Những phát hiện khoa học ấn tượng năm 2013

26/12/2013 03:00 GMT+7

Năm 2013 ghi nhận những phát hiện và nghiên cứu đặc biệt trong lĩnh vực vũ trụ, sinh vật và thông tin di truyền.

Những phát hiện khoa học ấn tượng năm 2013 1
Ảnh: NASA  

Về những phát hiện gây chấn động, năm 2012 được xem là tường thành khó đánh đổ. Tuy nhiên, dù không có “hạt của Chúa” Higgs Boson, hoặc thiết bị tự hành đáp an toàn lên bề mặt sao Hỏa, năm 2013 vẫn gây ấn tượng với não bộ nhìn xuyên thấu, cảm biến điện tử hoạt động bên trong cơ thể người đến các tiết lộ gây tranh cãi về vật chất tối.

Vào không gian liên hành tinh

Mất khoảng 36 năm và vài lần mừng hụt, Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) cuối cùng cũng tuyên bố phi thuyền Voyager 1 đã tiến vào không gian liên hành tinh. Các kết quả đo đạc truyền về từ tàu du hành cho thấy nó đã trượt ra ngoài không gian chịu ảnh hưởng của trường điện từ mặt trời và nếm trải không gian giữa các vì sao. Đây quả là thành tựu xuất sắc của thiết bị mà phần cứng chỉ đủ bộ nhớ để lưu trữ tập tin ảnh JPEG kích thước trung bình.

Đích đến kế tiếp sẽ là chòm mây Oort Cloud, vốn đại diện cho phần rìa của tầm ảnh hưởng trọng lực của mặt trời và cũng là điểm cuối của hệ mặt trời. Tuy nhiên, lần này không phải chỉ mất vài thập niên mà cần đến khoảng 30.000 năm mới đến được điểm tập kết như dự kiến.

Chỉnh lỗi gien di truyền

Những phát hiện khoa học ấn tượng năm 2013 2
 Ảnh: Stephen Dixon/Feng Zhang

Vào tháng 1 năm nay, hai nhóm nghiên cứu công bố một phương pháp nhanh và chính xác để chỉnh sửa những mẩu thông tin trên mã di truyền. Đó là hệ thống CRISPR tận dụng lợi thế của một chiến lược phòng thủ do vi khuẩn sử dụng. Theo đó, vi khuẩn dùng ARN để xác định ADN ngoại lai, và các enzyme đóng vai trò cắt đứt nó. Các nhà khoa học điều chỉnh lại hệ thống này để ARN tìm kiếm đoạn mã cụ thể trên ADN, chẳng hạn như đột biến gây bệnh, và các enzyme sẽ sắp xếp lại mã gien di truyền để chỉnh lỗi đột biến.

Chiến lược trên đã thu hút sự tham gia của nhiều công ty khởi nghiệp và tất nhiên kèm theo khoản đầu tư khổng lồ. Tuy vậy, vẫn còn quá sớm để biết được liệu pháp gien lần này sẽ mang lại hiệu quả điều trị như mong muốn hay không.

Hàng tỉ trái đất

Những phát hiện khoa học ấn tượng năm 2013 3
Ảnh: NASA Ames/JPL-Caltech

Trên thực tế, kết quả khảo sát cho thấy có thể có khoảng 10 tỉ hành tinh như trái đất tính riêng ở Dải Ngân hà. Dữ liệu của kính viễn vọng không gian Kepler, được mệnh danh là “thợ săn” hành tinh, cho phép giới thiên văn ước tính được số lượng các hành tinh quay xung quanh những ngôi sao như mặt trời, không những thế còn nằm trong khoảng cách thích hợp cho phép nước tồn tại. Họ tính toán được cứ mỗi 5 ngôi sao như mặt trời thì có 1 ngôi sao sở hữu hành tinh nằm ở khoảng cách vừa phải, có nhiệt độ ấm áp dễ chịu. Và có khoảng 50 tỉ ngôi sao trong Dải Ngân hà.

Não xuyên thấu

Những phát hiện khoa học ấn tượng năm 2013 4
Ảnh: Stanford University

Hình ảnh được công bố vào tháng 4 cho thấy các thớ tế bào thần kinh chằng chéo bên trong não chuột. Các nhà nghiên cứu của Đại học Stanford (Mỹ) đã mô tả một loạt những phương pháp điều trị bằng hóa chất khiến tế bào não hầu như trong suốt. Sau đó, họ dùng một lượng chất nhuộm để làm nổi bật các điểm truyền tín hiệu thần kinh, nhằm lần theo các đường truyền từ phần này sang phần khác của não bộ.

Kỹ thuật trên cũng có thể áp dụng được ở người, cho phép các chuyên gia nghiên cứu mọi bất thường trong hoạt động não, từ bệnh tự kỷ đến chứng Alzheimer ở mức độ tế bào.

Phát hiện loài động vật có vú ăn thịt

Những phát hiện khoa học ấn tượng năm 2013 5
Ảnh: Mark Gurney/Smithsonian Institution 

Không phải lúc nào giới khoa học cũng phát hiện được một loài hữu nhũ mới tại châu Mỹ. Trên thực tế, olinguito, thuộc họ gấu trúc, là động vật có vú ăn thịt đầu tiên được phát hiện trong 35 năm qua. Trước khi phát hiện chúng là loài mới, các nhà khoa học chẳng hiểu vì sao loài sinh vật lông đỏ này không phối giống với các loài olingo khác sinh sống tại các khu rừng ở núi Andes thuộc Ecuador và Colombia. (Còn tiếp)

Hạo Nhiên

>> Tăng cường năng lực cho robot sao Hỏa
>> Đoán tương lai qua gien di truyền
>> Chất lượng giấc ngủ phụ thuộc gien di truyền
>> Vệ tinh GOCE sắp rơi xuống trái đất
>> Sao chổi hủy diệt từng tấn công trái đất
>> Phát hiện tiểu hành tinh 'khủng' gần Trái đất 

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.