Chăm sóc khối cơ ở người lớn tuổi: Bắt đầu từ dinh dưỡng cân bằng

Hiện nay, Việt Nam có khoảng 10,1 triệu người cao tuổi, chiếm 11% dân số. Theo báo cáo của Hội nghị Dinh dưỡng TP.HCM mở rộng lần thứ 7 với chủ đề “Dinh dưỡng và lão hóa” (2018), đa số người cao tuổi Việt Nam đang ăn uống khá mất cân bằng: tiêu thụ quá nhiều đường, muối; trong khi thiếu protein, chất xơ, vitamin và khoáng chất… Chế độ ăn này, cộng với hoạt động thể lực hạn chế đã làm gia tăng số lượng người cao tuổi có nguy cơ suy dinh dưỡng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Nghiên cứu lâm sàng lớn nhất châu Á về Tăng cường Sức khỏe Người cao tuổi thông qua Dinh dưỡng (SHIELD) do Bệnh viện Đa khoa Changi, Singhealth Polyclinics và Abbott tiến hành tại Singapore cho thấy 1/3 người cao tuổi đang đối mặt với tình trạng dinh dưỡng kém. Diễn tiến thầm lặng - do không được chú ý đúng mức trong khẩu phần ăn hàng ngày cũng như nhu cầu dinh dưỡng của người lớn tuổi - suy dinh dưỡng tác động rất xấu đến sức khỏe người cao tuổi. Theo SHIELD, cứ 5 người cao tuổi suy dinh dưỡng thì 4 người có khối lượng cơ thấp.

Để tránh mất cơ, người lớn tuổi cần tiêu thụ lượng protein (đạm) nhiều hơn 30% so với người ở độ tuổi thanh niên – một điều gần như không tưởng với thói quen dinh dưỡng của người châu Á. Hệ quả là sau tuổi 65, nguy cơ mất cơ ở người cao tuổi tăng thêm 13% mỗi năm.

Suy dinh dưỡng và tình trạng mất cơ làm gia tăng nguy cơ té ngã, giảm khả năng đi lại, sức cầm nắm; và trong trường hợp phải điều trị tại bệnh viện, người lớn tuổi suy dinh dưỡng phải nằm viện lâu hơn, khả năng tái nhập viện cao hơn. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến hơn 60% người cao tuổi Việt Nam có tình trạng sức khỏe từ yếu đến rất yếu, cần người chăm sóc – theo kết quả Điều tra quốc gia năm 2011. Kết quả từ Hội nghị dinh dưỡng TP.HCM mở rộng lần thứ 7 với chủ đề “Dinh dưỡng và lão hóa” vào năm 2018 đã chỉ ra rằng: Trung bình mỗi người phải chịu 14 năm bệnh tật trong tổng số 73 năm trong cuộc sống; một người lớn tuổi có ít nhất 3 bệnh nền cần điều trị. Vì vậy, dù người Việt có bảng xếp hạng tuổi thọ cao ở hạng 58/177 nước trên thế giới nhưng số năm trung bình khỏe mạnh của người dân chỉ xếp thứ 116/177.

Con người hiện đại không chỉ cần sống thọ, mà luôn muốn sống khỏe, sống vui, tràn đầy năng lượng và cảm hứng khám phá thế giới - dù ở tuổi 60 đi nữa. Ai cũng mong ông bà, cha mẹ mình năng động, dẻo dai để cùng con cháu du lịch, vui chơi, trải nghiệm cuộc sống cùng nhau - chứ không phải mệt mỏi, đau đớn trên giường bệnh.

Để cải thiện sức khỏe, ngăn chặn tình trạng mất cơ và suy dinh dưỡng ở người lớn tuổi, can thiệp dinh dưỡng là giải pháp hữu hiệu - bên cạnh chế độ luyện tập thể dục hợp lý. Nghiên cứu SHIELD cho thấy: sau 3 tháng sử dụng dinh dưỡng bổ sung đường uống chứa beta-hydroxy-beta-methyl-butyrate (HMB) mỗi ngày, nhóm can thiệp đã giảm nguy cơ suy dinh dưỡng còn 1/3, tăng ít nhất 5% trọng lượng cơ thể, cải thiện 3 lần khả năng hấp thu hàm lượng vitamin D, tăng sức cầm nắm của tay chân - so với nhóm đối chứng không bổ sung HMB.

3 lời khuyên sau đây sẽ tối đa hóa dưỡng chất trong mỗi bữa ăn của người lớn tuổi, hỗ trợ đề kháng, giảm thiểu nguy cơ suy dinh dưỡng và mất cơ do tuổi tác:

Protein là chất dinh dưỡng quan trọng, giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp. Đối với người lớn tuổi, để duy trì khối cơ thì mỗi bữa ăn nên cung cấp đủ từ 25 - 30g protein thông qua thực phẩm như thịt, gia cầm, cá, trứng, sữa và các loại đậu.

Bữa sáng quan trọng để người lớn tuổi khởi đầu ngày mới đầy đủ năng lượng. Tuy nhiên, bữa ăn sáng thường bị bỏ qua hoặc ăn qua loa, không đủ dinh dưỡng. Thực phẩm dinh dưỡng Ensure Gold đầy đủ đạm chất lượng cao, dưỡng chất HMB hỗ trợ khối cơ cùng vitamin và khoáng chất giúp tăng cường đề kháng lại đa dạng về mùi vị như vani, hương lúa mạch, cà phê sẽ mang lại một bữa sáng cân đối và dinh dưỡng cho cha mẹ lớn tuổi. Ngoài ra, các bậc cha mẹ không dung nạp lactose hoặc không thích vị sữa bò hoàn toàn có thể tận hưởng 1 ly Ensure Gold Green Health có nguồn đạm thực vật từ quinoa, đậu nành và gạo.

Thực phẩm có nhiều chất dinh dưỡng - như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các sản phẩm từ sữa ít béo hoặc không có chất béo - là cách cung cấp đầy đủ các vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Quan trọng là đa dạng các nhóm thực phẩm trong khẩu phần ăn để đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng.

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của người lớn tuổi. Ở độ tuổi vàng, chẳng gì hạnh phúc hơn khi con cái kề cận, chăm sóc bữa ăn giấc ngủ cho cha mẹ một cách khoa học. Niềm hạnh phúc ấy giản đơn mà người con nào cũng mong thấu hiểu và tiếp sức cho cha mẹ trong hành trình sống vui, sống khỏe mỗi ngày.