lạ... lì xì

Tờ 2 USD mạ vàng, mạ bạc, in chìm hình Tổng thống Obama, in chìm hình tòa tháp đôi, tiền Zimbabwe mệnh giá 100.000 tỉ... đang được rao bán khắp các trang mạng cũng như tại nhiều cửa hàng, điểm mua bán ngoại tệ trong những ngày giáp tết...

Một “nhà cung cấp” giới thiệu các loại tiền 2 USD cho khách - Ảnh: Lan Phương

Cuối năm, khá nhiều người có nhu cầu muốn tìm những tờ ngoại tệ thật lạ, thật “quái” và... đắt tiền để lì xì trong mấy ngày tết sắp tới. Sở hữu những đồng ngoại tệ độc chiêu để tặng nhau lấy hên ba ngày tết không chỉ là chuyện vui vẻ mà còn chứng tỏ “đẳng cấp” của mình đối với một số người.

2 USD giá “trên trời”

Thông thường, tại những điểm đổi tiền lẻ ngoại tệ, tờ 2 USD có giá 40.000-50.000 đồng. Tuy nhiên, trong những ngày cận tết như hiện nay, giá của tờ bạc được xem là “niềm vui nho nhỏ” ngày xuân đang được ưa chuộng này có thể thay đổi thất thường. Ông Vũ, người sở hữu một số tờ 2 USD series 2003, rao trên mạng, chào giá: “Mấy bạn mua dưới 20 tờ thì 50.000 đồng/tờ, mua trên 20 tờ thì mình bớt, 45.000 đồng thôi”. Theo lời ông này, từ ngày đăng tin lên mạng, người ta ào ào gọi điện tới đặt hàng, hỏi mua liên tục.

Cũng với những tờ 2 USD series 2003 nhưng có các số series đẹp hơn như B 19666868 A,B 19688866 A,B 12225879A... lại được Tài, chủ trang web 2do...com, chào giá đến 300.000-500.000 đồng/tờ. Tài cho biết chỉ với một vài số đuôi “đặc sắc” là người bán đã có thể “làm giá” tờ tiền lên ngất ngưởng vì “lộc phát, phát lộc ở những con số này. Số đuôi 39, 79... đều đắt cả. Người ta tin vào sự may mắn của các con số lắm!”.

Theo lời “nhà cung cấp” này thì dân “săn” ngoại tệ lì xì “đẳng cấp” còn có thể tìm những tờ 2 USD thuộc dạng hàng hiếm như tờ 2 USD series 1917, 1918 hoặc 1928... Ông này chào bán 2 USD series 1976 với giá 140.000-300.000 đồng/tờ và khẳng định “rất hiếm, không có nhiều”. Tuy nhiên, khi trò chuyện một lúc với chúng tôi, chính ông ta lại tiết lộ tờ 1976 này... chẳng có gì hiếm cả và người Việt ở Mỹ vẫn có thể đổi hay kiếm được nó gửi về bên này bán kiếm lời. Riêng tờ 2 USD năm 1928 được chào giá chắc phải từ 300.000-1 triệu đồng và “bảo đảm hàng độc, mua không hối tiếc và người được tặng sẽ rất mát lòng”.

Đó là chưa kể qua điện thoại, một tay chuyên buôn bán tiền 2 USD để lì xì ở quận 1 hét giá: “2 USD series 1918, 1928 phải từ 3 triệu đồng trở lên một tờ mới bán, nếu bạn muốn có thêm giấy chứng thực là tiền thật thì 6 triệu đồng/tờ. Tụi mình bao luôn việc đổi lại tiền nếu trúng phải tiền giả”. Tay này còn quảng cáo hiện nay lượng người đặt mua gần như đã “quá tải”, “không nhanh tay, chỉ vài ngày nữa là sẽ không còn cơ hội mua những tờ USD này”.

Loại 2 USD uncut, tức loại tiền còn nguyên bảng 16 hoặc 32 tờ chưa cắt ra, cũng đang là hàng “nóng”. Mỗi bảng tiền như thế giá dao động 2,5-8 triệu đồng. Người mua dạng uncut này thường đóng khung cả bảng tiền như một bức tranh, làm thành món quà tặng tết chúc phát tài.

Theo một người có kinh nghiệm buôn và chơi ngoại tệ lì xì nhiều năm: “Giá cả chỉ do con buôn và người mua “máu” cỡ nào thôi. Người bán xem số series, độ hiếm và cả... sự ngờ nghệch của người mua để định giá”.

Trên trang web giới thiệu loại tiền này không hề mô tả mạ vàng 24k - Ảnh: Lan Phương

Tiền lì xì “biến dạng”

Giới mua bán tiền đô lì xì còn cung cấp hàng chục loại tiền khác như 2 USD có mạ vàng, mạ bạc, in bảy màu, in chìm hình Obama, hình tàu chiến, tháp đôi và cả tiền Zimbabwe mệnh giá 100.000 tỉ...

Ông Tài lấy trong balô ra mấy tờ 2 USD có mạ vàng các chữ, số và viền quanh gương mặt tổng thống Thomas Jefferson. Hình mạ vàng có thể nhìn ba chiều, óng ánh, có hoa văn hình khối. Tờ mạ bạc tuy có họa tiết hơi khác nhưng khá bắt mắt và được đặt trong những khung nhựa kỹ lưỡng.

