 |
Mời nghe đọc bài |
Bể hợp đồng vì thiếu hàng
Ông Nguyễn Ngọc Huy, Giám đốc Công ty cổ phần chế biến nông sản Ngọc Ngân (xã Hòa Khánh, huyện Cái Bè, Tiền Giang) cho biết: “Việc xuất khẩu trái cây đối với doanh nghiệp ít gặp khó khăn gì, bởi cách đây 2 năm chúng tôi đã đăng ký thương hiệu, mẫu mã, bao bì, quy cách đóng gói và được công nhận đạt tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm tại Canada và Trung Quốc. Khi đưa trái cây vào hệ thống bán lẻ, các siêu thị của nước sở tại chỉ photocopy giấy chứng nhận sản phẩm của Ngọc Ngân đạt chuẩn, dán lên là xong. Như Quảng Châu và Nam Ninh được xem là 2 địa phương có hệ thống kiểm dịch khó nhất của Trung Quốc, nhưng sản phẩm của Ngọc Ngân đã vượt qua rào cản đó và được cấp giấy xanh, không phải kiểm dịch lâu dài nữa”.
Ông Huy kể từ năm 2006 đã bắt đầu lập thủ tục đăng ký. Vượt qua giai đoạn kiểm tra khắt khe như chứng minh nguồn gốc sản phẩm, kỹ thuật canh tác, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật rất khó khăn, đến tháng 10.2008 mới được chấp nhận. Nhưng nhờ vậy mà chỉ riêng thị trường Trung Quốc, bình quân mỗi tháng Ngọc Ngân xuất đi khoảng 50 container nhãn. Vào đợt cao điểm, có khi mỗi ngày đêm xuất 4 container.
Chủ động nguồn nguyên liệu rất quan trọng, vì ông Huy cho biết vừa rồi suýt phải bồi thường một hợp đồng vì thiếu nguyên liệu. Cụ thể từ tháng 10.2008, theo hợp đồng, hằng tháng Ngọc Ngân phải xuất sang thị trường Canada ít nhất 2 container nhãn tươi (mỗi container khoảng 24 tấn). Nhưng bắt đầu được một thời gian thì không có hàng để giao. Ngoài thiếu nguyên liệu, còn có lý do khả năng chế biến của nhà máy chưa đáp ứng nổi. Tương tự, tại thị trường Trung Đông, doanh nghiệp cũng bị bể một hợp đồng với Qatar cũng vì không đủ lượng hàng để giao theo hợp đồng cung cấp 100 ngàn tấn nhãn/năm.
Ngoài thị trường Trung Quốc và Canada, nhãn Ngọc Ngân cũng đã vào được Anh, Mỹ, Đức, Pháp và Hà Lan, nhưng số lượng chưa lớn. Để không bị rào cản xuất khẩu, theo ông Huy, vấn đề là làm sao để sản phẩm của mình có được đặc thù riêng. Ví dụ như trái thanh long vào Mỹ hiện đang bị rào cản là chiếu xạ. Còn muốn vào thị trường châu u, mà cụ thể là Đức thì trái thanh long đi đường tàu phải mất ít nhất 28 ngày. Nhưng nếu vận chuyển bằng đường hàng không thì khó có thể cạnh tranh nổi với Thái Lan về giá. Vì lợi thế của Thái Lan là ký kết được với hãng hàng không vận chuyển trái cây với giá rẻ.
Xuất chui vì không đủ tiêu chuẩn
Theo ông Huy, nếu so với Thái Lan thì trái nhãn VN có ưu thế là thơm, ngọt hơn và nhìn bên ngoài cũng bắt mắt hơn. Do vậy, nếu vận chuyển bằng đường biển thì giá nhãn VN sẽ thấp hơn và có lợi thế cạnh tranh. Ông Huy nêu ví dụ giá nhãn Thái Lan được bán tại Doha là 2,5 USD/kg, trong khi nhãn VN giá thành chưa tới 1 USD/kg. Nếu cộng cả chi phí thì xuất sang đó bán 1,5 USD/kg cũng đã quá lời. Nhưng muốn lấn sân của họ thì phải có giá cả “tương thích” với chất lượng hàng VN. Cụ thể là nếu có công nghệ bảo quản được châu u chấp nhận thì trái cây VN đi bằng đường biển sẽ thắng lợi.
