Chưa mừng, đã lo
Theo Hiệp hội Lương thực VN (VFA), đến hết tháng 3.2010, số lượng gạo đăng ký xuất khẩu của các DN trong nước là 3,4 triệu tấn, trong đó đã xuất khẩu được 1,29 triệu tấn, số lượng còn phải giao từ tháng 4.2010 là 2,1 triệu tấn. Kết quả xuất khẩu này so với cùng kỳ năm 2009 đã giảm 18,54% về số lượng và giảm 5,12% về trị giá FOB.
Cách đây hơn nửa tháng, VFA còn khấp khởi thông báo tin vui thị trường tiêu thụ gạo đã có dấu hiệu khởi sắc trở lại, bắt đầu từ việc Tổng công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) và một đối tác liên doanh đã trúng thầu xuất khẩu tổng cộng 150.000 tấn gạo vào thị trường Iraq. Tiếp theo, các nước châu Phi sau một thời gian dài nghe ngóng động tĩnh đã rục rịch đặt hàng trở lại. Trong khi đó Indonesia dù tuyên bố không thiếu gạo nhập khẩu, nhưng tồn kho chỉ còn khoảng 1,3 triệu tấn nên có nhiều khả năng phải nhập khẩu. Một thị trường khá mới nhưng đầy hứa hẹn là Nam Mỹ, một số nước bị mất mùa. Thế nhưng niềm hy vọng chưa nhóm lên được bao lâu thì nỗi lo về tiêu thụ lúa gạo lại ập đến.
Mọi dự đoán tốt đẹp dường như thay đổi theo chiều hướng ngược lại. Đầu tiên là bất ngờ từ Ấn Độ, quốc gia có nhu cầu gạo khổng lồ. Từ một nước mỗi năm xuất khẩu 2 - 3 triệu tấn gạo, nếu Ấn Độ phải nhập khẩu gạo sẽ tác động mạnh đến thị trường. Chỉ cần Ấn Độ nhập khẩu khoảng 1 triệu tấn gạo là giá gạo thế giới sẽ biến động lớn. Nhưng lượng gạo tồn kho của Ấn Độ đang ở mức 25 triệu tấn, cao gần gấp đôi so với nhu cầu dự trữ tối thiểu của họ, vì vậy khả năng nhập khẩu gạo của Ấn Độ là rất khó xảy ra. Trong khi đó nhu cầu nhập khẩu gạo của Indonesia cũng chưa rõ ràng. Philippines sau đợt đấu thầu gần đây cũng không có ý định mua thêm gạo trong vài tháng tới.
Đáng chú ý là thị trường Iraq, mặc dù VN đã trúng thầu 90.000 tấn gạo xuất sang nước này nhưng đến nay Iraq vẫn chưa mở L/C, vì vậy xuất khẩu gạo vẫn trong tình thế bị động. Hơn nữa xuất khẩu gạo sang thị trường Cuba năm nay vẫn chưa thể đàm phán xong vì công nợ các năm trước của nước này còn quá nhiều, chưa thanh toán hết.
Ông Phạm Văn Bảy - Phó chủ tịch VFA, nhận định: “Tình hình tiêu thụ gạo trên thế giới hiện nay rất phức tạp, thêm vào sự cạnh tranh rất gay gắt từ các nước xuất khẩu khác như Pakistan, Myanmar nên xu hướng giá gạo trong ngắn hạn có thể sẽ giảm sút, phải vài tháng nữa mới biết được tiềm năng rõ nét thế nào”.
Tiếp tục trữ lúa
|
Theo báo cáo từ VFA, kết quả thực hiện xuất khẩu gạo 9 ngày đầu tháng 4.2010 đạt 135.806 tấn, trị giá 64,799 triệu USD. Giá xuất khẩu bình quân đạt 469,63 USD/tấn. Dự kiến sản lượng gạo xuất khẩu của VN trong năm 2010 sẽ vào khoảng 6 triệu tấn. |
Theo Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn, vụ đông xuân 2009-2010 cơ bản đã thu hoạch xong trên diện tích 1,5 triệu ha, với khoảng 6 triệu tấn lúa hàng hóa, tương đương 3 triệu tấn gạo. Giá lúa khô theo tiêu chuẩn tại kho của các doanh nghiệp ở mức giá từ 4.200 - 4.400 đồng/kg; mua tại ruộng có nơi ở mức giá 4.000 - 4.100 đồng/kg. Giá gạo nguyên liệu loại 1 làm ra gạo 5% tấm hiện khoảng 5.600 - 5.700 đồng/kg tùy từng địa phương, gạo nguyên liệu làm ra gạo 25% tấm là 5.400 - 5.500 đồng/kg. Giá gạo thành phẩm 5% tấm không bao bì tại mạn hiện khoảng 6.600 - 6.700 đồng/kg, gạo 25% tấm khoảng 6.100 - 6.200 đồng/kg tùy chất lượng. Tuy nhiên, với tình hình xuất khẩu gạo trầm lắng, giá lúa mua tại các hộ nông dân có nơi không đạt mức giá sàn 4.000 đồng/kg mà còn xuống thấp hơn.
VFA đã công bố kế hoạch tiếp tục thu mua tạm trữ 500.000 tấn gạo vào tuần tới sau khi 33 doanh nghiệp hàng đầu đã mua tạm trữ đợt 1 khoảng 1,2 triệu tấn, chưa kể các DN khác cũng đã mua để dự trữ cho các hợp đồng thương mại. “Hiện nay các DN gạo trong nước chưa gặp khó khăn về vốn, nhưng với tình hình xuất khẩu khó lường như vậy, các DN tạm trữ gạo đang đối mặt với rủi ro rất lớn. Các kho nhỏ của DN đã đầy hết gạo rồi, vấn đề di chuyển gạo về các kho lớn cũng phải tốn thêm chi phí. Chính vì vậy việc quan trọng nhất hiện nay là DN phải chủ động ký được hợp đồng để giảm bớt áp lực về lượng gạo tạm trữ” - ông Phạm Văn Bảy cho biết.
Quang Thuần
Bình luận