Hồi tháng trước, Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych không ngần ngại “làm căng” khi đòi ký lại thỏa thuận khí đốt giữa chính quyền cũ của nước này với Nga, vì lý do thỏa thuận này quá bất lợi cho Kiev. Khi đó, ông Yanukovych dọa sẽ kiện Nga ra tòa án quốc tế vì thỏa thuận trên, theo AFP. Ngoài ra, Tổng thống Yanukovych nhiều lần lên tiếng muốn tăng cường quan hệ với EU nhằm đánh tan những chỉ trích cho rằng ông “thân Nga”. Thế nhưng, tình hình nay đã đổi khác.
|
|
Áp lực từ EU
Ngày 18.10, EU thông báo quyết định hoãn chuyến thăm của Tổng thống Yanukovych đến Brussels, dự kiến vào ngày 20.10 do những tranh cãi xung quanh bản án 7 năm tù giam dành cho cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko. BBC dẫn lời một phát ngôn viên của EU ngày 18.10 tuyên bố quyết định hoãn chuyến thăm nhằm nhấn mạnh yêu cầu Ukraine “đảm bảo quy định của luật pháp và tính độc lập của tư pháp”.
Bà Tymoshenko bị kết án ngày 11.10 với tội danh lạm dụng quyền hạn và thu lợi cá nhân trong thỏa thuận khí đốt nói trên với Nga. Lâu nay, bản thân cựu thủ tướng và phương Tây luôn cho rằng vụ xét xử là đòn của ông Yanukovych nhằm triệt hạ đối thủ chính trị.
Theo kế hoạch ban đầu, chuyến thăm của ông Yanukovych đến Brussels nhằm tìm kiếm thỏa thuận liên kết để Ukraine tiến đến gia nhập EU. Sau khi có quyết định trì hoãn, Tổng thống Ukraine tuyên bố nước này vẫn quan tâm đẩy mạnh quan hệ với EU nhưng nhấn mạnh Kiev cần được tôn trọng và đối xử bình đẳng.
Hướng về Nga
AFP dẫn lời Tổng thống Nga Dmitry Medvedev ngày 18.10 tuyên bố chuyện bà Tymoshenko là việc nội bộ của Ukraine. Ban đầu, Moscow cũng phản đối mạnh mẽ vụ xét xử vì cho rằng đó là cái cớ để Kiev lật lại hợp đồng khí đốt song phương. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định Moscow đã nhanh chóng nhận ra bất đồng giữa Kiev và EU là cơ hội của mình.
Phát biểu của Tổng thống Medvedev được đưa ra sau cuộc hội đàm song phương với người đồng nhiệm Yanukovych tại thành phố Donetsk ở Ukraine. Nhân sự kiện này, Nga và Ukraine ký kết hơn 10 thỏa thuận quan trọng như: nới lỏng thủ tục qua lại giữa biên giới, hiệp định hải quan, hợp tác hỗ trợ doanh nghiệp, theo RIA-Novosti. Về hợp đồng khí đốt nói trên, hai bên đồng ý đàm phán để tránh làm tăng căng thẳng.
Trong một diễn biến liên quan, Thủ tướng Nga Vladimir Putin vừa thông báo Ukraine và các nước khác trong Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) đã nhất trí thiết lập một khu vực thương mại tự do, theo AFP. Thủ tướng Ukraine Mykola Azarov đã ký kết các thỏa thuận về vấn đề này chỉ vài giờ sau khi EU tuyên bố hoãn chuyến thăm của Tổng thống Yanukovych. Tại Nga, ông Azarov và ông Putin cũng thảo luận thiết lập thương mại song phương bằng đồng rúp để giảm phụ thuộc vào USD.
Ngày 19.10, ông Putin cũng làm chủ tọa một phiên họp của Cộng đồng kinh tế Á - u và Liên minh thuế quan giữa Nga với Belarus, Kazakhstan nhằm gắn kết quan hệ với các nước SNG. Thời gian qua, Moscow cố gắng tác động để Kiev tham gia Liên minh thuế quan nói trên nhưng chưa thuyết phục được Tổng thống Yanukovych. Tuy nhiên, với những diễn biến gần đây, giới quan sát cho rằng sẽ còn nhiều điều bất ngờ nảy sinh trong quan hệ tay ba Ukraine - Nga - EU.
Ngô Minh Trí
Bình luận (0)