Nỗi lo bảo mật cá nhân

Việc mở rộng công nghệ máy bay không người lái (UAV) quân sự để do thám và cho các mục đích sử dụng khác có thể tạo ra hàng ngàn việc làm nhưng khiến nhiều người Mỹ tự hỏi liệu các vấn đề riêng tư của họ có được bảo vệ hoặc việc sử dụng UAV sẽ được giới hạn ra sao để bảo vệ công dân.

Gần đây, sự kiện Cơ quan Quản trị Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đã cho phép UAV loại nhỏ bay trên không phận nước Mỹ càng làm gia tăng nỗi lo ngại chuyện đời tư của cá nhân sẽ bị lộ.

Nhiều người dân Mỹ lo ngại máy bay không người lái trên bầu trời nội địa sẽ làm lộ bí mật đời tư của họ - Ảnh: Notions Capital

Đòi hỏi nguyên tắc sử dụng

Ông Mike Brickner, người phát ngôn của Nghiệp đoàn Đặc quyền dân sự Mỹ ở bang Ohio, khẳng định: “Đây không phải là miền Tây hoang dã và chúng ta phải có một số nguyên tắc quy định về việc sử dụng UAV. Chúng tôi không muốn UAV bay khắp mọi nơi, chụp ảnh người dân Mỹ đang đi bộ trên đường phố”.

Những người ủng hộ triển khai đại trà UAV cho rằng nỗi lo lắng đó không có cơ sở thực tế. Theo họ, UAV có thể đem lại nhiều lợi ích trong cuộc sống thường ngày. Ông Joseph E. Zeis, Phó Chủ tịch phụ trách về chiến lược tại Liên hiệp Phát triển Dayton, nhấn mạnh các UAV có thể phát hiện các đám cháy, theo dõi mùa màng, thu thập tin tức hoặc hỗ trợ lực lượng thi hành pháp luật.

Tuy nhiên, theo báo Dayton Daily News, các cộng đồng dân cư sẽ thiết lập quy định cho việc triển khai UAV, cũng giống như cảnh sát có những nguyên tắc cho việc rút súng chĩa vào nghi can.

Cuộc tranh luận về một ngành công nghiệp mới có thể bùng nổ đã nảy sinh khi quốc hội Mỹ thúc đẩy việc đưa máy bay được điều khiển từ xa vào sử dụng đại trà trước năm 2015 như các máy bay có người lái. FAA đã lập dự án lắp ráp 10.000 UAV cỡ nhỏ trong vòng 5 năm và tăng lên 30.000 chiếc trong vòng 2 thập kỷ.

Máy bay chỉ bằng con chim Tại căn cứ không quân Wright-Patterson, Phòng Thí nghiệm không quân và Viện Công nghệ không quân đang tích cực nghiên cứu về UAV. Phòng Thí nghiệm không quân ở đây hiện đang thử nghiệm mô hình UAV với kích thước của loài chim trong tự nhiên. Trong khi đó, các nhà nghiên cứu quân sự bàn về loại UAV có khả năng len lỏi qua các tòa nhà trong thành phố.

Thế nhưng, thực tế không có các nguyên tắc bảo vệ đời tư người dân đã khiến nhiều người lo lắng. “Chúng tôi tin rằng nếu không xác lập các quy định trước khi UAV được đưa vào sử dụng đại trà, các vi phạm nghiêm trọng sẽ xảy ra” - Amie Stepanovich, luật sư về quyền bí mật đời tư ở Washington D.C., nhận xét. Bà cũng quan tâm đến việc chia sẻ dữ liệu UAV thu thập được với các cơ quan dân sự.

An ninh là trên hết

Robert A. Cornwell, Tổng Giám đốc Hiệp hội Cảnh sát trưởng, cho biết ít nhất cả chục cảnh sát trưởng ở Ohio nói với ông rằng họ thích cử UAV đi thực hiện các sứ mệnh tìm kiếm và cứu nạn cũng như diệt trừ tệ nạn cần sa. Một cảnh sát trưởng còn đề cập khả năng cho UAV loại nhỏ bay qua hành lang các nhà tù để theo dõi tù nhân.

