Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đã hoàn tất bản báo cáo có tính chất điều tra về việc Chính phủ Mỹ tài trợ cho Boeing.
Trong báo giới, chưa ai đọc được báo cáo này vì nó chỉ được công bố vào khoảng giữa năm tới, sau khi “trọng tài” WTO được nghe đầy đủ bình luận và phản ứng của hai bên có liên quan trong vụ việc.
Thế nhưng, các bên đều cho rằng đã nắm được một số thông tin ban đầu và cả EU lẫn Boeing đều dựa trên đó để tuyên bố mình đã thành công trong cuộc tranh chấp kéo dài vừa qua. Một nguồn tin từ châu u khẳng định với Reuters rằng các chuyên gia của WTO kết luận (đương nhiên là có ghi trong báo cáo) Boeing đã nhận được hơn 20 tỉ USD tiền hỗ trợ từ Chính phủ Mỹ và có hứa sẽ không nhận tiền như thế nữa.
Vì lẽ này, ông Karel de Gucht, cao ủy châu u về thương mại, tuyên bố chắc nịch: “Tôi rất hài lòng để nói rằng bản báo cáo có vẻ rất toàn diện và các kết luận của nó phù hợp với quan điểm của EU. Lẽ dĩ nhiên sẽ còn phải đọc kỹ bản báo cáo, nhưng nay tôi có thể tin chắc rằng vấn đề tài trợ nhà nước chỉ có thể được giải quyết bằng đường thương lượng”.
Trong khi đó, Tập đoàn Boeing lại lớn tiếng tuyên bố rằng với những thông tin mà họ biết được từ báo cáo thì “phán quyết của WTO chẳng khác sự gạt bỏ phần lớn những cáo buộc do EU đưa ra trước đây”. Reuters cho biết hai nguồn tin của Mỹ am hiểu câu chuyện này khẳng định báo cáo của WTO chỉ nêu con số 5 tỉ USD mà chính quyền Washington tài trợ cho Boeing, thấp xa con số mà EU dẫn ra.
Phía Boeing thông báo, không quên cạnh khóe đối thủ: “Không có thông tin nào trong bản báo cáo tương đương con số 20 tỉ USD tài trợ phi pháp mà Airbus và EADS (Tập đoàn hàng không và không gian châu u) đã nhận được trước đây và đã bị WTO chỉ rõ hồi tháng 6 vừa qua”.
Phía chính quyền Mỹ phàn nàn chuyện báo giới châu u, vô tình hoặc cố ý, diễn dịch sai bản báo cáo của WTO. Bà Nefeterius McPherson, người phát ngôn của Cơ quan đại diện thương mại Mỹ, nói với AFP: “Dường như có một số điều không chính xác đang lan truyền trong thông tin báo chí”.
Nhưng chắc chắn trong vài tháng tới sẽ chỉ có những thông tin rò rỉ nhỏ giọt từ bản báo cáo dài cả ngàn trang nói trên. Và báo giới sẽ không thể có thông tin chính thức từ báo cáo này cũng như bản báo cáo dài cỡ 1.000 trang hồi tháng 6-2010 kết tội EU tài trợ cho Airbus.
Suy cho cùng, theo nhận định đến nay của WTO, cả hai bên Mỹ và EU đều đã phạm luật, theo cách này hay cách khác, để nâng đỡ cho ngành hàng không - một trong những ngành mũi nhọn của mình. Vì lẽ bêu ra trước bàn dân thiên hạ thì cả hai đều xấu hổ và chưa biết hệ lụy sẽ còn dẫn đến đâu, dù các phán quyết của “trọng tài” WTO chỉ mang tính tham khảo là chính chứ khó thực thi trong thực tế.
Đến lúc này đã có dấu hiệu “xin thương lượng” từ phía EU. Một kiểu dàn xếp ổn thỏa ngoài tòa để khỏi làm to chuyện vì không ai chiến thắng trong cuộc chiến kéo dài đã sáu năm như thế. Thậm chí, hẳn cả hai bên cũng đã thấy thiệt hại bước đầu là hàng chục triệu đôla trả cho các luật sư.
Theo báo Pháp Le Figaro, cả hai đồng thời nhận ra rằng cách họ đang làm cho Boeing hoặc Airbus cũng giống như Canada cho Bombardier, như Brazil cho Embraer, Nga cho Sukhoi hoặc Trung Quốc cho Comac. Trong khi họ mất tiền của và sức lực để “song đấu” hòng giành chiến thắng - mà thật sự cũng chẳng thể biết ai thắng ai - thì các đối thủ khác đang lặng lẽ tiến chiếm thị phần, đặc biệt là ngành hàng không Trung Quốc.
Vì vậy, ngày 15-9 đã có “bắn tin” từ EU kêu gọi chính quyền hai bên nên ngồi lại với nhau để tìm giải pháp cho cuộc chiến tốn kém trên. EU đang muốn Tổng thống Mỹ Barack Obama dành thời gian nhiều hơn cho vụ việc này và nhiều khả năng trong cuộc họp thượng đỉnh EU-Mỹ tại Lisbon (Bồ Đào Nha) vào ngày 20-11 tới, vụ việc sẽ được nêu ra khi Tổng thống Obama có mặt.
Theo Tuổi Trẻ
Bình luận (0)