Tỷ lệ bỏ trốn tăng theo quý
|
Cách đây 1 năm, chính phủ Hàn Quốc (HQ) đã thông báo hoãn kỳ thi kiểm tra tiếng Hàn (từ tháng 8 đến 12.2011). Nguyên do tỷ lệ lao động (LĐ) VN cư trú bất hợp pháp cao (48%). Thống kê của Bộ LĐ và việc làm HQ, so với các quốc gia phái cử LĐ làm việc tại HQ, VN đứng đầu về số lượng bỏ trốn. Số LĐ VN sinh sống bất hợp pháp tại HQ có thể lên tới trên 15.000.
Mặc dù phía VN cam kết và đề ra mục tiêu đến cuối năm 2012 giảm tỷ lệ LĐ cư trú bất hợp pháp sau khi hết hạn hợp đồng tái tuyển dụng xuống mức trung bình của 15 quốc gia là 27%, đồng thời đề ra giảm mục tiêu cho từng quý. Cụ thể, quý 4 năm 2011 là 47%, quý 1 năm 2012: 44%; quý 2 năm 2012: 40%. Nhưng trên thực tế, tỷ lệ này của VN không những không giảm, thậm chí còn tăng cao hơn so với trước.
Nhưng không chỉ ở HQ, gần đây nhất, Đài Loan là một trong những thị trường xuất khẩu (XK) LĐ chủ lực của VN hiện nay, cũng cảnh báo “cấm cửa” LĐ VN. Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước (QLLĐNN) thuộc Bộ LĐ-TB-XH, chỉ sau vài năm sang làm việc tại thị trường này, nhiều LĐ VN bắt đầu tìm cách bỏ trốn. Từ năm 2003 đến nay, LĐ VN bỏ trốn tại Đài Loan tăng nhanh, bình quân khoảng 6.600 LĐ bỏ trốn/năm. Tỷ lệ LĐ bỏ trốn hiện nay là 8%/năm trên tổng số LĐ VN có mặt làm việc tại Đài Loan. Còn tại Malaysia, con số LĐ VN bất hợp pháp cũng lên tới 13.515 người. Ông Đào Công Hải, Phó cục trưởng Cục QLLĐNN, cho hay trên thực tế, tỷ lệ LĐ VN bỏ trốn cao nhất là những LĐ sắp hết hạn hợp đồng, không muốn về nước. “Đáng tiếc nhất là nhiều thị trường XK LĐ tiềm năng, thu nhập cao như: Mỹ, CH Czech, Anh, Canada... cứ khai thông thị trường đều bị “chết yểu” vì LĐ bỏ trốn”, ông Hải nói.
Quản lý lỏng lẻo
Theo TS Phạm Đỗ Nhật Tân, Phó chủ tịch Hiệp hội XKLĐ VN, nộp lệ phí quá cao cũng là nguyên nhân khiến người LĐ bỏ trốn tăng cao. Trên thực tế, DN có thể đưa ra mức phí niêm yết, để được đi XK LĐ người LĐ đã phải bỏ ra nhiều chi phí trung gian. Đó là lý do sau khi hết hạn hợp đồng, họ phải trốn ra ngoài làm việc để bù lại khoản tiền đã nộp trước khi đi. Số liệu điều tra thực tế của Ủy ban LĐ Đài Loan đối với LĐ các nước nhập cảnh tại sân bay trong năm 2010 và 2011, thì mức phí của người LĐ VN trung bình khoảng 5.600 - 6.000 USD, có một số LĐ bị thu đến 6.500 - 7.000 USD/người. Trong đó, phần chênh lệch khoảng 1.800 - 2.500 USD cao hơn quy định chính là phần tiền môi giới bị tăng cao. Mức chi phí này cao hơn so với chi phí của LĐ Thái Lan, Philippines và Indonesia.
|
|
Để tình trạng LĐ bỏ trốn đã kéo dài trong một thời gian dài, rõ ràng có phần trách nhiệm trong sự buông lỏng quản lý công tác XK LĐ. Với thị trường HQ, dù được giao cho Trung tâm LĐ ngoài nước (Bộ LĐ-TB-XH) tuyển chọn, song tại nhiều địa phương vẫn có những đường dây “chạy” XK LĐ, trong một thời gian dài mới bị phát hiện. Còn ở thị trường Đài Loan, đại diện Cục QLLĐNN thừa nhận có tình trạng nhiều DN khoán gọn cho các cơ sở trá hình dưới hình thức trung tâm đào tạo thực hiện đưa LĐ đi làm việc, nên không có kiểm soát, quản lý chặt chẽ. Công tác tuyển chọn, đào tạo của DN dịch vụ không được tổ chức thực hiện chặt chẽ theo quy định.
Trong khi đó, những biện pháp mà Bộ LĐ-TB-XH đưa ra trong thời gian qua như: tổ chức hội thảo tuyên truyền ý thức chấp hành pháp luật, vận động các gia đình động viên con em về nước đúng hạn; hạn chế tuyển LĐ ở những địa phương có đông người bỏ trốn... vẫn chưa mang lại hiệu quả.
HQ tạm đóng cửa, cũng đồng nghĩa với việc 11.100 LĐ đã vượt qua kỳ thi tiếng Hàn có thể mất cơ hội sang thị trường này. Nguy cơ phía Đài Loan dừng tiếp nhận LĐ VN đang hiện hữu. XK LĐ VN đang dần dần đánh mất thị trường, trong khi gần đây VN không khai thác thêm được những thị trường mới. Ông Lê Minh Đức, đại diện một công ty XK LĐ ở Hà Nội, cho rằng để giải quyết tình trạng LĐ bỏ trốn, cơ quan quản lý nói phải đi đôi với làm, cần phải quyết liệt, công minh trong giám sát thực hiện các chính sách, quy định, hướng dẫn trong XK LĐ, tránh đầu voi đuôi chuột; kiên quyết xử phạt những DN, tổ chức, cá nhân vi phạm quy định...
Thu Hằng
Bình luận (0)