Lãi suất huy động giảm

Ngày 10.12, NHNN đã có buổi làm việc với các ngân hàng thương mại (NHTM) có trụ sở tại TP.HCM về tình hình LS. Các NHTM thống nhất rằng nếu không có đồng thuận LS huy động sẽ dẫn đến tình trạng nguồn tiền chảy từ chỗ thấp sang chỗ cao. LS huy động tiền đồng là 14%/năm, nếu có khuyến mãi cũng không quá 15%/năm. Tuy nhiên, do không có sự có mặt của Hiệp hội Ngân hàng (HHNH) nên các NHTM chưa ký kết với nhau.

Trước đó ngày 9.12, 12 NHTM ở Hà Nội đã đồng thuận mức LS trên sau khi NH TMCP Kỹ thương (Techcombank) được xem là “tội đồ” gây ra sự náo loạn trên thị trường LS huy động cũng đã có thông báo sẽ áp dụng mức LS huy động 14%/năm vào ngày 11.12 cho các sản phẩm huy động tiền gửi dân cư. Thị trường LS ngày 10.12 trở nên yên ắng. Mặt bằng LS huy động được công khai duy trì ở mức 14%/ - 15%/năm.

Đây là lần thứ 2 trong hơn một tháng trở lại đây, HHNH đứng ra kêu gọi các NH đồng thuận LS. Mức LS đồng thuận lần trước là 12%/năm và lần này 14% - 15%/năm. Nói là đồng thuận nhưng lần trước chỉ sau vài ngày, các NH đã từng bước âm thầm tăng LS huy động lên. Đến giữa tháng 11, LS huy động được đẩy lên 14%/năm, chưa kể có thêm các chương trình khuyến mãi.

Thị trường thật sự bùng nổ khi Techcombank tăng LS lên 17%/năm. HHNH kêu gọi đồng thuận LS nhưng hiệp hội cũng không có biện pháp chế tài nào khi các NH “phá rào” tăng LS và gây ra sự hỗn loạn trên thị trường như vừa qua. Đến khi NHNN lên tiếng, sợ NHNN thanh tra, các NH mới rút lại các chương trình cũng như giảm LS xuống.

Tránh được tiền dồn về nơi LS cao nhưng việc đồng thuận LS sẽ lại tái lặp tình trạng cũ là LS đi theo một đường thẳng từ kỳ hạn ngắn đến dài thay vì một đường cong LS. Khi mặt bằng LS chạy ngang, các NH nhỏ, yếu thế về thương hiệu sẽ phải tìm cách để thu hút nguồn tiền về phía NH mình, đặc biệt vào thời điểm kết thúc năm các NH phải đảm bảo cho các chỉ số an toàn vốn.

Rủi ro đe dọa các ngân hàng TS Lê Xuân Nghĩa, Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cảnh báo: “Lịch sử ngành ngân hàng ghi nhận lần đầu tiên LS ngắn hạn bằng LS dài hạn, tiền gửi có kỳ hạn và không kỳ hạn có thể hoán đổi cho nhau một cách khá đơn giản, thậm chí các kỳ hạn ngắn và kỳ hạn dài cũng hoán đổi cho nhau dễ dàng. Đó là những thỏa thuận cực kỳ nguy hiểm và sẽ gây những rủi ro rất lớn cho hệ thống ngân hàng”. Theo ông Nghĩa, hiện các NH đang tìm cách lách quy định của NHNN về việc chỉ được sử dụng 25% vốn huy động không kỳ hạn của các DN để cho vay, dẫn tới kỳ hạn tiền gửi và cho vay lệch pha nhau quá nhiều. Mặc dù, hợp đồng NH ký với khách hàng là dài hạn, nhưng phần lớn tiền gửi đều là ngắn hạn, có thể rút bất kỳ lúc nào, trong khi cho vay luôn có kỳ hạn và không thể thu nợ bất cứ lúc nào. Điều đó cho thấy rủi ro về kỳ hạn tài chính của tài sản nợ/tài sản có tại các NH rất lớn, thậm chí rủi ro này có thể kéo đến rủi ro thanh khoản. Anh Vũ

Thanh Xuân