Phim về bóng ma doping Nga được đề cử Oscar 2018

Icarus là 1 trong 5 phim được đề cử ở hạng mục phim tài liệu của kỳ Oscar lần thứ 90. Icarus sẽ cạnh tranh với các phim Abacus: Small Enough to Jail, Faces Places, Last Men in Aleppo và Strong Island trong hạng mục này. Lễ trao giải Oscar 2018 sẽ diễn ra ngày 4.3 tại Nhà hát Dolby ở Los Angeles (Mỹ).

Đạo diễn người Mỹ Bryan Fogel đã mất gần 2 năm để thực hiện bộ phim tài liệu vén bức màn bí mật về sự thao túng có hệ thống đối với các quy định chống doping và quản lý VĐV của thể thao Nga. Những nhà sản xuất Icarus tự nhận rằng đây là bộ phim "làm sụp đổ một đế chế". Thật vậy, những cáo buộc nêu trong phim tài liệu Icarus được cho là đóng một vai trò quan trọng dẫn đến cuộc điều tra quy mô lớn về bê bối sử dụng doping ở Nga mà kết cục đã khiến thể thao Nga bị cấm tham dự Olympic mùa đông 2018.

Grigory Rodchenkov (trái), cựu giám đốc Phòng xét nghiệm Moscow, và đạo diễn Bryan Fogel của phim Icarus CHỤP MÀN HÌNH

Đạo diễn Bryan Fogel xuất hiện từ đầu phim trong hình ảnh một VĐV xe đạp nghiệp dư. Do từng rất thần tượng Lance Armstrong (cua rơ người Mỹ bị tước 7 chức vô địch Tour de France do bê bối doping) nên Fogel cũng muốn trải nghiệm để biết các loại thuốc tăng cường hiệu suất đã mang lại những gì cho các cua rơ khiến họ liều lĩnh vi phạm các quy định Cơ quan Phòng chống Doping Thế giới (WADA).

Fogel đã tìm đến Don Catlin, một nhà khoa học người Mỹ trong lĩnh vực chống doping, để xin một liều doping chuẩn bị cho một cuộc đua nghiệp dư. Catlin hướng dẫn Fogel đến gặp Grigory Rodchenkov, lúc đó còn là giám đốc của phòng thí nghiệm phòng chống doping Moscow, người sau này trốn sang Mỹ và cung cấp cho tờ New York Times những bằng chứng về vi phạm quy định chống doping có hệ thống của thể thao Nga ở các giải đấu lớn, trong đó có Olympic và Paralympic Games 2014 ở Sochi.

Rodchenkov tố cáo Bộ Thể thao Nga đã "chỉ đạo, kiểm soát và giám sát" một phương thức nhằm thao túng các mẫu thử trong thời gian diễn ra Sochi 2014, bao gồm đánh tráo mẫu thử "độc chiêu" mở rồi niêm phong lại các lọ đựng mẫu thử. Sau khi trốn khỏi Nga để sang Mỹ, Rodchenkov đã hỗ trợ cuộc điều tra của WADA do luật sư Canadia Richard McLaren phụ trách, tập trung vào cáo buộc khoảng 1.000 VĐV Nga tham gia sử dụng chất cấm để tăng cường thành tích thể thao và được Nga giúp che giấu, làm giả kết quả xét nghiệm trong những giải đấu diễn ra trong thời gian từ 2011 đến 2015, từ các giải Olympic, Paralympic cho đến các giải đấu không thuộc hệ thống Olympic.

Thể thao Nga khủng hoảng do bê bối bảo trợ doping AFP

Trong Icarus, Rodchenkov nói rằng "Tôi không tin rằng Nga có thể xếp nhất toàn đoàn tại Sochi 2014 mà không có sự hỗ trợ của bất kỳ dược phẩm nào". Ông cũng thừa nhận việc mình đã giúp các VĐV điền kinh Nga sử dụng steroid và che đậy những tác dụng của chất kích thích phát triển cơ bắp này trong nhiều năm.

Dan Cogan, một trong những người đồng sản xuất phim Icarus, nói với tờ Los Angeles Times rằng "mọi thứ đã thay đổi" từ tháng 11.2015 khi báo cáo độc lập đầu tiên của WADA về vô số những cáo buộc vi phạm luật chống doping đồng thời đẩy Rodchenkov trở thành trung tâm của vụ bê bối doping của Nga. Trong phim Icarus, Rodchenkov tiết lộ việc bỏ trốn sang Mỹ vì lo sợ về phản ứng "trả thù" của Chính phủ Nga...