Ông Cornwell nhấn mạnh UAV có thể thực hiện vai trò thực thi pháp luật, mọi người sẽ được quan sát hằng ngày bất cứ khi nào họ đến những nơi công cộng.

Ông nói: “Người dân hiện lọt vào tầm ngắm của camera rất nhiều lần và họ vẫn không biết điều đó. Như thế, họ được bảo vệ kỹ càng. Nhưng nếu họ cảm thấy các quyền dân sự của họ bị vi phạm, họ có thể kiện ra tòa liên bang. Tôi nghĩ rằng nếu người dân muốn được an ninh và an toàn, đôi khi họ phải từ bỏ các quyền tự do riêng tư”.

Cảnh sát trưởng thành phố Dayton Richard S. Biehl cho rằng công nghệ UAV có thể thay thế con người. Ông nói: “Hiện nay, lực lượng thực thi pháp luật không đủ do suy thoái kinh tế, tất cả các cơ quan đều buộc phải dựa vào công nghệ ở một mức độ lớn hơn nhiều để bù đắp tình trạng thiếu hụt lực lượng”. Thế nhưng, ông bác bỏ nỗi lo ngại về sự xâm phạm bí mật đời tư. Ông khẳng định: “Vấn đề là chúng tôi rất bận rộn, không có thời gian để theo dõi những gì không phải là hành vi tội phạm”.

Ái ngại UAV

Những quan ngại đời sống riêng tư có thể bị phô bày đã được cả những người theo ý thức hệ tự do lẫn bảo thủ ở Mỹ lên tiếng cảnh báo. Hai hạ nghị sĩ bang Texas, Joe Barton thuộc Đảng Cộng hòa và Ed Markey thuộc Đảng Dân chủ đều yêu cầu FAA trả lời UAV sẽ được sử dụng như thế nào trong khi cả nước Mỹ chuẩn bị chọn lựa các địa điểm để thử nghiệm UAV vào cuối năm nay.

Trong khi đó, thượng nghị sĩ Cộng hòa Rand Paul (bang Kentucky) và hạ nghị sĩ Cộng hòa Austin Scott (bang Georgia) đã đề xuất một dự luật quy định các trường hợp bị cấm sử dụng UAV để quan sát. Dự luật trên chấp nhận các trường hợp ngoại lệ: tuần tra biên giới, nguy cơ về tấn công khủng bố, tình huống thực thi pháp luật cấp bách để cứu người, ngăn chặn việc phá hủy tài sản một cách nghiêm trọng hoặc khi một nghi can chạy trốn.

John Feldmeier, giáo sư khoa học chính trị Trường Đại học Wright, thừa nhận rằng nỗi lo ngại UAV một phần xuất phát từ các đoạn băng video cho thấy các cuộc không kích nhắm vào bọn khủng bố ở nước ngoài. Ông nói: “Chắc chắn là chúng ta đã được xem hình ảnh các cuộc tấn công thực thụ của các UAV. Tôi nghĩ hình ảnh đó đã ăn sâu vào tâm trí dân chúng Mỹ và khiến họ hoảng sợ”. Ngoài ra, theo ông, ở Mỹ, mỗi khi chính phủ mở rộng quyền lực đều vấp phải sự chống đối của dân chúng.

Theo Ngô Sinh / Người Lao Động

>> Máy bay không người lái Mỹ dễ bị khống chế
>> Máy bay không người lái dùng nhiên liệu hydro
>> Đài Loan dùng máy bay không người lái theo dõi lũ lụt
>> Dân Mỹ phản đối dùng máy bay không người lái để bắn tốc độ
>> Máy bay không người lái của Mỹ rơi
>> Mỹ sắp điều máy bay không người lái mới đến đảo Guam