Sách bị dừng phát hành vì đăng ảnh 'chế'

Ảnh chụp lại trang 268, ảnh gốc phía trên bên phải và ảnh chế phía dưới Ảnh: L.C.S

Chùm ảnh phản ánh Sài Gòn trưa 29.4.1975 của phóng viên Hà Lan Hubert Van Es do nhiếp ảnh gia Tam Thái sưu tầm ở trang 268 có một tấm bị lỗi... hố nặng. Cụ thể, dưới tấm ảnh số 514 là chú thích: “Người di tản chen nhau trèo lên nóc một tòa nhà trên đường Thống Nhất, để được trực thăng chở đi”. Tấm ảnh số 515 ghi: “Nhưng khi đã quá đầy, cái cầu thang dã chiến bị đạp văng ra... Năm 1990, phóng viên này có dịp trở lại VN, ông kể: Vẫn không thể nào quên giây phút ấy...”.

Họa sĩ thiết kế Trương Huyền Đức ngày 10.8 xác nhận trên mạng xã hội anh là người “chế ra” tấm hình trên từ năm 2010 và từng công bố nó trên mạng trong một nhóm sáng tác là bạn bè họa sĩ thiết kế, nhằm trao đổi kinh nghiệm và bình luận về thiết kế của nhau. “Hôm đó (năm 2010) lúc tôi đang thuyết trình phần lịch sử chiến tranh VN cho đám bạn nước ngoài, đa số là người Mỹ còn trẻ, đến phần cái ảnh này thể hiện dù theo kế hoạch thì chỉ di tản nhân viên CIA nhưng rất nhiều nhân viên nhường cho người thân và những người đang làm việc cho Mỹ đi trước. Nói đến đây thì có một bạn tên là Paul bảo: “Ơ tưởng bỏ chạy mà vẫn nhường nhau nhỉ?”, một bạn khác tôi không nhớ tên bảo là phải chi mạnh được yếu thua thì đã đạp bay rồi, nên cả đám mới chế ra cái hình mà nếu thực sự Sài Gòn lúc đó toàn mạnh được yếu thua nó sẽ thế nào, nói chung hài nhảm nhưng cũng là châm biếm tí. Ai dè châm biếm lại thành ra tưởng thật thế này”, họa sĩ Đức nói.

Nhiếp ảnh gia Tam Thái cho biết: “Tư liệu và hình ảnh trong tập sách đã được sưu tập và tích lũy trong hàng chục năm. Đến khi hạ bút cho phần nội dung các chương thì làm mỗi ngày một ít kéo dài trong vài năm. Biết và nhớ đến đâu ghi nhận đến đó, cái nào không rõ thì hỏi han, tra khảo. Vì vậy, trong quá trình sưu tầm tư liệu có khi bị thiếu sót, mà tấm ảnh số 515 là trường hợp như vậy. Nhà thơ Phạm Sỹ Sáu, biên tập và sửa bản in tập sách vừa gọi cho tôi. Nếu kiểm tra lại mà thông tin trong sách không đúng, tôi sẽ có văn bản gửi đến độc giả xin lỗi và mong được lượng thứ...”.

Trước sự cố không hay này, ông Nguyễn Minh Nhựt, Tổng biên tập - Giám đốc NXB Trẻ, khẳng định: “Trước mắt, ngay trong chiều 11.8, chúng tôi đã thông báo cho các đơn vị tạm dừng phát hành tập sách ảnh để chờ thẩm định lại nội dung. Hiện NXB Trẻ yêu cầu anh Tam Thái có văn bản trả lời chính thức xung quanh thông tin này. Khi có kết quả thẩm định, chúng tôi sẽ có những xử lý tiếp theo”.