Dzhanet Abdurakhmanova là một cô gái Dagestan 17 tuổi xinh đẹp và tên của cô có nghĩa là “thiên đường” theo tiếng Ả Rập cổ. Tuy nhiên, vào buổi sáng ngày 29.3, Abdurakhmanova đeo vài ký thuốc nổ vào người rồi cùng một phụ nữ khác hướng về hệ thống tàu điện ngầm đông đúc của Moscow. Khối chất nổ trên người Abdurakhmanova đã giết chết 13 người tại nhà ga Park Kultury, 40 phút sau khi vụ nổ đầu tiên tại ga Lubyanka khiến hơn 25 người thiệt mạng.
Khuôn mặt xinh đẹp của Abdurakhmanova xuất hiện tràn ngập trên báo chí Nga một lần nữa khiến dân chúng rùng mình. Nỗi ám ảnh mang tên Góa phụ đen lại tràn về trong tâm trí họ sau nhiều năm tưởng đã trôi vào quên lãng. Theo tờ Kommersant, Ủy ban chống khủng bố quốc gia đã xác định Abdurakhmanova, là vợ của Umalat Magomedov, một gã khủng bố có tiếng tăm đã bị quân Chính phủ Nga bắn chết hồi cuối năm ngoái. Theo giới chức trách thì Abdurakhmanova đã đánh bom tự sát để báo thù cho chồng.
Ngoài Abdurakhmanova, kẻ đánh bom tại Lubyanka được xác định là Maryam Sharipova, một giáo viên dạy tin học mới 28 tuổi sống tại làng Balakhany ở CH Dagestan, theo tờ Novaya Gazeta hôm 4.4.
Báo thù
“Góa phụ đen” là cụm từ của truyền thông Nga chỉ những phụ nữ đánh bom liều chết đến từ “điểm nóng” Bắc Caucasus, vốn gồm những vùng hoạt động chính của quân ly khai Hồi giáo như Chechnya, Dagestan và Ingushtia. Những phụ nữ này tự xưng là người tử vì đạo. Họ thường là con gái, vợ hoặc mẹ của những người đàn ông Chechnya thiệt mạng trong các trận giao tranh với quân đội Nga.
Cuộc sống của họ rất khó khăn vì mất đi người trụ cột trong gia đình và thường cho rằng đời họ đã hết, không còn điều gì đáng để sống sau cái chết của chồng, con, anh em. Bị kích động mạnh bởi lòng thù hận và đau khổ, các góa phụ đen luôn hừng hực ý nghĩ báo thù, hãng tin CBC News của Canada dẫn một nghiên cứu của hai nhà tâm lý học Anne Speckhard và Khapta Akhmedova cho hay.
Do tình trạng kinh tế xã hội thấp kém, các cô nhi quả phụ này dễ dàng được các thủ lĩnh Hồi giáo cực đoan tuyển mộ để trở thành chiến binh cảm tử. Họ bị nhồi nhét những lời rao giảng rằng người Nga là kẻ thù xâm chiếm đất nước, tàn sát người thân của họ. Những kẻ huấn luyện dạy những người phụ nữ chân yếu tay mềm cách giấu bom trong quần áo, kích nổ thiết bị và giữ bình tĩnh khi bị nghi ngờ.
|
|
Thủ lĩnh phiến quân khét tiếng Shamil Basayev chính là kẻ khai thác những góa phụ đen triệt để nhất. Năm 2001, y thành lập một lữ đoàn cảm tử bao gồm cả nam lẫn nữ vì nhận ra rằng phụ nữ ít gây nghi ngờ hơn. Trong giai đoạn 2002-2004, các góa phụ đen thực hiện những vụ tấn công đẫm máu nhất, gây ra nỗi kinh hoàng trên khắp lãnh thổ đất nước rộng lớn nhất hành tinh.
Tháng 10.2002, Basayev phái 19 góa phụ đen và 20 nam cảm tử quân tấn công Nhà hát Dubrovka ở Moscow, bắt giữ 850 con tin. Tất cả góa phụ đen đều thiệt mạng trong chiến dịch giải cứu của lực lượng đặc nhiệm Nga cùng khoảng 130 con tin. Một năm sau, các góa phụ đen tiếp tục tấn công vào một chương trình biểu diễn nhạc rock ngoài trời ở Moscow, một đoàn xe lửa ở miền nam và khách sạn năm sao National Hotel nằm ngay gần Điện Kremlin. Năm 2004, hai nữ cảm tử đánh bom hai chiếc máy bay làm tất cả hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng. Cùng năm, cái tên Góa phụ đen một lần nữa đồng nghĩa với Thần chết khi họ tham gia vào vụ tấn công trường Tiểu học số 1, thị trấn Beslan, nước Cộng hòa tự trị Bắc Ossetia. Có 344 con tin đã thiệt mạng trong vụ này, trong đó có 186 học sinh.
Sau khi Basayev bị Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) tiêu diệt năm 2006, hình ảnh những phụ nữ áo đen nổ tung vì bom cảm tử giảm dần. Chính quyền và người dân thở phào và tự trấn an rằng mối đe dọa đã không còn cho đến khi vụ việc tang thương tại Moscow xảy ra.
