Phòng bệnh lây truyền qua thực phẩm ô nhiễm

Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), bệnh truyền qua thực phẩm do ký sinh trùng là nhóm bệnh khá phổ biến liên quan đến việc tiêu thụ các thực phẩm chế biến không an toàn như: các món ăn từ thịt tái, sống, rau sống, đặc biệt các rau thủy canh.

Các loại ký sinh trùng đi vào cơ thể qua thức ăn bị ô nhiễm sẽ chiếm sinh chất của cơ thể người, và đây chính là nguyên nhân gây nên các hội chứng rối loạn tiêu hóa, hội chứng thiếu máu, hội chứng viêm dạ dày, ruột, viêm tiểu - đại tràng. Có các loại ký sinh trùng phổ biến gây bệnh truyền qua thực phẩm cho người như sau: a míp lỵ, giun tròn, giun móc, sán dây, sán lá. Các ký sinh trùng nhiễm vào thực phẩm, nước uống được đưa vào cơ thể đã phát triển nhân lên, gây bệnh cho người. Bệnh lý xuất hiện do ký sinh trùng ký sinh chiếm chất dinh dưỡng của cơ thể người hoặc ký sinh lạc chỗ gây tổn thương các cơ quan, tổ chức trong cơ thể; các chất chuyển hóa của ký sinh trùng làm rối loạn chức năng, tổn thương cơ quan trong cơ thể.

Tất cả những ký sinh trùng đều có khả năng sống trong đường tiêu hóa của người bệnh ở dạng ký sinh trùng trưởng thành, trứng hoặc ấu trùng và lây bệnh cho người khác sau khi nhiễm phải trứng hoặc ấu trùng qua đường tiêu hóa.

Những người chế biến thức ăn thường không biết chính mình làm ô nhiễm thực phẩm, do vậy ký sinh trùng vẫn tiếp tục được thải ra môi trường làm ô nhiễm thực phẩm. Và đây cũng chính là nguyên nhân gây ra bệnh truyền qua đường thực phẩm.

Ký sinh trùng rất nhạy cảm với điều kiện môi trường như nhiệt độ, ánh sáng. Hầu hết các ký sinh trùng sẽ bị giết chết khi đun ở nhiệt độ trên 70 độ C. Do đó ăn chín, uống sôi, giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh cá nhân, đảm bảo các yêu tố về an toàn thực phẩm phòng được các bệnh qua đường thực phẩ do ký sinh trùng.

Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo, người dân cần thực hiện vệ sinh môi trường, vệ sinh nguồn nước, vệ sinh chất thải, rác thải; vệ sinh nhà ăn, nhà bếp, cơ sở chế biến, bảo quản thực phẩm; vệ sinh cá nhân, vệ sinh bàn tay; không dùng phân tươi bón rau; diệt ruồi, nhặng, gián là những côn trùng reo rắc, lây truyền mầm bệnh.

Đảm bảo vệ sinh nguồn nước ăn, nước rửa không bị ô nhiễm ký sinh trùng. Thực hiện “10 nguyên tắc vàng chế biến thực phẩm an toàn” hoặc áp dụng “5 chìa khóa an toàn thực phẩm” của Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo.

Trong trường hợp không may xảy ra ngộ độc, nhiễm bệnh do không đảm bảo về an toàn thực phẩm, cơ quan y tế cần phối hợp cơ quan liên quan điều tra kịp thời ca bệnh, vụ NĐTP, phát hiện sớm nguồn gốc lây nhiễm và căn nguyên ký sinh trùng để có hướng xử trí đúng đắn với người bệnh, nguồn bệnh, yếu tố truyền nhiễm và người lành có nguy cơ mắc. Cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra ATTP chuỗi cung cấp thực phẩm, vệ sinh thú y, cơ sở cung cấp dịch vụ ăn uống, cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố ở mọi cấp độ, mọi thời gian và mọi địa bàn.

5 bước quan trọng bảo đảm thức ăn an toàn do WHO khuyến cáo: - Giữ vệ sinh - Để riêng thực phẩm sống và đã nấu chín - Đun nấu kỹ - Giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn - Sử dụng nước sạch và nguyên liệu tươi. Nên bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ phù hợp, bằng cách bảo quản lạnh dưới 5 độ C và nấu chín thức ăn từ 70 độ C trở lên sẽ hạn chế vi khuẩn hoặc diệt vi khuẩn, ký sinh trùng; sử dụng nước sạch và các thực phẩm tươi sống, bởi các chất hóa học độc hại có thể xuất hiện và gây hại trong những thực phẩm đã lên men, ôi cũ. Các bước vệ sinh cơ bản như: rửa sạch và gọt vỏ rau, quả có thể làm giảm nguy cơ sinh ra các vi khuẩn gây bệnh. Cần chọn lựa thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm soát về chất lượng.