Tại Mỹ, Anh và Úc, những bệnh nhân mắc phải chứng viêm mũi dị ứng vốn “ăn ý” với pseudoepherine (một hoạt chất phổ biến trong Sudafed và những loại thuốc chống viêm mũi dị ứng không cần kê toa - OTC) phải trình chứng minh nhân dân, bằng lái xe... đồng thời phải ký tên vào một “sổ theo dõi” có ghi đầy đủ tên, địa chỉ mới có thể mua được pseudoepherine. Luật này nhằm vào những tay nghiện muốn dùng pseudoepherine để bào chế ra methamphetamine (một loại thuốc gây ảo giác).
Một lựa chọn khác phổ biến hơn để cải thiện tình trạng nghẹt mũi, sổ mũi là phenylepherine, nhưng chất này không hiệu quả bằng pseudoepherine. Phenylepherine và pseudoepherine phát huy tác dụng bằng cách làm co các mạch máu ở mũi, nhưng phenylepherine sẽ không đi vào mạch máu một cách tối ưu vì nó sẽ được chuyển hóa một cách mau chóng bởi hệ tiêu hóa.
GS Leslie Hendeles, phụ trách môn thực hành dược khoa tại ĐH Florida, đã nêu thắc mắc tại sao FDA (Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ) lại dành nhiều ưu ái cho phenylepherine. GS Hendeles và cộng sự đã “vạch lá tìm sâu” bằng cách trưng ra một nghiên cứu được thực hiện vào năm 1976. Nghiên cứu này cho thấy phenylepherine không tốt hơn... Placebo (thuốc “vờ”) trong việc giảm sự nghẹt mũi. Vấn đề chính là do mỗi người có một cơ địa khác nhau. Điều này khó có thể kết luận phenylepherine có tác dụng hay không và nếu có thì ở nhóm người nào!
Tuy nhiên, phenylepherine lại hoạt động tích cực khi được bào chế ở dạng xịt và được xịt trực tiếp vào mũi. Cho nên những thuốc chống viêm mũi dị ứng dạng xịt chứa phenylepherine sẽ là một lựa chọn hợp lý. Đối với những loại thuốc dạng xịt có chứa phenylepherine chỉ tối ưu khi bệnh nhân sử dụng không quá ba ngày. Sử dụng lâu hơn sẽ gây ra tình trạng phản vệ, làm triệu chứng càng trầm trọng hơn so với ban đầu. Điều này cũng đúng cho cả oxymetazoline - cũng là một chất dùng trong viêm mũi dị ứng (biệt dược Afrin).
Phenylepherine dạng xịt lại an toàn cho những bệnh nhân cao huyết áp bởi hoạt chất này phần nhiều ở lại mũi và không tác động đến những phần còn lại của cơ thể, ngược lại pseudoepherine được khuyến cáo không nên dùng cho những bệnh nhân cao huyết áp vì có thể khởi phát một cơn nhồi máu cơ tim.
Thế nên những bệnh nhân bị viêm mũi dị ứng cần hơn ba ngày để điều trị, những loại thuốc kháng histamine sẽ được kê để ngăn chặn sự chảy nước mũi và nước mắt. Một số khác ồ ạt kéo đến phòng mạch bác sĩ để được kê những loại thuốc xịt chứa corticosteroid. Quả là hết khổ vì cái mũi trở chứng lại đến khổ vì chạy thuốc cho nó!
Theo Tuổi Trẻ
Bình luận (0)