Cong vẹo cột sống

Ảnh hưởng chiều cao

Bác sĩ Đinh Ngọc Sơn, Phó trưởng khoa Phẫu thuật cột sống - Bệnh viện Việt Đức, Hà Nội cho biết: “Nếu tính ở thể nhẹ (độ vẹo giữa các đốt sống là 10%) thì ước tính có khoảng 2-3% dân số bị vẹo cột sống”. Bệnh cong vẹo cột sống thường trải qua quá trình từ khi còn nhỏ, đến độ tuổi học đường, nhất là 14-17 tuổi thì nhận biết rõ nét hơn. Ở lứa tuổi này, hệ xương khớp phát triển mạnh. Như một cái cây cong, nếu không được nắn kịp thời thì tốc độ cong vẹo tăng dần cùng với quá trình trưởng thành.

Một kết quả điều tra y tế ở nước ta cho thấy, tỷ lệ học sinh bị vẹo cột sống ở nội thành tăng dần theo cấp học, số trẻ bị vẹo cột sống ở ngoại thành và hải đảo thường cao hơn khu vực nội thành trên tất cả các tiêu chí so sánh. Nguyên nhân được lý giải: vì bệnh vẹo cột sống phát sinh thường do trẻ phải mang vác nặng lệch về một phía, trẻ phải lao động sớm quá sức; trẻ ngồi học hay sinh hoạt không đúng tư thế; bàn, ghế và ánh sáng không đảm bảo đúng chuẩn...

Theo bác sĩ Sơn, bình thường khi cột sống bị vẹo ở thể nhẹ thì rất khó nhận biết. Đến khi bệnh tiến triển sẽ thấy hai vai lệch nhau, lúc cúi thấp người thì hai bả vai lệch nhau rất rõ, nhìn dọc sống lưng thấy cong. Theo bác sĩ, khi góc vẹo còn nhỏ, có thể dùng áo chỉnh hình, nhưng khi góc vẹo từ 50 độ trở lên, áo nẹp không có tác dụng mà cần phẫu thuật chỉnh vẹo cột sống.

Chủ động phòng bệnh

Bác sĩ Sơn cho biết, khi trẻ bị vẹo cột sống, lúc đầu cơ thể thường tự bù trừ (giúp giữ thăng bằng, không có dấu hiệu, khác biệt). Vì thế mọi người thường ít để ý, không phát hiện ra. Độ vẹo sẽ ngày càng rõ rệt và khi trưởng thành người bệnh sẽ bị thấp đi trung bình khoảng 5-6 cm. Nếu vẹo cột sống nặng hơn hoặc để lâu dài, lồng ngực sẽ bị biến dạng, gây xẹp phổi khiến bệnh nhân khó thở, ảnh hưởng đến hệ tim mạch và có thể gây đau đớn do chèn ép dây thần kinh. Mặt khác, vẹo cột sống ảnh hưởng rõ nhất đến thẩm mỹ, bề ngoài của người bệnh, khiến họ mất tự tin và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Tùy theo mức độ cong vẹo nặng hay nhẹ mà có các biện pháp điều trị khác nhau. Nếu góc vẹo nhỏ, dưới 40 độ, bệnh nhân có thể chỉ cần theo dõi định kỳ, tập vật lý trị liệu hoặc được điều trị bằng áo chỉnh hình cột sống. Nhưng khi góc vẹo lớn hơn 40 độ thì bệnh nhân cần được phẫu thuật. Thông thường độ tuổi phẫu thuật đạt hiệu quả cao nhất là 14-17 tuổi. Các bác sĩ khuyến cáo, phụ huynh cần quan tâm và phát hiện ngay những dấu hiệu sớm để đưa con đi khám, điều trị kịp thời. Và tốt nhất là tạo cho trẻ các thói quen đúng về tư thế trong sinh hoạt học tập.

Mặt khác, để phòng ngừa cong vẹo cột sống cũng cần phòng chống suy dinh dưỡng, còi xương ở trẻ nhỏ. Chế độ ăn cần có đủ protein, chất khoáng và vitamin. Bàn ghế ngồi học phải phù hợp với lứa tuổi và tư thế ngồi học phải đúng. Thường xuyên luyện thể dục thể thao phù hợp lứa tuổi giúp tăng sự dẻo dai và phát triển cân đối.

Nam Sơn