Đó là nhận định của The Wall Street Journal và The New York Times ngày 30.9.
Quốc hội Mỹ ngày 28.9 đã lần đầu bỏ phiếu lật ngược phủ quyết của Tổng thống Obama đối với Đạo luật Công lý Chống tài trợ khủng bố (JASTA). Dự luật này cho phép những thân nhân của người chết trong vụ khủng bố ngày 11.9.2001 kiện chính phủ Ả Rập Xê Út. Đây là quốc gia của 15/19 tên không tặc trong vụ tấn công ấy. Với kết quả bỏ phiếu của lưỡng viện quốc hội Mỹ, JASTA đã thành luật và điều này đang gây căng thẳng cho quan hệ hai nước.
tin liên quan
Quốc hội Mỹ lần đầu vô hiệu hóa quyền phủ quyết của Tổng thống ObamaẢ Rập Xê Út hôm 29.9 cảnh báo về “những hậu quả thảm khốc” của JASTA. AFP dẫn lời một nguồn tin trong Bộ Ngoại giao Ả Rập Xê Út kêu gọi Quốc hội Mỹ “phải có những biện pháp cần thiết nhằm đối phó với những hậu quả tai hại và nguy hiểm” từ luật này.
Cơ quan thông tấn Ả Rập Xê Út dẫn lời một nguồn tin giấu tên cho rằng luật mới thông qua của Mỹ là cội nguồn của những lo lắng đáng kể, làm suy yếu khả năng miễn trừ trách nhiệm của các quốc gia và sẽ tác động tiêu cực lên các nước trong đó có cả Mỹ, và rằng người này hy vọng “sự khôn ngoan sẽ giành ưu thế”.
Khi phản đối JASTA, Tổng thống Obama cho rằng nếu để nó thành luật và công dân Mỹ kiện chính phủ Ả Rập Xê Út, thì đồng nghĩa binh lính Mỹ khi làm nhiệm vụ ở nước ngoài cũng có nguy cơ bị kiện nếu các nước cũng làm điều tương tự với Mỹ.
Trong khi đó, phía Ả Rập Xê Út coi luật này là hành động “đâm sau lưng” họ, theo lời các chuyên gia phân tích với AFP. Điều này dẫn tới việc Ả Rập Xê Út phải suy nghĩ lại về những hợp tác tình báo, kinh tế với Mỹ.
“Sẽ rất khó khăn để Ả Rập Xê Út tiếp tục hợp tác tình báo khi hai nước có một vị trí thù địch như vậy”, ông Jamal Khashoggi, một nhà báo kỳ cựu và là chuyên gia phân tích của Ả Rập Xê Út nói.
Ông cũng cho biết thêm rằng các quan chức Ả Rập Xê Út đang thảo luận về việc có nên hành động ngay bây giờ, hoặc “chờ đợi cho đến khi chứng kiến đơn kiện đầu tiên được nộp ở một số thị trấn nhỏ ở Mỹ”, theo AFP.
Quyền lợi của thân nhân người thiệt mạng trong vụ 11.9 là điều họ đáng được có, nhưng những lá đơn kiện sẽ ảnh hưởng đến quan hệ giữa Mỹ và Ả Rập Xê Út
|
Ngoài hợp tác chính trị, quân sự, mối quan hệ giữa Mỹ và Ả Rập Xê Út cũng gần gũi trong kinh tế. Báo The New York Times ngày 30.9 cho biết trên các phương tiện truyền thông xã hội, thậm chí nhiều người đồ rằng JASTA là một âm mưu nhằm chống lại đất nước Vùng Vịnh này.
Hiện Ả Rập Xê Út có khá nhiều các khoản đầu tư tại Mỹ. Ngoại trưởng Ả Rập Xê Út cảnh báo rằng các khoản đầu tư ấy có thể sẽ rút lại nếu người Ả Rập Xê Út sợ tài sản của họ sẽ bị đóng băng theo thủ tục pháp lý một khi có đơn kiện đưa ra.
Bên cạnh đó, luật nhắm vào Ả Rập Xê Út cũng sẽ khiến các nước khác lo sợ họ sẽ là “nạn nhân tiếp theo” của các nhà lập pháp Mỹ.
“Đây là lúc tồn tại những suy nghĩ lớn hơn bao giờ hết về việc Mỹ có lẽ không phải là nơi an toàn nhất cho các khoản đầu tư trong tương lai. Vì vậy, sau cùng, có thể chúng tôi sẽ phải rời nước Mỹ để đầu tư tại nơi khác”, The New York Times dẫn lời ông Abdulkhaleq Abdulla, giáo sư về khoa học chính trị ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).
Bình luận (0)