Phẫu thuật có làm tế bào ung thư di căn nhanh hơn?

Bác sĩ Nguyễn Triệu Vũ, Trưởng Khoa Ung bướu, Bệnh viện Q.Thủ Đức (TP.HCM), cho rằng quan điểm về phẫu thuật trong điều trị ung thư như trên là sai lầm.

Theo bác sĩ Vũ, mổ (phẫu thuật) là phương pháp điều trị bệnh ung thư lâu đời nhất. Từ thời xa xưa người ta đã biết dùng dao để cắt bỏ hoặc dùng lửa để triệt tiêu các khối u nhọt. Phẫu thuật có thể trị hết các loại ung thư như da, vú, ruột già, tuyến giáp…

Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn lo sợ “việc đụng dao kéo” có thể làm cho khối u bùng phát và lan tràn (di căn) nhanh hơn. Thực tế vẫn có một số ít bệnh nhân sau mổ được bác sĩ cho biết bệnh nặng hơn dự đoán. Do hiện nay các phương tiện chẩn đoán như CT Scanner, MRI… không phải lúc nào cũng phát hiện được hết các tổn thương, nhất là các tổn thương nhỏ, rải rác, vì vậy khi mổ bác sĩ có thể phát hiện khối u đã lan tràn hơn dự kiến, điều này không phải là tại mổ làm bệnh nặng hơn mà là các khối u đã có từ trước mà không được phát hiện mà thôi!

Cũng theo bác sĩ Vũ, gần đây có một số bài nghiên cứu cho thấy có sự gia tăng thoáng qua các tế bào ung thư trong và sau khi mổ, có thể trong quá trình phẫu thuật khi đụng chạm trực tiếp vào khối u làm phóng thích các tế bào bướu vào máu. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào xác định việc gia tăng này làm bệnh nhân nặng hơn.

“Đúng là có một số rất ít bệnh nhân sau mổ, bệnh ung thư có hiện tượng bùng phát, lan tràn nhanh chóng, điều này thường xảy ra khi bệnh đã ở giai đoạn nặng, bệnh nhân suy kiệt. Chẳng hạn, bệnh nhân bị tắc ruột do khối u, cuộc mổ có thể làm cơ thể kiệt sức, hệ miễn dịch bị suy yếu khiến tế bào ung thư có cơ hội hoành hành, đây là điều không may khi bệnh đã trở nặng từ lâu”, bác sĩ Triệu Vũ lý giải.

Nhưng, theo bác sĩ Triệu Vũ, mổ vẫn đã và đang đóng vai trò chính trong điều trị bệnh ung thư. Nhờ vào phẫu thuật nhiều loại ung thư có thể được chữa khỏi như ung thư da, vú, bao tử, ruột già…

Thêm nữa nhờ vào các tiến bộ trong chẩn đoán, phần lớn các trường hợp bệnh nhân ung thư đều có đánh giá chính xác về mức độ lan tràn của bệnh và điều trị ung thư là điều trị đa mô thức, chú trọng phối hợp các phương pháp phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, miễn dịch… theo một trình tự khoa học, vừa kiểm soát tại chỗ và khống chế di căn xa, do đó giúp giảm tối đa các biến chứng và tăng hiệu quả. Như ung thư vú, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng mức, khả năng bệnh nhân hết bệnh hoặc bệnh ổn định lâu dài lên đến 80 - 90%.

Vì vậy, bác sĩ Vũ khuyến cáo, người dân nếu chẳng may mắc bệnh ung thư nên đến bác sĩ chuyên khoa, không nên vì vài trường hợp cá biệt hoặc vài lời đồn thổi mà mất đi cơ hội chiến thắng bệnh ung thư.

Vì sao sau mổ mệt mỏi? Theo bác sĩ Triệu Vũ, một vài bệnh nhân có thể cảm thấy mệt mỏi, đau đớn nhiều hơn sau mổ. Nguyên nhân do cuộc mổ lớn thường kéo dài dưới ảnh hưởng của phẫu thuật (cắt bỏ các cơ quan), mất máu, thuốc mê… làm cho cơ thể người bệnh chậm hồi phục. Ngày nay, nhờ vào các tiến bộ trong kỹ thuật mổ, gây mê, hồi sức, phối hợp nhiều chuyên khoa nên giúp hạn chế tối đa các biến chứng do phẫu thuật gây ra.