Ông ta lấy ra một tờ giấy màu xám kẹp cạnh bên tờ tiền rồi nói: “Tiền có chứng nhận hết cả đấy” và tư vấn thêm mua tặng sếp văn phòng thì mua loại mạ vàng, mạ bạc là giá trị nhất. Tờ nào mạ vàng thì có thêm giấy chứng nhận mạ vàng thật 22 karat. Khi chúng tôi hỏi có đảm bảo là vàng thật, USD thật hay không, “nhà cung cấp” cười xòa: “Đảm bảo chứ. Nhưng nói vậy thôi, mình cũng đâu thể nào... chắc chắn hết được”.

Cũng loại tiền trên, một nhóm cung cấp tiền USD lì xì khác lại nói: “Vàng thật chỉ có ở loại 2 USD nhúng vàng nguyên tấm, đặt sẵn vào khung kiếng thôi. Chứ cái đám mạ vàng, mạ bạc đó chỉ là mạ ba chiều nhìn lạ mắt chứ đào đâu ra vàng thật. Tụi mình hồi xưa cũng bán nhưng nhìn mấy thứ đó nó giả giả mà không tinh xảo nên chẳng bán nữa. Chứ tiền nào mạ vàng thiệt mà có giá 400.000 đồng!”.

Chúng tôi hỏi đến giấy chứng nhận thì một người trong nhóm này lấy ngay trong ví ra một tờ giống y như tờ giấy mà ông Tài khoe với chúng tôi. Trên tờ giấy có ghi: “Limited Edition Banknote” (Phiên bản giới hạn của tiền giấy). Người này nói: “Có gì khó in đâu! Bây giờ tôi scan rồi in lại tặng vài tờ giống y hệt cũng được”.

Theo giới mua bán ngoại tệ lì xì, tết năm nay nhiều người thích mua nhất là những tờ 1 triệu USD, 1 tỉ USD để lì xì. Trên nhiều trang web, tờ này được giới thiệu: “Tờ 1 triệu đôla này là tờ tiền kỷ niệm, do chính Ngân hàng Mỹ phát hành dành cho dân sưu tầm!”. Chúng tôi hỏi mua hàng trên mạng của một người tự xưng là Đ.L.P.Q. và được cho xem tận mắt một xấp những tờ 1 triệu USD, 1 tỉ USD với giá bán 50.000-70.000 đồng/tờ. Những tờ 1 tỉ USD còn dính keo cả xấp với nhau. Tờ tiền này in hình Nữ thần Tự do, kích cỡ tương đương một tờ USD thật.

Những người buôn bán loại tiền này thừa nhận: “Tiền này in ở Mỹ cho mấy người thích sưu tầm làm kỷ niệm thôi chứ không có giá trị gì”. Khi mới xuất hiện, giá của tờ 1 tỉ USD này là gần 200.000 đồng/tờ. Tuy nhiên, sau đó có nguồn cung cấp ở Hà Nội tìm được “mối” rẻ mà hạ giá xuống... 90.000 đồng/tờ.

Tại TP.HCM, giá của tờ tiền này cũng nhanh chóng hạ xuống đến mức như hiện nay là khoảng 70.000 đồng/tờ. Càng cận tết, lượng người đi “săn” tiền đô lì xì càng nhiều, khá nhiều trang web trên mạng lẫn các điểm mua bán tuy quảng cáo là luôn có đủ mọi loại tiền theo yêu cầu của khách nhưng đến khi có người đặt hàng cụ thể thì báo vừa... hết hàng. Sau đó, giá các loại tiền lì xì này lại được nhích lên và người săn tiền “độc” phải chịu móc bóp ra!

Cảnh giác tiền giả * Theo phong tục từ xưa, lì xì là tặng quà cho nhau bằng tiền để mừng tuổi. Trong bao lì xì, người ta ít câu nệ số tiền vì tùy theo sức của người cho, mang ý nghĩa tốt lành và tấm lòng là chính. Vài năm gần đây, có trào lưu mua tiền 2 USD lì xì vì cho rằng tờ tiền này đem lại nhiều may mắn. Tuy nhiên, người mua cũng cần thấy rõ rằng những người kinh doanh các loại tiền đã cố tình tạo ra các giá trị ảo của tờ 2 USD như số tài lộc, may mắn, tiền lạ... để đẩy giá tờ tiền lên cao và làm người mua “khát”, chứ chưa hẳn có ý nghĩa may mắn hay tốt lành gì. Lì xì cuối cùng cũng là ở tấm lòng người trao. Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hữu Hiệp Trên trang web giới thiệu loại tiền này không hề mô tả mạ vàng 24k - Ảnh: Lan Phương * Xã hội ngày càng phát triển, tội phạm cũng theo đó mà tinh ranh. Chuyện mua bán đồng tiền xưa giả tạo, biến dạng... có ranh giới tội phạm rất khó định. Bởi tiền giả tạo ra không có giá trị lưu thông hiện hành mà chỉ có định tính làm vật lì xì may mắn. Cũng chính điều này mà trên mạng rao bán nhan nhản các loại tiền này vì cho rằng mình vô tội. Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam cũng quy định rõ trào lưu mua bán muôn mặt tiền cổ, mua bán tiền cổ giả tạo... mang dáng dấp của hai tội phạm hình sự, đó là “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “sản xuất, mua bán hàng giả”. Cho nên cả người bán lẫn người mua phải lưu tâm, cảnh giác. Luật sư Trần Công Ly Tao (Đoàn luật sư TP.HCM) Sơn Bình ghi

Theo Lan Phương / Tuổi Trẻ