Dân đòi lấp cống xả Sonadezi

Khoảng 7 giờ 15 phút cùng ngày, nhiều người dân ở khu vực rạch Bà Chèo (xã Tam An) mang những bao tải chứa đầy đất đá, xà bần xây dựng đòi lấp tuyến ống nước thải của KCN Long Thành. UBND xã Tam An, Công an H.Long Thành, Hội Nông dân huyện... có mặt, vận động người dân không được hành động quá khích. Đến 9 giờ, người dân mới chịu ra về, nhưng các bao tải đất đá vẫn còn chất đống, để tại hiện trường.

Quý 2/2012 sẽ có kết quả điều tra Một lãnh đạo UBND H.Long Thành cho biết, đã đề nghị Hội Nông dân, Phòng Nông nghiệp báo cáo chi tiết, phân loại mức độ, khu vực đòi bồi thường của người dân để khoanh vùng những người có đơn nằm trong vùng ô nhiễm đã được Viện MT-TN xác lập. Tiếp đó đầu tháng 5 sẽ thành lập các tổ công tác làm việc trực tiếp với dân để thống kê, xác lập mức độ thiệt hại thực tế. Dự kiến trong quý 2 có kết quả điều tra. Sau đó, kiến nghị UBND tỉnh Đồng Nai đề nghị Sonadezi Long Thành chi trả bồi thường cho dân.

Người dân ra “tối hậu thư”

Trước đó, vào ngày 27.2, khoảng 50 người dân xã Tam An, đại diện cho hàng trăm hộ dân bị thiệt hại bởi nước thải ô nhiễm của Sonadezi Long Thành đã kéo đến UBND xã Tam An đặt vấn đề bồi thường. UBND xã không trả lời được thời hạn mà phía DN gây ô nhiễm phải có trách nhiệm bồi thường. Lập tức người dân ra “tối hậu thư”: trong vòng một tháng, nếu không được giải quyết thỏa đáng quyền lợi họ sẽ tổ chức lấp cống xả nước của Nhà máy Sonadezi Long Thành.

Đúng hẹn (tức ngày 27.3), người dân tiếp tục kéo lên UBND xã Tam An đòi bồi thường. Lúc này UBND xã đề nghị người dân ra về, chờ cơ quan chức năng giải quyết. Suốt từ đó đến nay, do chờ đợi quá lâu mà không thấy cơ quan nào bồi thường, ngày 27.4, dân kéo đến KCN Long Thành đòi lấp cống.

Có mặt tại hiện trường, bà Lê Thị Độm bức xúc: “Nước thải KCN này đã làm cho gia đình của chúng tôi điêu đứng không những về tài sản mà còn bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Thế nhưng, họ coi như không có chuyện gì xảy ra, mặc cho người dân khốn đốn mọi bề. Hôm nay, là bước đường cùng, bà con mới đòi lấp cống, may ra các cấp mới biết để mà giải quyết”. 

Xã hỏi huyện, huyện chờ tỉnh

Theo ông Võ Văn Luật, Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND xã Tam An thì sau khi Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (Cơ quan đại diện phía nam - C49B), Bộ Công an bắt quả tang Công CP DV Sonadezi Long Thành xả nước thải ô nhiễm ra rạch Bà Chèo (hồi tháng 8.2011) cho đến nay, đã có 250 hộ dân thiệt hại về cây trồng, vật nuôi và thiệt hại ngành nghề như chèo ghe bắt tôm, đánh cá… có đơn đòi công ty này bồi thường khoảng 19 tỉ đồng nhưng cơ quan chức năng không có ý kiến phản hồi nên dân bức xúc. "Chúng tôi hỏi huyện, huyện nói chờ tỉnh có ý kiến, nhưng chờ hoài không thấy", ông Luật nói.

