Nhiều hộ không muốn thoát nghèo!
Theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của QH, ông Ksor Phước, sau gần 5 năm thực hiện Chương trình 135 giai đoạn II, nhiều mục tiêu quan trọng của chương trình cơ bản đã đạt được, cụ thể, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm từ 47% đầu năm 2006 xuống còn 31,2% năm 2009 (mục tiêu tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 30%). Tuy nhiên, theo ông Ksor Phước, tỷ lệ hộ nghèo hằng năm giảm nhanh nhưng thiếu bền vững, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo còn khá lớn. Nếu thực hiện theo chuẩn nghèo mới hoặc bị ảnh hưởng thiên tai, mất mùa thì tỷ lệ hộ nghèo các vùng này sẽ trở lại rất cao.
Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của QH Trương Thị Mai lo ngại đặt ra 2 vấn đề: Thứ nhất, với mức độ nghèo như VN, ngân sách nhà nước đầu tư bao nhiêu là vừa? Thứ hai, liệu cách thực hiện Chương trình 135 thời gian qua có tạo ra sự trông chờ ỷ lại của các hộ nghèo hay không? "Tôi đi một số tỉnh miền núi thấy có nhiều hộ không muốn thoát nghèo, vì nghèo và cận nghèo rất gần", bà Mai dẫn chứng. Dẫn chứng, số hộ thoát nghèo do hưởng đầu tư từ ngân sách trung ương chỉ đạt có 4,9% trong khi số hộ thoát nghèo từ nguồn đầu tư của ngân sách địa phương lại lên tới 40,5%, bà Mai đề nghị: "Cần nghiêm túc đánh giá để làm rõ có hay không tư tưởng ỷ lại vào trung ương?".
|
Theo Phó chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, ông Hà Hùng, thì việc nhiều xã thoát nghèo từ nguồn ngân sách của địa phương nhanh hơn nguồn ngân sách đầu tư của trung ương không phải là có sự ỷ lại mà là do có địa phương nguồn lực mạnh (chẳng hạn Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai...), đầu tư nhanh hơn cho các xã nên kết quả thoát nghèo khả quan hơn. |
Theo bà Mai, cần xác định rõ mục tiêu lớn nhất trong chương trình giảm nghèo diện 135 là tính bền vững chứ không phải giảm nghèo nhanh. "Nên xây dựng cách quản lý theo hiệu quả, nơi nào tổ chức hiệu quả thì đầu tư nhiều, nơi nào có khả năng thoát nghèo nhanh hơn thì Nhà nước đầu tư tích cực, bài bản hơn, khuyến khích người dân hưởng ứng tham gia, tránh trông chờ ỷ lại”, bà Mai nhấn mạnh.
Nên tập trung nguồn lực
Nhiều thành viên của UBTVQH cho rằng, đầu tư Chương trình 135 hiện nay còn tản mạn, tràn lan và quá nhiều chương trình lồng ghép chưa phát huy được tác dụng, nguồn lực còn bị phân tán.
Trưởng ban Dân nguyện của Quốc hội, ông Trần Thế Vượng cho rằng, thực tế triển khai Chương trình 135 cho thấy, đang có sự phân tán nguồn lực đầu tư cho Chương trình 135. "Chúng ta cứ nói làm được bao nhiêu đường, xây được bao nhiêu trường học nhưng hiệu quả đến đâu, chưa rõ lắm", ông Vượng nghi ngại. Cho rằng việc đầu tư tràn lan, manh mún trong bối cảnh ngân sách, nguồn tài chính có hạn không thể đem lại kết quả khả quan và giúp đồng bào dân tộc vùng đặc biệt khó khăn thoát nghèo bền vững, ông Vượng đề xuất: "Thay vì đầu tư cùng lúc cho 1.850 xã với 2.500 buôn làng, thôn bản rải đều, nên sử dụng giải pháp đầu tư dứt điểm theo kiểu cuốn chiếu, tức là mỗi năm tập trung vào một số xã". Cũng theo ông Vượng, trong bối cảnh nguồn tiền có hạn, không nên xé lẻ ra thành nhiều mục tiêu của Chương trình 135, ví như việc trợ giúp pháp lý, về lâu về dài là cần thiết song trong ngắn hạn thì chưa phải mục tiêu cần ưu tiên số 1. "Cứ cho vào được vài tỉ lại ném mỗi anh một tí, không hiệu quả", ông Vượng thẳng thắn.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của QH Lê Quang Bình cũng đồng quan điểm này, đề nghị: "Cuối năm 2010, Chính phủ tổng kết sâu sắc Chương trình 135, trong tổng kết cần làm rõ cơ chế quản lý như hiện nay có phù hợp, T.Ư quản lý đến đâu, địa phương quản lý đến đâu thì phù hợp? Nếu cùng một xã mà có hơn 11 chương trình liên quan đến xóa đói giảm nghèo cùng triển khai thực hiện, nguồn lực phân tán, hiệu quả chắc chắn không cao". Ông Bình cho rằng, sau khi xác định chuẩn nghèo, QH phải ra nghị quyết hằng năm phải đưa bao nhiêu xã ra khỏi chuẩn nghèo?
Kết thúc phiên thảo luận, Phó chủ tịch QH Huỳnh Ngọc Sơn cho biết, UB TVQH sẽ ra Nghị quyết về thực hiện Chương trình 135.
Nguyệt Minh
Bình luận (0)