Tại Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Ia Grai vẫn hiện hữu một ngôi nhà rông khá đẹp. Nhưng điều đặc biệt là ngôi nhà rông hoành tráng này chỉ để nhìn bởi ít khi có hoạt động văn hóa diễn ra tại đây. Nhiều ngôi nhà rông khác ở huyện này cũng không hề được sử dụng, đang xuống cấp nghiêm trọng.
Đây là biểu hiện cho lối làm lấy được, lấy thành tích hoặc thể hiện sự thiếu hiểu biết về tập tục của đồng bào bản địa. Chẳng hạn, nhà rông ở làng Lân, xã Ia O được làm mới cách đây hơn bốn năm đang chịu thảm cảnh ít được tu bổ, sử dụng và hậu quả là ngôi nhà rông hoành tráng đang đổ từng mảng. Ngôi nhà rông sừng sững giữa làng là vậy mà nay đang dần trơ cột, xung quanh ngổn ngang ván, mái tôn mục nát.
Ksor Hoa, một người dân ở đây, nói: “Nhà rông đổ cả năm nay rồi, không thấy ai sửa cả. Hồi xây mới cũng không ai muốn tới. Nhà lợp mái tôn, làm toàn đồ hiện đại, không ai thích. Hồi trước làng mình có nhà rông đẹp lắm, đêm nào bọn trẻ cũng đến chơi, vui hung”.
Một công trình văn hóa khác thể hiện sự tắc trách của chính quyền và ngành chức năng huyện Ia Grai là nhà rông xã Ia Krái. Công trình này từ lâu không hề được sử dụng trong các hoạt động văn hóa của cộng đồng làng, đang trong quá trình hoang phế. Muốn vào được nhà rông chỉ có một cách nhanh nhất là leo lên bởi cầu thang đã biến mất. Mái tôn bị gỉ, mục lộ cả từng khoảng trời. Mỗi khi trời mưa, đứng trong nhà rông chẳng khác gì đứng ngoài trời. Nhiều cánh cửa của nhà rông bị lấy đi từ lâu. Tệ hơn, đường chính vào nhà rông bị san ủi, vào được nhà rông phải vượt đường tắt, qua những đám cỏ um tùm. Ông La Văn Binh, phụ trách văn hóa - xã hội của UBND xã Ia Krái, nói: “Nhà rông đang trong tình trạng xuống cấp nên không thể tổ chức hoạt động văn hóa, xã đang xin kinh phí sửa chữa”.
Nhà rông là một thiết chế văn hóa quan trọng đối với cộng đồng làng. Nơi đây, nhiều hoạt động văn hóa của làng được diễn ra với sự tôn nghiêm, trân trọng. Nhưng hiện nay, nhiều nhà rông văn hóa được dựng lên một cách khiên cưỡng, đi ngược lại bản sắc văn hóa đặc sắc của người bản địa ở Ia Grai cũng như ở Gia Lai nói chung. Mặt khác, là sự thiếu duy tu, tôn tạo những nhà rông đậm nét văn hóa.
Trần Hiếu
Bình luận (0)