Người dân đem những bao đất đá đến đòi lấp cống nước thải trong KCN Long Thành vào sáng ngày 27.4 - Ảnh: Kim Cương

Trao đổi với PV Báo Thanh Niên vào ngày 27.4 về quan điểm của tỉnh trong việc bồi thường cho dân, ông Đinh Quốc Thái, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, Sở TN-MT vừa có báo cáo kết quả điều tra, dựa trên cơ sở các khảo sát, thẩm định của Viện Môi trường - Tài nguyên (MT-TN, thuộc ĐH Quốc gia TP.HCM), đồng thời có văn bản kiến nghị UBND tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo bồi thường thiệt hại do Sonadezi Long Thành gây ra. Do đó, sau khi xem xét các đề nghị, ông Thái vừa ký quyết định thành lập Ban Chỉ đạo điều tra về mức độ thiệt hại của những người dân nơi bị ô nhiễm. Ban Chỉ đạo này do ông Huỳnh Văn Sơn, Phó chủ tịch UBND H.Long Thành làm trưởng ban, có nhiệm vụ chỉ đạo điều tra, xác định thiệt hại thực tế, cụ thể của từng hộ dân để tiến hành bồi thường cho dân. “Chúng tôi khẳng định sau khi Ban Chỉ đạo này có kết quả xác định, thẩm định kỹ càng sẽ tiến hành chi tiền bồi thường cho dân” - ông Thái nói.

Diễn biến vụ việc Vào ngày 3.8.2011, C49B kiểm tra Nhà máy xử lý nước thải tập trung của KCN Long Thành (nơi xử lý nước thải của 40 DN trong KCN) đã phát hiện đơn vị này dùng "công nghệ pha loãng" để xả thải. Cụ thể tại hồ sinh thái phát hiện một cửa xả sử dụng bằng khóa van tay nằm sâu dưới đất khoảng 80 - 100 cm. Hệ thống này sử dụng khóa van, có thể đưa nước từ rạch Bà Chèo vào hồ khi thủy triều lên để pha loãng nước thải đen đặc và xả ra khi thủy triều xuống thấp (cũng qua hệ thống này - PV). Đến ngày 7.10.2011, C49B đã có kết luận về hành vi xả thải gây ô nhiễm môi trường tại Nhà máy xử lý thải tập trung KCN Long Thành. Cụ thể DN này đã có hành vi xả nước thải ra môi trường vượt tiêu chuẩn kỹ thuật từ 5 đến 10 lần với khối lượng trên 9.000 m3/ngày đêm. Sau khi C49B có kết luận sai phạm, hàng trăm hộ dân sống tại rạch Bà Chèo nộp đơn đòi bồi thường thiệt hại. Để có căn cứ khoa học xem xét bồi thường, UBND tỉnh Đồng Nai đã giao Sở TN-MT ký hợp đồng với Viện MT-TN tiến hành điều tra, đánh giá thiệt hại tổng thể, xác định vùng ô nhiễm do Công ty CP DV Sonadezi Long Thành gây ra. Ngày 9.3, Viện MT-TN đã xác định nguyên nhân, phạm vi, mức độ ảnh hưởng về môi trường trên lưu vực rạch Bà Chèo. Theo đó, Công ty CP DV Sonadezi Long Thành đã xả thải ra môi trường làm ảnh hưởng đến một diện tích rộng lớn gần 114 ha. Trong đó, về mặt thủy sản: thiệt hại 100% trong gần 4 năm (kể từ năm 2008); cây trồng ảnh hưởng 100%; thiệt hại về chăn nuôi gia cầm đối với vịt là gần 63%, với gà là 76%. Trước đó, vào năm 2009, Công ty CP DV Sonadezi Long Thành cũng đã bị cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai xử phạt 34 triệu đồng (2 lần) do xả nước thải vượt tiêu chuẩn cho phép từ 2 đến 5 lần. Năm 2010, DN này bị Thanh tra Tổng cục Môi trường (Bộ TN-MT) xử phạt 31 triệu đồng. Đến tháng 2.2011 bị phạt tiếp 75 triệu đồng về hành vi tương tự.

Kim Cương