Hiện logistics của VN đang xếp thứ 53/155 quốc gia với nguồn thu chiếm khoảng 15-20% GDP. Con số hấp dẫn này đã thu hút các doanh nghiệp (DN) trong nước cùng các tập đoàn hàng hải lớn trên thế giới như APL, Mitsui OSK, Maerk Logistics, NYK Logistics... Đó là lý do, ngành dịch vụ logistics VN đã phát triển nhanh chóng, từ một vài DN giao nhận quốc doanh ở đầu thập niên 90, đến nay đã có gần 1.000 DN hoạt động trên khắp cả nước.
Thế nhưng giữa hai thế lực “nội” và “ngoại” là một cuộc chơi không cân sức, với cán cân nghiêng về những tập đoàn hàng hải hùng mạnh, vượt trội bởi bề dày kinh nghiệm, nguồn tài chính dồi dào, cùng hệ thống dịch vụ đã được hình thành lâu năm, chuyên nghiệp và bao quát trên toàn thế giới. Chính vì vậy, họ đã giành được khoảng 70% thị phần, trong khi DN VN chỉ đáp ứng dịch vụ đơn giản, hoạt động manh mún, quy mô nhỏ, thiếu đồng bộ, qua nhiều trung gian, đại lý. Phương thức cạnh tranh chủ yếu là hạ giá để giành khách hàng, tự thôn tính lẫn nhau nên thị phần của các DN trong nước ngày càng nhỏ lại. Nhiều DN chỉ là danh nghĩa, còn thực chất là làm thuê cho các hãng nước ngoài. Theo đánh giá của Hiệp hội Giao nhận kho vận VN (Viffas), sự yếu thế của DN nội còn bộc lộ ở thực chất hoạt động, chỉ có gần 10% DN thực sự cung cấp các dịch vụ logistics. Đã vậy, tính minh bạch lại rất yếu, làm nảy sinh tình trạng cạnh tranh không lành mạnh khiến dịch vụ logistics khó phát triển.
Tại VN, hoạt động logistics chưa thực sự được tạo điều kiện để phát triển bởi sự lạc hậu và thiếu quy hoạch trong đầu tư đón đầu. Hệ thống kết cấu hạ tầng yếu kém, thiếu đồng bộ, quy mô nhỏ, rời rạc. Sự thiếu đồng bộ của các phương thức vận chuyển đang tạo ra sự tắc nghẽn dòng dịch chuyển logistics, làm tăng chi phí và hạn chế sự phát triển toàn diện của ngành logistics. Khái quát điểm yếu nhất làm tăng chi phí logistics trên toàn hệ thống, theo cách đánh giá của ông Hồ Kim Lân, Tổng thư ký Hiệp hội Cảng biển Việt Nam (VPA), là do VN chưa có quy hoạch tổng thể logistics cho từng khu vực kinh tế trọng điểm. Một yếu kém khác, theo ông Lân, ngành logistics vẫn chưa được đào tạo chuyên sâu ở các trường đại học tại VN. Hiện nguồn nhân lực chính cho ngành này đều được lấy từ các đại lý hãng tàu, các công ty giao nhận vận tải biển và sử dụng theo khả năng hiện có. Thế nhưng, đây là lĩnh vực đòi hỏi những chuyên gia không chỉ thông suốt hệ thống pháp luật, thông lệ của nước sở tại mà còn phải am hiểu pháp luật và có mối quan hệ rộng khắp trên thế giới.
Ông Đỗ Xuân Quang - Chủ tịch Viffas - chia sẻ: VN cần phải có một ủy ban quốc gia về logistics và nên thành lập Hiệp hội Logistics VN thay cho tên cũ là Hiệp hội Giao nhận kho vận VN để phù hợp với thông lệ quốc tế và có được “chính danh” thì Nhà nước mới huy động được nội lực xây dựng nền công nghiệp logistics VN xứng tầm thời hội nhập. Còn theo Tổng thư ký VPA, giải pháp quyết định nằm ở năng lực quy hoạch và đầu tư cho logistics, để có những trung tâm phân phối hàng hóa đa cấp cho từng khu vực kinh tế trọng điểm, lấy cảng nước sâu và phát triển đội tàu container, tàu chuyên dụng làm trung tâm... nhằm giảm giá thành vận chuyển và lấy lại thị phần từ các hãng tàu nước ngoài - ông Hồ Kim Lân nhấn mạnh.
Công Toại
Bình luận (0)