Quyền lựa chọn

Đi thì phải trả phí cao đã đành, nhưng ngay cả không chọn đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương, người dân vẫn phải trả tiền. Trạm thu phí trên QL1A đang được khẩn trương tiến hành xây dựng đã cắt quyền lựa chọn của người dân trong việc đi từ TP.HCM về các tỉnh miền Tây.

Việc bị ép phải đi đường cao tốc (nếu đi QL1A cũng phải đóng phí, đương nhiên người dân sẽ chọn đường cao tốc), bị ép phải đóng phí của giới tài xế Việt Nam trên đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương làm nhớ đến những đường HOV (High Occupancy Vehicles) trên xa lộ nước Mỹ. Đường HOV dành cho người lái xe một mình, muốn chạy nhanh, không bị tắc đường. Bắt nguồn từ sáng kiến của ngành hàng không, khi đi máy bay, nhiều người Mỹ sẵn sàng chi thêm, đôi khi chi rất nhiều tiền để được ngồi ở khoang hạng nhất thay vì hạng phổ thông. Với họ, việc được ngồi phía trước, có chỗ ngồi rộng hơn, ra vào máy bay nhanh hơn và ăn uống miễn phí hoàn toàn chấp nhận được kể cả khi phải trả thêm tiền. Hiện nay, nhiều bang của Mỹ đang áp dụng việc thu tiền những lái xe muốn đi nhanh và việc này được nhiều người hưởng ứng. Thậm chí trước khi xây dựng đường HOV, nhiều bang còn thực hiện những khảo sát hỏi ý kiến người dân về việc họ có sẵn sàng trả tiền để được đi nhanh hay không. Dựa trên khảo sát này mới quyết định xây dựng đường HOV hay không. Như vậy, người dân có quyền lựa chọn trả tiền để được đi nhanh và ngược lại. Nghĩa là họ hoàn toàn vui vẻ, thoải mái với lựa chọn của mình, dù có phải trả mức phí cao. Tất nhiên thực trạng giao thông mỗi nước mỗi khác, không thể "bê" nguyên giải pháp của nước này áp dụng vào nước kia. Nhưng "quyền lựa chọn" của người dân thì ở đâu cũng thế, nhất là với các vấn đề liên quan trực tiếp tới cuộc sống như giao thông.

Trở lại với câu chuyện thu phí đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương. Rõ ràng người dân có quyền lựa chọn, đi QL1A chậm hơn nhưng không mất phí hoặc đi đường cao tốc nhanh hơn, tốt hơn nhưng phải trả phí. Chuyện này lẽ ra không có gì phải bàn cãi. Bởi cũng như chủ đầu tư, bỏ tiền làm con đường nào thì họ có quyền thu phí đường đó, người dân đi đường nào, trả phí đường đó. Không thể có chuyện vô lý đến mức ép người dân phải trả phí đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương ngay cả khi không đi trên đường này bằng việc bủa vây các trạm thu phí như cách mà chủ đầu tư đang chuẩn bị làm hiện nay. Việc tước quyền lựa chọn của người dân bằng một trạm thu phí trên QL1A không chỉ vi phạm quy định về phí, lệ phí mà còn khiến người dân có cảm giác bị ép uổng, bị tận thu. Đó là chưa kể, việc thu phí được tiến hành khi đoạn đường này chưa sửa xong. Trả phí cao để đi đường hỏng hóc lại không được quyền lựa chọn đường khác, quyền lợi của người dân đang bị xâm phạm nghiêm trọng.

Áp dụng mức phí trên trời thì "nhớ" tham khảo nước ngoài, nhưng để tận thu thì quyền lựa chọn của người dân và câu chuyện con đường HOV nổi tiếng của Mỹ lại bị bỏ quên. Thiết nghĩ, cơ quan quản lý phải nhanh chóng vào cuộc để chặn đứng việc làm vô lý, gây bất bình trong dư luận xung quanh việc thu phí đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương hiện nay.

Nguyên Khanh