Xuất khẩu nông sản gặp khó

Sau một năm 2011 đầy lạc quan, xuất khẩu (XK) nông sản của VN bước qua năm 2012 với không ít nỗi lo về thị trường.

Xuất khẩu lúa năm nay dự báo sẽ có nhiều khó khăn - ảnh: Diệp Đức Minh

Giá lúa gạo giảm mạnh

Theo Hiệp hội Lương thực VN (VFA), tính đến nay cả nước chỉ mới ký được hợp đồng XK gạo trên dưới 1,1 triệu tấn, thấp hơn rất nhiều so với cùng kỳ năm ngoái. Không chỉ vậy, các hợp đồng này lại giao hàng trong một khoảng thời gian khá dài, đến tận tháng 8.2012. Ông Phạm Văn Bảy - Phó chủ tịch VFA - cho biết: “Thị trường XK gạo năm 2012 sẽ có sự thay đổi đáng kể do sự cạnh tranh của Ấn Độ và sự thay đổi chính sách của các nước nhập khẩu. Thị trường châu Phi chắc chắn sẽ giảm sút. Trong khi đó Philippines năm nay công bố giảm lượng nhập xuống còn 850.000 tấn và phần lớn chuyển sang đấu thầu tư nhân”.

Theo thống kê của Bộ NN-PTNT, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản tháng 1.2012 ước đạt 1,8 tỉ USD, giảm 16,3% so với cùng kỳ năm 2011. Trong đó các mặt hàng nông sản chính đạt gần 1,1 tỉ USD, giảm 19%; thủy sản đạt 370 triệu USD, giảm 13,3%; lâm sản đạt 300 triệu USD, giảm 18,2% so với cùng kỳ năm trước.

Điều này đã tác động khiến giá lúa gạo nội địa giảm mạnh thời gian qua. Giá lúa khô tại kho khu vực ĐBSCL loại thường hiện khoảng từ 5.500 - 5.600 đ/kg, lúa dài 5.600 - 5.700 đ/kg. Giá gạo nguyên liệu loại 1 làm ra gạo 5% tấm hiện khoảng 7.400 - 7.500 đ/kg, gạo nguyên liệu làm ra gạo 25% tấm là 7.300 - 7.400 đ/kg. Giá gạo thành phẩm 5% tấm không bao bì tại mạn tàu hiện khoảng 8.600 - 8.700 đ/kg, gạo 15% tấm 8.200 - 8.300 đ/kg và gạo 25% tấm khoảng 7.900 - 8.000 đ/kg. Mức giảm chung khoảng 1.000 đ/kg.

Trước tình hình này, VFA đã thống nhất sẽ thu mua tạm trữ sớm. Cụ thể, nếu giá lúa rớt xuống 5.000 đ/kg thì các doanh nghiệp sẽ chủ động thu mua tạm trữ để giữ giá cho nông dân. Trong trường hợp giá lúa thấp hơn mức 5.000 đ/kg thì VFA sẽ kiến nghị Chính phủ có giải pháp hỗ trợ để bảo đảm nông dân trồng lúa có lãi 30%. Theo VFA, vẫn có những cơ hội từ thị trường Trung Quốc và một số nước tiêu thụ gạo thơm. Hiện tại giá gạo thơm VN rẻ hơn so với Thái Lan, do đó có thể cạnh tranh về phân khúc thị trường này.

Tiêu, cao su, cà phê lo lắng

Năm 2011 được ngành cao su xem là một năm thắng lợi toàn diện. Tập đoàn công nghiệp cao su VN cho biết tổng doanh thu năm 2011 đạt 33.497 tỉ đồng, trong đó doanh thu cao su đạt 25.796 tỉ đồng. Sau một thời gian dài giá cao su tăng cao, trong quý 4 năm 2011 giá cao su đã giảm đến 40%, xuống mức 3.500 USD/tấn. Trong năm 2012, Bộ NN-PTNN dự báo XK mặt hàng này sẽ tăng so với năm 2011 hơn 880.000 tấn, tuy nhiên kim ngạch chỉ đạt trên 2,1 tỉ USD, giảm hơn 1 tỉ USD so với năm ngoái. Ông Trần Ngọc Thuận - Tổng giám đốc Tập đoàn công nghiệp cao su VN - nhận định: “2012 là năm đầu tiên nguồn cung cao su thiên nhiên vượt nhu cầu, nhu cầu tiêu thụ cao su giảm sút. Tập đoàn đã điều chỉnh chỉ tiêu cho ngành cao su giảm còn 21.833 tỉ đồng, giảm hơn 15% so với doanh thu năm 2011”.

Thị trường cà phê hiện vẫn còn khá trầm lắng. Ngày 31.1, giá cà phê nhân xô trong nước đồng loạt giảm 300.000 đồng/tấn theo đà giảm giá cà phê thế giới. Giá cà phê tại Đắk Lắk, Đắk Nông chỉ còn 36,9 - 37 triệu đồng/tấn; tại Gia Lai và Lâm Đồng là 36,7 triệu đồng/tấn và 36,8 triệu đồng/tấn. So với thời điểm trước tết, giá cà phê XK đã giảm 85 USD/tấn. Một mặt hàng nông sản quan trọng khác của VN là hồ tiêu cũng đang giảm giá. Giá tiêu đen VN XK loại 500 Gr/l-FAQ là 5.600 USD/tấn và loại 550 Gr/l-FAQ là 5.950 USD/tấn, (FOB), giảm 200 USD so với hồi trước tết.

Quang Thuần