'Thần dược' của người Raglai

17/02/2018 05:00 GMT+7

Ở Vườn quốc gia Phước Bình (huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận) có một giống chuối rất lạ, ít người biết đến. Nó được xem như “thần dược” của người Raglai.

Giống chuối này mọc riêng lẻ, không đâm chồi như các loại chuối khác nên người dân địa phương thường gọi là “chuối cô đơn”. Đến mùa xuân, cây mới ra hoa, dọc trên buồng có nhiều mo xanh xếp chồng lên nhau trông như búp sen. Trái chuối cô đơn có nhiều hạt màu đen, to bằng đầu ngón tay. Bình quân mỗi buồng có từ 2 - 3 kg hạt. Đến mùa thu hoạch, người dân lấy hạt phơi khô, cất giữ để bào chế thuốc chữa bệnh.
Vị thuốc quý trên cây chuối cô đơn
Chuối cô đơn mọc ở các sườn đồi, ven sông suối trong khu vực Vườn quốc gia Phước Bình. Già làng ở đây kể, ngày xưa trong bộ tộc người Raglai có đôi nam nữ yêu nhau say đắm. Chàng là con một gia đình nghèo, thường hay bệnh tật. Nàng là con tộc trưởng, xinh đẹp, có tấm lòng nhân hậu. Chê chàng trai, bố mẹ cô gái ép gả cho một người khác, thế là cả hai quyết định cùng trốn lên rừng sinh sống. Tại đây, hằng ngày người chồng đi săn còn vợ thì hái lượm. Cuộc sống rất hạnh phúc. Một buổi sáng nọ, người vợ thức dậy không thấy chồng, cứ nghĩ chồng đã đi săn nhưng đợi mãi không thấy về. Sau những ngày mỏi mòn chờ đợi, người vợ quyết định đi tìm thì phát hiện thi thể chồng nằm dưới khe suối. Vì đau buồn, người vợ khóc thương ròng rã nhiều ngày kiệt sức mà chết, hóa thành cây chuối cô đơn.
Ngày nay, người Raglai xem cây chuối cô đơn là sự hóa thân của cô gái, có nhiều vị thuốc quý để chữa bệnh cho dân làng. Già làng Chamale’a Sơn (xã Phước Bình, huyện Bác Ái) cho biết các phần trên cây chuối đều có tác dụng chữa bệnh: sỏi thận, đau lưng, nhức mỏi xương khớp, bệnh dạ dày, kích thích tiêu hóa, lợi tiểu, giải nhiệt, trị kém ăn, mất ngủ, táo bón, cảm sốt, bồi bổ cơ thể và một số bệnh trẻ em. Tùy vào bệnh cụ thể, người ta sắc lấy từng vị khác nhau trên cây chuối để chữa trị.

Món rượu “ông uống bà khen”
Theo già làng Chamale’a Sơn, hạt chuối cô đơn ngâm với rượu gạo, uống thường xuyên có tác dụng chữa nhiều bệnh về xương khớp, thận yếu... Cách ngâm cũng rất đơn giản, hạt phơi khô rồi đưa lên bếp sao vàng, cho vào bình ngâm với rượu gạo, uống sau mỗi bữa ăn.
Nói về tác dụng loại rượu chuối cô đơn, ông Nguyễn Công Vân, Giám đốc Vườn quốc gia Phước Bình, kể trong một chuyến đi rừng khảo sát hệ thực vật dài ngày, đoàn của ông vào nương rẫy gia đình người Raglai xin nghỉ qua đêm. Thấy anh em mỏi mệt, chủ nhà mời mỗi người một ly rượu thuốc có hương vị rất đặc trưng. Sáng hôm sau, ai cũng hết nhức mỏi tay chân, hỏi ra mới biết đây là rượu chuối cô đơn. Biết được bí quyết, anh em kiểm lâm lấy hạt ngâm rượu để dành uống sau những chuyến đi rừng mệt mỏi.
Năm 2016, Vườn quốc gia Phước Bình đón tiếp nhiều đoàn đến khảo sát, nghiên cứu đa dạng sinh học. Trong một bữa cơm, khách được mời uống thử loại rượu địa phương, ai nấy trầm trồ khen ngon. Cái tên “Chivas” Phước Bình ra đời từ đó. Theo ông Vân, hiện chưa có nghiên cứu về công dụng chữa bệnh của cây chuối cô đơn nhưng tác dụng trị các chứng đau lưng, nhức mỏi xương khớp, thận yếu thì “Chivas” Phước Bình là tuyệt vời!
Trước khi rời Vườn quốc gia Phước Bình, chúng tôi vào quán tạp hóa ven đường hỏi mua vài ký hạt chuối cô đơn về tặng người thân ngâm rượu thưởng thức trong những ngày tết cổ truyền. Chị chủ quán vội vào nhà rồi quay ra, tay rót rượu: “Anh thử rượu trước đã, rượu “ông uống bà khen đấy”, rồi lấy hạt chuối sau nhé”.
Quả có thế thật!
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.