Chưa có bom hạt nhân, Iran vẫn bị vây

Bài điều tra của Reuters cho rằng phương Tây từ lâu đã biết Iran chưa thể sớm có vũ khí hạt nhân nhưng vẫn gây sức ép lên nước này.

Reuters hôm qua đăng bài điều tra mới về chương trình hạt nhân của Iran, dựa trên phỏng vấn nhiều quan chức cấp cao đương nhiệm lẫn đã nghỉ hưu của Mỹ và châu Âu. Theo hãng tin, những người này được phép tiếp cận các nguồn tin mật và đều cho biết Mỹ, châu Âu, thậm chí Israel, cùng đồng ý rằng Iran hiện không sở hữu và cũng chưa quyết định chế tạo bom hạt nhân. Đồng thời, Tehran còn phải mất nhiều năm nữa mới đủ sức phát triển thành công đầu đạn hạt nhân để gắn vào tên lửa.

Thêm vào đó, các quan chức cho hay những nhận định trên được rút tỉa và củng cố từ nhiều thông tin tình báo mật. Khoảng cuối năm 2006 đến đầu 2007, tình báo Mỹ xâm nhập thành công các liên lạc qua điện thoại và thư điện tử của các nhà khoa học hàng đầu thuộc chương trình hạt nhân Iran. Trong đó, họ phàn nàn rằng chương trình hạt nhân đang bị đình trệ. Vì thế, “Đánh giá tình báo quốc gia năm 2007” của Mỹ bất ngờ nhận định Tehran tạm ngưng chương trình hạt nhân từ năm 2003.

Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad (giữa) thăm một cơ sở làm giàu uranium - Ảnh: Reuters

Thế nhưng, Washington vẫn khăng khăng rằng “tạm ngưng” không đồng nghĩa với việc từ bỏ. Thêm vào đó, giới chức phương Tây cũng chưa thể kết luận đâu là quan điểm của Đại giáo chủ Iran Ayatollah Ali Khamenei trong chiến lược hạt nhân của nước này. Một số ý kiến cho rằng Tehran đang nấn ná và chưa đưa ra quyết định cuối cùng. Reuters dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên nói: “Tehran cứ để lửa giữ ấm nồi súp nhưng không nấu chín”.

Bất chấp điều đó, phương Tây vẫn lấy lý do Iran đạt được một số thành tựu nhất định và sở hữu tên lửa đạn đạo đủ sức mang đầu đạn hạt nhân để tiếp tục tăng sức ép nhằm vào nước CH Hồi giáo. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định sự lưỡng lự của Tehran cũng giúp Washington có thêm thời gian thực thi các biện pháp trừng phạt kinh tế mà chưa phải dùng sức mạnh quân sự.

Trong khi đó, Israel vẫn tỏ ra nôn nóng muốn sớm tấn công phủ đầu. AP dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Ehud Barak khẳng định Tel Aviv luôn bị đe dọa trực tiếp bởi chương trình hạt nhân của Tehran. Ông Barak cho rằng Mỹ có ưu thế quân sự vượt trội và ở xa nên không lo ngại, trong khi Israel nằm sát nách Iran. Mặc dù nôn nóng nhưng ông cũng nhìn nhận quyết định đánh Iran không thể được đưa ra một sớm một chiều mà đó là “vấn đề của năm”. Giới quan sát nhận định tuyên bố trên cho thấy Israel đang tạm trì hoãn kế hoạch tấn công Iran, có thể vì sức ép của Mỹ.

Lê Loan