Tuy nhiên, ông Đàm Văn Hưng, chủ cơ sở chuyên xuất khẩu bưởi da xanh với thương hiệu đã được đăng ký bảo hộ độc quyền “Hương Miền Tây” ở tỉnh Bến Tre, lại cho biết: “Ngoài việc cung ứng cho thị trường nội địa chừng 1.000 tấn, mỗi năm cơ sở của tôi còn xuất hơn 100 tấn bưởi da xanh sang Hồng Kông, Singapore, Đức, Na Uy... Nhưng chúng tôi chỉ xuất... chui thôi, không xuất được chính ngạch vì bưởi của mình chưa có thương hiệu, chưa xây dựng được tiêu chuẩn Global GAP!”. Xuất “chui” thế nào? Ông Hưng nói theo hợp đồng thì chỉ giao hàng tới cảng, sang bên đó thì khách hàng họ tự làm thủ tục. Xuất chui thì đương nhiên phải chịu thiệt thòi về giá, vì tốn nhiều chi phí hơn.
Khó khăn nhất hiện nay, theo ông Hưng là vùng nguyên liệu không tập trung và chưa có tiêu chuẩn sản xuất thống nhất. Bởi vậy, “khi họ vừa yêu cầu tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm là mình đã từ chối rồi, bởi vì mình chỉ kiểm định bằng mắt thôi, chưa có tiêu chí nào cả” - ông Hưng nói.
|
* “Trong suốt năm 2008 và quý 1/2009, các trang trại trồng thanh long có chứng nhận GlobalGAP nhận thấy số lượng và giá cả xuất khẩu giảm liên tục (giảm khoảng 60% về giá FOB và 30% về giá CIF, 70% về số lượng). Có hiện tượng các công ty xuất khẩu thanh long sử dụng các giấy chứng nhận GlobalGAP của các trang trại đã đạt chuẩn, nhưng lại thu mua nguyên liệu thanh long trôi nổi từ các nhà vườn không đạt tiêu chuẩn GlobalGAP với giá rẻ để xuất khẩu sang châu u, gây ngộ nhận về chất lượng kém của thanh long. Điều này gây rủi ro cao về quản lý dư lượng thuốc BVTV, không khuyến khích nông dân trồng theo tiêu chuẩn và gây thiệt hại cho các trang trại trồng thanh long theo tiêu chuẩn GlobalGAP”. Ông Lý Hải Long, Giám đốc xuất khẩu Công ty TNHH Bảo Thanh * “Kim ngạch xuất khẩu rau quả những năm gần đây tăng trưởng khá đều nhưng vẫn chiếm tỷ trọng rất nhỏ so với tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Xuất khẩu trái cây tươi chiếm tỷ trọng khoảng 2,5%, rất ít so với rau quả chế biến. Bên cạnh đó còn nhiều khiếu nại về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm như ruồi đục quả, dư lượng thuốc sâu, hàm lượng kim loại nặng, chất lượng bao bì... Sản xuất và tiêu thụ trái cây của nước ta còn quá khiêm tốn so với tiềm năng và so với một số quốc gia trong khu vực có điều kiện tự nhiên tương tự là Thái Lan, Philippines, Indonesia”. Ông Nguyễn Văn KỲ, Tổng thư ký Hiệp hội Trái cây VN |
|
Ông Nguyễn Văn Thuận (Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản, Bộ NN-PTNT): Nhà nước cần hỗ trợ nông dân Khi xuất khẩu sản phẩm nông sản có nguồn gốc từ thực vật nói chung, trái cây nói riêng sang các nước, các cơ sở sản xuất kinh doanh phải tuân thủ các yêu cầu quy định của thị trường nhập khẩu về an toàn vệ sinh thực phẩm. Thông thường các chỉ tiêu về an toàn vệ sinh thực phẩm là dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chất bảo quản... Bên cạnh đó là các yêu cầu về nguồn gốc xuất xứ, quy cách đóng gói sản phẩm, điều kiện bảo quản và vận chuyển, thậm chí nhiều thị trường yêu cầu mỗi lô hàng nhập khẩu phải kèm theo giấy chứng nhận của cơ quan có thẩm quyền nước xuất khẩu. Quang Duẩn (ghi) |
Hoàng Phương
Bình luận (0)