Tâm linh trong thể thao: Thế giới riêng của huyền thoại Lobanovskiy

HLV Valeriy Lobanovskiy  - Ảnh: dynamo.kiev.ua

Cố HLV Lobanovskiy (qua đời vào năm 2002 ở tuổi 63) đã có những đóng góp đồ sộ cho bóng đá Liên Xô cũ, Ukraine, trong đó đặc biệt đối với CLB Dynamo Kiev. Ông đã đưa đội bóng thủ đô Ukraine 9 lần đăng quang giải VĐQG Liên Xô cũ, 2 lần vô địch châu Âu (UEFA Cup Winners Cup - Cúp C2) vào năm 1975, 1986... và từng giúp tuyển Liên Xô cũ vào đến trận chung kết Euro 1988. Trong sự nghiệp cầm quân, ông nổi tiếng với phong cách quản lý “kỷ luật thép” và được đánh giá là một thiên tài về các phương pháp cũng như chế độ tập luyện khoa học. Thế nhưng ở con người với phong cách cầm quân kỷ luật và rất thực tế này lại có niềm tin không nhỏ về tâm linh.

Sau khi qua đời, ông Lobanovskiy được trao tặng danh hiệu “Anh hùng của Ukraine”, danh hiệu cao quý nhất quốc gia này. Sân nhà của CLB Dynamo Kiev cũng được đổi tên thành Lobanovskiy, hai thành phố Kiev (quê hương) và Zaporizhia (nơi ông qua đời) đều có con đường mang tên ông. Và để huyền thoại của bóng đá Ukraine không bị lãng quên theo thời gian, hai nhà báo Artem Frankov và Dmytro Kharytonov hợp tác xuất bản cuốn sách Lobanovskiy: The postscript. Từ cuốn sách này, người hâm mộ mới biết một góc riêng về niềm tin tâm linh của Lobanovskiy, đặc biệt thời dẫn dắt Dynamo Kiev đạt được những thành công.

Theo đó, Lobanovskiy cấm tiệt bóng dáng phụ nữ trong ban huấn luyện và cả trong những chuyến xe, máy bay di chuyển của đội bóng, ngoại trừ phải chấp nhận các cô tiếp viên hàng không. Tại CLB Dynamo Kiev, Lobanovskiy loại bỏ số áo 13 được cho là không may mắn. “Ông ấy thường xuyên nghiên cứu mọi khía cạnh trước mỗi trận đấu như: dự báo thời tiết, màu áo đối thủ so với đội của mình, khoảng cách giữa khách sạn và sân vận động...”, trích dẫn trong sách Lobanovskiy: The postscript.

Chưa dừng ở đó, nhà cầm quân này còn tin vào những điều đem lại may mắn đôi khi hơi quá lập dị, trái ngược hoàn toàn với tính cách của một con người luôn lấy kỷ luật làm “kim chỉ nam” trong cuộc sống và sự nghiệp. Theo đó, trong những chuyến di chuyển bằng xe, ông Lobanovskiy luôn là người bước xuống xe cuối cùng. Sau đó ông không bao giờ giẫm lên những vết nứt trên vỉa hè hay trên sân vận động. Sự mê tín của Lobanovskiy còn được ông nâng tầm hơn với hành động luôn khựng lại để bước chân phải là bước đầu tiên vào sân. Vào buổi sáng của ngày thi đấu, ông luôn yêu cầu phải có một chút màu đen của món trứng gà muối. Và ở bữa ăn trước khi xung trận, món ăn cuối cùng của đội bắt buộc phải là trà và bánh. Niềm tin tâm linh được viết trong cuốn sách không những làm “mềm” phong cách cầm quân của Lobanovskiy mà còn giúp ông trở thành một nhân vật đầy màu sắc trong lịch sử bóng đá.

Niềm tin tâm linh của huyền thoại Lobanovskiy đôi khi mang hơi hướng mê tín. Tuy nhiên, một nghiên cứu và khảo sát gần đây của Viện Xã hội học Kiev cho thấy các nghi lễ và hành động tâm linh khá phổ biến ở bóng đá Ukraine. Trong một bài viết nghiên cứu trên báo Kyiv Post, Volodymyr Pohorilyi, người đứng đầu Hiệp hội Bác sĩ tâm thần Kiev, cho biết mặc dù các cầu thủ hay HLV tự tin vào khả năng của mình nhưng họ vẫn cần thêm một chút tâm linh để có thêm lợi thế, chủ yếu về tinh thần.

Cựu HLV tuyển Ukraine vào năm 2011 là Oleh Blokhin cũng từng theo bước của Lobanovskiy khi luôn ngồi một ghế riêng ở đầu xe buýt chở đội, còn trợ lý Andriy Bal bắt buộc phải ngồi sau ghế tài xế. Trong khi đó, HLV Yuri Semin thời còn nắm CLB Dynamo Kiev luôn đưa đội đến một nhà thờ nhỏ ở phía bắc Kiev vào đêm trước mỗi trận đấu. Nhà cầm quân này còn yêu cầu các cầu thủ phải bước vào sân cùng một chân trái hoặc phải đồng thời phải cột dây giày theo một thứ tự được quy định.

Theo Viện Xã hội học Kiev, niềm tin vào tâm linh như Lobanovskiy nói riêng hay bóng đá Ukraine nói chung được xem là bất hợp lý đối với cuộc sống thực tế nhưng lại hợp lý trong cuộc sống tín ngưỡng. Vì vậy họ luôn nhìn nhận điềm may và vận rủi chỉ là sự ngẫu nhiên. Niềm tin cực đoan trong tâm linh được các nhà xã hội học Ukraine dẫn chứng trong trường hợp cựu tiền đạo tuyển Đức Mario Gomez. Theo đó, trong một lần quên hát quốc ca ở tuyển trẻ rồi ghi bàn ở trận đấu đó, anh chàng cầu thủ trên quyết định không bao giờ hát quốc ca nữa với hy vọng sẽ lại... may mắn ghi bàn.