Bánh lá gai

Ảnh: Tuy An

Với mẹ, đây không chỉ là việc làm thường niên mà còn là một niềm vui lớn, vừa duy trì được truyền thống gia đình mấy mươi năm, vừa làm cho mâm cơm cúng ông bà trong ngày đầu xuân thêm đủ đầy.

Để có nồi bánh ngon, mẹ đã chuẩn bị loại nếp gặt ở ruộng nhà phơi khô thơm dẻo từ giữa năm trước. Rồi trước tết chừng hai mươi ngày, mẹ cũng đã dọn lại mấy lùm lá gai bên bờ rào để nó kịp cho lá non vào đúng dịp cuối năm. Cận ngày, mẹ đi ra vườn, chọn rọc những tàu lá chuối xanh non về phơi nắng cho lá héo dẻo, rồi tước lá ra thành từng mảnh, dùng kéo cắt cho lá có hình tròn sao cho vừa gói đủ một cái bánh.

Lá gai gói bánh hái về phải non, tước bỏ hết cọng, đem luộc, để nguội, vắt cho khô nước rồi xắt nhỏ trộn giã hoặc xay với bột nếp, đường cho thật nhuyễn. Công đoạn này đòi hỏi tỉ mỉ, đúng cách thì bánh mới xanh và có hương vị thơm ngon. Nhân bánh cũng là một khâu quan trọng góp phần làm chiếc bánh thêm hấp dẫn. Thông thường, bánh lá gai trong ngày xuân được làm bằng nhân cơm dừa nạo thành sợi trộn với đậu phụng rang có pha đường và nước gừng tươi.

Khi chuẩn bị lá, làm bột, trộn nhân xong thì cả nhà ngồi quây quần bên nhau để cùng gói bánh. Bột được ngắt thành từng viên đều nhau to cỡ bằng trái chanh, sau đó dát mỏng, bỏ nhân vào giữa rồi túm lại vo tròn. Người gói chấm một ít dầu ăn thoa đều trên tấm lá trước khi gói viên bột để khi bánh chín khỏi dính vào lá.

Bánh lá gai ngày tết thường gói có hình chóp nón vuông góc thẳng cạnh thật đẹp. Khi gói xong bánh, mẹ xếp bánh cẩn thận trên chiếc vỉ đặt trong nồi nước để hấp. Lúc bánh chín, mẹ lại vớt ra xếp trên chiếc nia đợi nguội rồi mới xếp cẩn thận từng phần gửi cho ông bà, người thân, biếu tặng và phần để dành ngày tết trong gia đình.

Cùng với bao nhiêu món ngon khác, những chiếc bánh lá gai thường có trong mâm hoa quả, bánh trái dâng cúng ông bà, tổ tiên trong những ngày giỗ, đặc biệt là ba ngày tết cổ truyền. Ngày nay, dù có nhiều loại bánh hiện đại, tiện lợi hơn nhiều, song mẹ tôi và nhiều người khác vẫn không quên thói quen làm bánh lá gai mỗi độ xuân về. 

Tuy An

>> Bánh ít lá gai dân dã mà ngon