Mối nguy vẫn rình rập
Sau cái chết của Basayev, lực lượng ly khai nổi lên hai cái tên cộm cán - Doku Umarov và Said Buryatsky, tức Alexander Tikhomirov. Theo website Kavkazcenter.com, cơ quan ngôn luận của quân ly khai Chechnya, Buryatsky là một người Nga cải sang đạo Hồi và được xem là lý thuyết gia của quân khủng bố. Các nhà điều tra tin rằng Buryatsky, có biệt danh “bin Laden của Nga”, đã tuyển mộ và đào tạo một đội quân 30 góa phụ đen tại Bắc Caucasus mà thủ phạm hai vụ đánh bom mới rồi cũng nằm trong số đó. Tên này đã bị FSB tiêu diệt trong một chiến dịch tại Inghustia vào đầu tháng 3 và nhiều người tin rằng vụ đánh bom kép tại Moscow có thể nhằm trả thù cho y. Hãng tin Interfax dẫn lời Phó chủ tịch Quốc hội Nga Alexander Torshin cho rằng quyết định tấn công vào nhà ga Lubyanka, ngay dưới trụ sở của FSB, là dấu hiệu rõ ràng cho thấy động cơ của vụ khủng bố. “Không phải ngẫu nhiên mà Lubyanka được lựa chọn, nhiều nhân viên FSB đang trên đường đến sở làm vào thời điểm đó”, ông nói.
Sau vụ đánh bom kép vào hệ thống tàu điện ngầm Moscow, trùm khủng bố Doku Umarov, một nhân vật tự xưng là Tiểu vương của Tiểu vương quốc Hồi giáo Bắc Caucasus, đã lên tiếng nhận trách nhiệm. Umarov, nhân vật lớn nhất trong hàng ngũ phiến quân tại Bắc Caucasus hiện nay, tuyên bố sẽ mang “chiến tranh đến từng góc phố tại Moscow” và đe dọa các vụ tấn công sẽ tiếp tục tại các đô thị lớn của Nga. Đây có thể không phải lời đe dọa suông. Theo tờ Telegraph, vẫn còn hơn 20 góa phụ đen trong đoàn quân của Buryatsky đang nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. “Nếu những kẻ do chính Buryatsky đào tạo có dính líu đến các vụ tấn công trên thì các vụ đánh bom hôm 29.3 mới chỉ là sự bắt đầu”, một quan chức FSB nhận định.
Cả Thủ tướng Nga Vladimir Putin và Tổng thống Dmitry Medvedev đều đưa ra những lời lẽ quyết liệt nhất, thể hiện quyết tâm ngăn ngừa và tiêu diệt khủng bố từ Bắc Caucasus. “Chúng tôi sẽ không chút lưỡng lự trong việc mở hàng loạt chiến dịch và hủy diệt hoàn toàn bọn khủng bố bất chấp chúng ở đâu”, hãng tin RIA Novosti dẫn lời ông Medvedev. Hiện công tác an ninh trên toàn quốc đã được thắt chặt và nhà chức trách vẫn đang ráo riết điều tra. Hôm 30.3, Tổng thống Cộng hòa Ingushetia Yunus-Bek Yevkurov đã yêu cầu lực lượng an ninh theo dõi họ hàng những phần tử khủng bố bị tiêu diệt trong một số chiến dịch gần đây, để xem liệu có ai liên quan tới các vụ tấn công ga tàu điện ngầm hay không, theo RIA Novosti. Cơ quan công tố nhà nước đề xuất thu thập tất cả dấu vân tay và mẫu DNA của mọi người dân trong vùng Bắc Caucasus. Song song đó, FSB cũng rà soát danh sách họ hàng những người bị tiêu diệt cùng với Buryatsky, trong đó đặc biệt chú ý tới các đối tượng nữ giới.
Trong lúc các biện pháp an ninh đang được thắt chặt thì các góa phụ đen lại ra tay. Hôm 9.4, một phụ nữ đơn thân độc mã tấn công vào một nhóm cảnh sát tại Ingushetia, giết chết một sĩ quan và làm bị thương một số người khác. “Một cô gái trẻ lại gần các nhân viên cảnh sát. Cô ta nổ súng bắn vài người rồi kích hoạt thiết bị nổ trên người”, một sĩ quan nói với AFP. Tuyên bố từ chính quyền cho hay, kẻ tấn công tên là Marina Yevloyeva, 25 tuổi, sống tại quận Nazran, Ingushetia. Theo Interfax, cô này là vợ của một phần tử khủng bố vừa thiệt mạng trong một kế hoạch truy quét của FSB.
Trong khi đó, các vụ khủng bố do các góa phụ đen thực hiện còn gây ra một hậu quả khác. Theo tờ New York Times, những phụ nữ gốc Bắc Caucasus đang sinh sống đàng hoàng tại Moscow phải đối mặt với sự dò xét, kỳ thị, thậm chí là hành hung.
Đã có nhiều báo cáo về các cuộc tấn công trả thù những người Caucasus, vốn rất dễ nhận dạng với mái tóc đen óng và làn da tối màu. Hồi đầu tháng, cảnh sát phải vất vả giải quyết một vụ ầm ĩ khi nhiều hành khách nhất định đòi kiểm tra túi xách của vài người Chechnya trên một chuyến tàu. Lilya Paizulayeva, một sinh viên tại Moscow kể với New York Time rằng cô luôn bị nhìn chằm chằm khi đi ngoài đường. Một người đàn ông hét lên: “Bọn Chechnya!” và túm lấy cổ Paizulayeva khi cô bước vào tàu điện ngầm. Một phụ nữ khác, đã sống tại Moscow 15 năm, thì than hiệu trưởng một trường học địa phương đã từ chối nhận con gái của cô vì sợ cô sẽ “đến và cho nổ tung trường”.
Lê Loan
Bình luận (0)