Philippines hôm qua chủ động “hạ nhiệt” trên biển Đông bằng việc rút tàu chiến của mình ra khỏi sự bủa vây của các tàu Trung Quốc tại bãi Scarborough.
Sự việc bắt đầu ngày 8.4 khi máy bay tuần tra Philippines phát hiện 8 tàu cá Trung Quốc trong một vũng nhỏ ở bãi Scarborough, cách đảo Luzon của Philippines 124 hải lý. Philippines đã điều tàu chiến lớn nhất nước này là BRP Gregorio del Pilar (PF-15) đang đi tuần tra thường xuyên gần đó đến tiếp cận các tàu cá vào sáng 10.4. Bất ngờ, 2 tàu hải giám 75 và 84 của Trung Quốc xuất hiện, chèn ngang giữa tàu PF-15 và các tàu cá, gây nên tình trạng bế tắc trên biển.
Cho đến cuối ngày 11.4, nỗ lực ngoại giao giữa Manila và Bắc Kinh để tháo gỡ tình hình không đạt được kết quả nào dù hai bên tuyên bố muốn giải quyết vụ việc một cách hữu nghị, êm thấm. Manila đã chính thức gửi công hàm phản đối, đồng thời tuyên bố “bảo vệ chủ quyền nếu bị thách thức”, và điều thêm một tàu cảnh sát biển đến hiện trường. Bắc Kinh cũng cáo buộc tàu PF-15 “xâm phạm lãnh hải” và “quấy rối” các tàu cá đang trú bão, đồng thời yêu cầu tàu PF-15 phải rút đi ngay. Căng thẳng hơn, Bắc Kinh còn điều thêm một tàu ngư chính nữa đến hỗ trợ các tàu hải giám mà không thông báo với Manila trong khi hai bên bàn cách giải quyết.
|
|
Chiều 12.4, tiến sĩ Ian Storey tại Học viện Nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore nhận định với Báo Thanh Niên: “Những sự cố kiểu này luôn có nguy cơ một bên sẽ dùng vũ lực với bên còn lại, dẫn tới thương vong và khủng hoảng ngoại giao nghiêm trọng”. Nhưng giáo sư Carlyle Thayer từ Học viện Quốc phòng Úc nhận định: “Xác suất để xảy ra xung đột vũ trang trong trường hợp này là rất thấp”. Sự bế tắc trong nỗ lực ngoại giao kéo dài nhiều ngày, theo ông, là do “Lực lượng hải giám Trung Quốc thường thắng thế Bộ Ngoại giao, với lập luận họ đang bảo vệ chủ quyền của Trung Quốc bằng cách thực thi quyền tài phán trong vùng biển của mình”.
Đến khoảng 2 giờ chiều (giờ địa phương), Manila tuyên bố đã rút tàu PF-15 ra khỏi khu vực bị bủa vây, chỉ để lại hiện trường tàu tuần tra của cảnh sát biển. Ngoại trưởng Albert del Rosario nói với báo chí: “Chúng tôi đang theo đuổi con đường ngoại giao để đi đến một giải pháp cho vấn đề này”. Ông chỉ nói động thái rút lui là “một cam kết tình thế” mà không giải thích rõ hơn.
Trả lời câu hỏi của Thanh Niên vì sao Philippines đưa tàu chiến đến giải quyết một vấn đề mang tính dân sự, cả tiến sĩ Storey và giáo sư Thayer cho rằng nhiều khả năng do tàu này đang ở gần với nơi các tàu cá Trung Quốc neo đậu nhất. Ngoài ra, tàu PF-15 “không làm nhiệm vụ thực thi luật biển, mà chỉ đến giám sát và thu thập chứng cứ chứ chưa bắt bớ ai”, giáo sư Thayer nói.
Hãng tin AFP trích lời Trung tướng Anthony Alcantara, Tư lệnh cảnh sát biển Philippines cho hay, dù rút đi nhưng tàu PF-15 vẫn tiếp tục quanh quẩn ở gần khu vực này, trong khi một tàu tuần tra khác đang trên đường đến đây. Ông này cũng nhận định các tàu cá Trung Quốc cũng sẽ sớm rời khu vực sự cố vì hết lương thực.
Thục Minh
(VP Singapore)
Bình luận (0)