Tăng diện tích rừng có chứng chỉ: 'Chìa khóa' giúp xuất khẩu lâm sản bền vững

Quảng Trị là một trong những địa phương đạt được nhiều thành tựu trong phát triển rừng gỗ lớn, liên kết trồng rừng. Ông Hà Sỹ Đồng, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Trị, cho biết tổng số 23.400 ha rừng trồng gỗ lớn FSC mà Quảng Trị đang có tập trung chủ yếu ở các công ty lâm nghiệp gồm: Bến Hải, Triệu Hải và Đường 9 với khoảng trên 17.000 ha, diện tích còn lại ở các hộ dân và hợp tác xã.

ĐAN THANH

Quảng Trị cũng là tỉnh đầu tiên ở Việt Nam được cấp chứng nhận quốc tế FSC đối với rừng tự nhiên. Theo đó, 2.145 ha rừng tự nhiên của 5 thôn tại các xã: Hướng Phùng, Hướng Sơn, Hướng Việt, Hướng Linh của H.Hướng Hóa được cấp chứng nhận quốc tế FSC dịch vụ hệ sinh thái về lưu trữ và hấp thụ carbon vào tháng 10.2022 với trữ lượng lưu trữ tại các diện tích rừng này khoảng 350.000 tấn CO₂ và lượng hấp thụ hàng năm khoảng 7.000 tấn CO₂.

Kết quả này mang đến cơ hội cho các chủ rừng cộng đồng trong việc tiếp cận các nguồn tài trợ và chi trả tự nguyện cho dịch vụ hệ sinh thái do Hội đồng Quản trị rừng quốc tế FSC khởi xướng trên toàn cầu.

Theo ông Đồng, điều này đã có tác động đến việc thực hiện kế hoạch phát triển lâm nghiệp bền vững tại Quảng Trị, thúc đẩy tỉnh phê duyệt Kế hoạch phát triển sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ dầu trẩu giai đoạn 2023 - 2026, định hướng đến 2030, với mục tiêu sản xuất khoảng 4.000 tấn hạt trẩu, tương đương trị giá thương mại khoảng 50 tỉ đồng/năm cho nông dân khu vực miền núi.

Diện tích rừng trồng gỗ keo và rừng tự nhiên được cấp chứng nhận quản lý bền vững FSC nói trên đã tạo điều kiện cho hơn 3.700 nông dân thuộc các cộng đồng miền núi, nhóm hộ, hợp tác xã tham gia cung ứng cho thị trường các nguyên liệu có chứng nhận FSC gồm gỗ keo và các lâm sản ngoài gỗ như tre nguyên liệu, hạt trẩu, bồ kết và măng khô…

Phấn đấu cuối năm 2030 có 1 triệu ha rừng gỗ lớn

Hiện nay, Việt Nam đứng thứ 5 thế giới về xuất khẩu lâm sản, gỗ. Để đưa nhiều sản phẩm vào các thị trường "khó tính" đòi hỏi cần các chứng chỉ rừng bền vững; qua đó giúp gia tăng giá trị sản phẩm lâm sản, tăng thu nhập cho người trồng rừng.

Ông Trần Lâm Đồng, Phó giám đốc Viện Khoa học lâm nghiệp Việt Nam, cho biết năm 2017, khi luật Lâm nghiệp ban hành, diện tích rừng có chứng chỉ còn khiêm tốn, đạt khoảng 250.000 ha. Để thúc đẩy thực hiện, năm 2018, Chính phủ đã phê duyệt Đề án quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng, trong đó giao cho Bộ NN-PTNT xây dựng Hệ thống chứng chỉ rừng quốc gia (VFCS).

Hệ thống VFCS được xây dựng theo các tiêu chuẩn và yêu cầu của Hệ thống chứng chỉ rừng quốc tế (PEFC), được PEFC công nhận, cho phép sử dụng nhãn mác và vận hành từ năm 2019. Đến nay, cả nước đã có khoảng 435.000 ha rừng được cấp chứng chỉ, trong đó có 150.000 ha chứng chỉ rừng VFCS/PEFC.

Ông Vũ Thành Nam, Trưởng phòng Sử dụng rừng, Cục Lâm nghiệp (Bộ NN-PTNT), cho biết có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ người trồng rừng như hỗ trợ 8 triệu/ha để bà con trồng rừng gỗ lớn; những đề án, chương trình phát triển công nghiệp chế biến gỗ theo hướng hiệu quả.

Đặc biệt là 2 chính sách lớn. Thứ nhất là Nghị định 98 năm 2018 của Chính phủ về khuyến khích phát triển liên kết, hợp tác liên kết trong phát triển công nghiệp chế biến gỗ. Thứ 2 là Nghị định số 57 năm 2018 của Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Hiện, Bộ NN-PTNT đã trình Chính phủ ban hành một số chính sách, trong đó có chính sách cho người vay trồng rừng gỗ lớn.

Bộ NN-PTNT đang trong quá trình hoàn thiện cuối cùng để ban hành đề án riêng về trồng rừng gỗ lớn giai đoạn 2023 - 2030; trong đó có các cơ chế, chính sách về hợp tác, liên kết, phấn đấu cuối năm 2030 có 1 triệu ha rừng gỗ lớn.