Nhiều người đã từng ngỡ ngàng khi được ngắm các bức ảnh Hà Nội xưa do hai cha con nhà giáo Đoàn Thịnh và kiến trúc sư Đoàn Bắc sưu tầm. Trong quá trình tìm kiếm ảnh về Hà Nội, Đoàn Bắc may mắn có được một lượng lớn các bức ảnh xưa của nhiều vùng, miền, trong đó có Sài Gòn. Những bức ảnh này đã khiến anh phải thốt lên: “Tôi chưa từng nhìn thấy tấm ảnh nào cổ đến vậy. Những bức ảnh chụp Hà Nội xưa nhất mà tôi sưu tầm được cũng phải cách đó tới 20 năm”.
|
|
Các bức ảnh công bố lần này nằm trong khoảng thời gian 1860 - 1909, được sắp xếp thành bốn mảng chủ đề là đô thị, sông Sài Gòn, con người và kiến trúc. Hình ảnh Sài Gòn xưa hiện lên ở nhiều góc cạnh khác nhau, khiến nhiều người xem, trong đó có cả những người đã gắn bó nhiều năm với Sài Gòn, cảm thấy vô cùng ngạc nhiên.
Nhìn bức ảnh chụp bến cảng Sài Gòn vào năm 1860 thấy những con tàu lớn, đặc biệt đường được mở rất rộng, không nhiều người có thể tưởng tượng rằng đây là Sài Gòn, mà ngỡ như đó là hình ảnh tại một đất nước châu u nào đó. Bản đồ Sài Gòn năm 1861 cho thấy người Pháp lấy cảng Sài Gòn làm trung tâm, tiến hành quy hoạch từ đây. Trong bức ảnh chụp cảng quân sự, mặc dù xung quanh lúp xúp những ngôi nhà mái ngói, nhưng trên mặt nước đã thấy có những con tàu chiến lớn. Những ngôi nhà, cửa hàng, khu phố mang dấu ấn kiến trúc Pháp đã mọc lên. Hình ảnh Phủ Thống sứ Nam Kỳ được chụp vào năm 1890 đã được trang trí đèn điện hiện đại. Có thể thấy, ngay từ thời điểm đó, Sài Gòn đã được người Pháp xây dựng trở thành đô thị hiện đại đầu tiên với tốc độ nhanh chóng. Cuốn Sài Gòn năm xưa có viết rằng, thời kỳ ấy, nhiều người Pháp, hay cả thái tử, công chúa nhiều nước châu u đi tàu đến Sài Gòn để ăn chơi, đánh bạc hay ra ngoại ô săn bắn.
|
|
Theo nhà sưu tập Đoàn Bắc, kiến trúc Sài Gòn không có bản sắc rõ rệt như nhiều vùng đất khác như Hà Nội, Huế… Những bức ảnh chụp ven sông Sài Gòn, hay trong những khu phố cho thấy đan xen những ngôi nhà tranh của người Việt là những ngôi nhà ngói theo phong cách người Hoa và nhà gạch do người Pháp xây dựng. So sánh hình ảnh chụp con người Hà Nội và Sài Gòn những năm cuối thế kỷ 19 cũng thấy có nhiều điểm khác nhau từ cách mặc quần áo, cách để tóc cho đến phương tiện đi lại. Trong bức ảnh chụp một khu chợ tại Sài Gòn, có hình ảnh người phụ nữ tóc vấn cao, chứ không vấn khăn, người dân đội chiếc nón chóp nhọn, bên dưới bành rộng, chứ không đội nón quai thao như Bắc Kỳ. Một điểm thú vị là, người bản xứ và người Pháp thường di chuyển bằng xe trâu hay bò, ít thấy đi xe ngựa.
|
|
Vì ý tưởng công bố bộ ảnh về Sài Gòn mới nảy ra cách đây không lâu, vả lại nguồn kinh phí quá lớn, nên nhà sưu tập Đoàn Bắc mới chỉ phục chế lại một số bức. Anh mong có thể thực hiện được cuộc triển lãm ảnh Sài Gòn xưa tại TP.HCM hay in một cuốn sách hình ảnh của Hà Nội và Sài Gòn đã công bố nhưng dự định chưa thể thực hiện vì có nhiều khó khăn về thời gian và kinh phí. Một tin vui là một người bạn đã làm tặng trang web kyuc.vn cho nhà sưu tập Đoàn Bắc.
Theo dự kiến, vào ngày 30.4 - 1.5 tới đây, trang web sẽ hoạt động chính thức, những ai yêu thích ảnh xưa có thể chiêm ngưỡng, bình luận và giao lưu.
Minh Ngọc
Bình luận (0)