>> Kỳ 5: Sự nghiệp điện ảnh
Nếu chỉ giỏi võ, hẳn Lý Tiểu Long không để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng.
Khi sáng tạo ra Triệt Quyền Đạo, Lý Tiểu Long đưa ra khái niệm triết học vận động (philosophy in motion), tức giữa các chiêu thức quyền pháp luôn phải biến hóa không theo một khuôn mẫu nhất định mà tùy vào từng tình thế cụ thể khi chiến đấu thật sự để ứng biến. Người mới học các quyền thế cần tuân theo căn bản, sau đó khi đạt đến đỉnh cao của võ thuật sẽ phải thiên biến vạn hóa. Những điều đó được Lý thể hiện trọn vẹn trên phim ảnh lẫn ngoài đời. Khán giả mê Lý bởi trước và sau anh không một diễn viên võ thuật hành động nào làm được những động tác cực đẹp trong thi đấu đối kháng nhưng cũng vô cùng hiệu quả.
Trong hệ thống lý luận của Triệt Quyền Đạo, Lý lấy nước làm biểu tượng bởi theo anh: “Khi rót nước vào ly, nước thành chiếc ly còn khi đổ vào chén sẽ trở thành chén”. Sự mềm mại của nước có thể bào mòn mọi chất rắn. Theo Lý, quyền thuật đạt đến cực nhu sẽ trở thành chí cương. Một tư tưởng khác của Triệt Quyền Đạo: kẻ thù không phải là đối thủ mà chính ở bản thân.
Trước khi nổi tiếng, Lý rất thích võ sĩ quyền Anh vĩ đại Muhammad Ali (Mỹ). Lý đã tập những cú đấm khi xem lại đoạn phim ghi hình các trận đấu của Ali. Lý thật sự muốn trở thành võ sư am tường nhiều thế võ chứ không chỉ biết Vịnh Xuân quyền hay taekwondo, karatedo. Với Lý, Triệt Quyền Đạo không có hệ thống bài quyền hay kỹ thuật riêng biệt mà dựa vào trực giác của bản năng để có phản xạ nhanh nhất và hữu hiệu nhất khi đối kháng.
Vượt qua chính mình
Đây chính là tư tưởng mà Lý Tiểu Long truyền lại cho khán giả. Mấy mươi năm sau, giới trẻ thế giới, đặc biệt là những nghệ sĩ, vận động viên chuyên nghiệp thành công trong sự nghiệp nhờ lĩnh hội tư tưởng này. Đa số những nhà kiểm duyệt phim ở thập niên 1970, đặc biệt tại châu Á, luôn cho rằng phim của Lý chỉ đậm màu bạo lực gây tổn hại đến tinh thần, lối suy nghĩ, hành xử của giới trẻ. Gần 40 năm sau, những nhận định ấy bị chính khán giả thế giới bác bỏ. Họ nhìn thấy ở Lý một tấm gương lớn, một tài năng biết vượt qua số phận, định mệnh để tạo nên vinh quang cả trong võ thuật lẫn điện ảnh.
|
|
Võ sư Dan Inosanto, người vừa là bạn vừa là học trò của Lý đã phát biểu trong bộ phim tài liệu Bruce Lee lives (Lý Tiểu Long bất tử) rằng: “Năm 1970, khi tập tạ Lý bị chấn thương nặng ở lưng. Bác sĩ nói anh không thể luyện võ được nữa vì sẽ bị liệt. Lý đã chiến đấu thật sự với bản thân mình và anh chiến thắng để trở lại với võ thuật và điện ảnh”.
Brian Deegan, vận động viên trượt ván người Mỹ thừa nhận: “Tôi nghiện ma túy suốt 8 năm. Lý đã giúp tôi hiểu rõ hơn bản thân và tìm lại được giá trị cuộc sống”. Một vận động viên đua xe mô tô chuyên nghiệp khác là Ronnie (Mỹ) nhận xét: “Lý giúp tôi vượt qua những chấn thương khi hành nghề bởi ông đã truyền cho tôi tình yêu, lòng đam mê, khát khao muốn trở thành nhà vô địch. Lý Tiểu Long đã chiến đấu để trở thành ngôi sao. Tôi tôn thờ cách mà ông tự tạo ra định mệnh cho mình”.
Trong phim Lý Tiểu Long bất tử, đạo diễn Rob Cohen nói thêm: “Lý là diễn viên hấp dẫn khán giả nhất hành tinh, làm lu mờ những ngôi sao hành động võ thuật thời ấy. Anh đã thay đổi hoàn toàn diện mạo của điện ảnh võ thuật châu Á và cả Hollywood. Trước Lý, phim võ thuật Hồng Kông hay Trung Quốc chỉ bay lượn và “múa” võ nhiều hơn là đánh đấm thật sự”.
Brian Deegan kết luận: “Tôi muốn mang tinh thần Lý Tiểu Long vào môn thể thao đang theo đuổi. Nhiều vận động viên đã học hỏi từ tư tưởng mà người thầy Lý Tiểu Long để lại qua những gì ông đã làm trên phim”.
Ngôi sao phim hành động Mỹ Matt Damon phát biểu trong phim Lý Tiểu Long bất tử: “Lý biết kết hợp võ thuật với nghệ thuật. Chọn góc quay rất phù hợp với từng thế võ để tạo hiệu ứng mạnh về hình ảnh”. Diễn viên, đạo diễn võ thuật Johnny Trí Nguyễn nói về thần tượng của mình: “Lý Tiểu Long mang phong cách quá khác biệt. Ông mở đường, tạo nên cuộc cách mạng cho thể loại phim võ thuật thế giới. Sau Lý, noi gương ông rất nhiều võ sinh học và tập luyện các môn võ khác nhau. Tôi cũng thế, khởi đầu là võ gia truyền, sau đó đến aikido rồi Hồng Gia Việt Nam, wushu, taekwondo, quyền Anh, quyền Thái. Nhờ vậy tôi biết nhiều thế đánh, khi đạo diễn những pha hành động, võ thuật trên phim khán giả ít thấy nhàm chán vì không lặp lại những động tác quen thuộc”.
Lý đã truyền cảm hứng cho giới trẻ toàn thế giới: phải tạo ra phong cách riêng, độc đáo, khác người nếu muốn thành công trong sự nghiệp.
Siêu sao Thành Long cố gắng không đi vào con đường mà Lý đã qua, một phần vì bậc thầy võ thuật có ảnh hưởng quá lớn, một phần vì những cú ra đòn của Lý cực hiểm, khó mà bắt chước. Thành Long từng giãi bày với báo giới: “Lý Tiểu Long tung những cú đá sấm sét trên cao, nên tôi chỉ còn một lựa chọn là đá thấp. Mỗi lần phóng ra một quả đấm, Lý lại thét lớn “Aahh...”, còn tôi tiếp sau những cú thụi là một gương mặt nhăn nhở cười”. Nhờ chọn hướng đi riêng mà Thành Long nổi danh khắp thế giới khi kết hợp võ thuật và hài hước.
|
“Chỉ với tay không, đôi chân và những động tác kỳ ảo, Lý Tiểu Long đã biến con người nhỏ bé của anh trở nên vĩ đại” - Tạp chí Time (Mỹ). “Một cú đấm, một cú đá không chỉ hạ gục đối thủ mà còn giúp chúng ta khắc phục lòng tự kỷ, sự sợ hãi và những mâu thuẫn trong tâm hồn” - Lý Tiểu Long |
Đỗ Tuấn
Bình luận (0)