Quân đội ngoài quân đội
Nằm bên hông thị trấn Moyock nhỏ bé ở tiểu bang Bắc Carolina của nước Mỹ là căn cứ rộng gần 30 km2 của Công ty an ninh Blackwater. Căn cứ này bao gồm các mô hình chiến trường, địa đạo, hàng rào thép gai, phòng tập thể lực, kỹ chiến thuật... Theo Hãng tin BBC thì đây là một trong những bãi tập luyện quân sự tư nhân lớn nhất thế giới.
Thâm nhập vào căn cứ của Blackwater, người ta choáng ngợp bởi những phương tiện hỗ trợ hiện đại tại đây. Công ty này hiện đang sử dụng các đội trực thăng đa dụng MD-530F, AB-412, trực thăng vận tải Sikorsky S-92, các loại xe bọc thép chuyên dùng cho quân đội Anh, Mỹ như BAE RG-31, Cougar H. Blackwater thậm chí còn nghiên cứu và chế tạo xe bọc thép cho riêng mình, đó là chiếc Grizzly APC cùng nhiều loại vũ khí khác. Mới đây, theo website chính thức của Blackwater,
công ty này đã tiến hành nghiên cứu, phát triển máy bay điều khiển từ xa. Blackwater còn mua một chiếc EMB 314 Super Tucano, loại máy bay phản lực cánh quạt sử dụng cho huấn luyện và chống chiến tranh du kích, và có kế hoạch trang bị thêm loại máy bay này trong tương lai.
Hệ thống vũ khí đa dạng, cùng lực lượng nhân sự thiện chiến, đa phần là các cựu thành viên của lực lượng đặc nhiệm Mỹ, Iraq,
Philippines, Chile, Bosnia, Fiji..., Blackwater chẳng khác gì quân đội của một quốc gia. Với lực lượng hùng hậu đó, công ty này đã dễ dàng hái ra tiền trong thời buổi mà tình hình an ninh thế giới luôn nóng bỏng như hiện nay. Các dịch vụ chủ yếu của Blackwater là huấn luyện cho quân đội, cảnh sát, lực lượng đặc nhiệm của các nước, trong đó có cả các cơ quan của Chính phủ Mỹ. Công ty này cũng cung cấp dịch vụ bảo vệ cho các quan chức ngoại giao Mỹ tại Iraq, tham gia vào công tác bảo vệ an ninh và huấn luyện cho lực lượng bảo vệ các sự kiện lớn như Olympic Athens 2004 tại Hy Lạp, huấn luyện cho lực lượng biệt kích dưới nước của Azerbaijan, cho lực lượng của Bộ Nội vụ Afghanistan. Mỗi năm, Blackwater đảm trách việc huấn luyện cho ít nhất 40.000 người và 90% doanh thu của công ty là từ hợp đồng với chính phủ các nước, trong đó có 2/3 là dạng hợp đồng không qua đấu thầu. Riêng với Chính phủ Mỹ, các hợp đồng của Blackwater tính đến nay đã đạt tổng giá trị 500 triệu USD.
Điều đáng ngạc nhiên là công ty khổng lồ này chỉ mới ra đời cách đây 10 năm. Vào năm 1997, cựu thành viên lực lượng đặc nhiệm SEAL của Hải quân Mỹ Erik Prince, lúc đó mới 27 tuổi, đã thành lập Blackwater. Với kinh nghiệm trong lĩnh vực quân sự cùng khả năng kinh doanh tài ba, Prince đã biến Blackwater thành một thế lực hùng mạnh trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ an ninh. Hiện Blackwater có 9 công ty thành viên và tham gia các hoạt động tại nhiều nơi trên thế giới.
Lao vào chiến trường Iraq
Năm 2003, Blackwater giành được một hợp đồng béo bở: bảo vệ Toàn quyền Mỹ tại Iraq Paul Bremer. Giá trị của bản hợp đồng này là 21 triệu USD trong 11 tháng, nhưng thực tế thì công ty của cựu quân nhân Prince đã thu được nhiều hơn thế. Từ bước khởi đầu với Paul Bremer, Blackwater bắt đầu khuếch trương hoạt động của mình tại Iraq. Kể từ năm 2004 đến nay, công ty này đã thu được hơn 320 triệu USD từ Bộ Ngoại giao Mỹ, theo Tạp chí Time. Ngân sách bảo vệ toàn cầu của Bộ Ngoại giao Mỹ trong 5 năm là 1 tỉ USD, nên những gì mà Blackwater thu được thực sự là một con số khổng lồ.
 |
|
Xe bọc thép đặc dụng Grizzly APC - Ảnh: Blackwater |
Năm 2006, Blackwater giành được hợp đồng bảo vệ Đại sứ quán Mỹ ở Iraq, đây là tòa đại sứ lớn nhất của Mỹ trên thế giới. Sứ mệnh bảo vệ phái đoàn ngoại giao Mỹ trên lãnh thổ Iraq đã biến các nhân viên của Blackwater thành lính chiến thực sự. Họ đọ súng thường xuyên với các tay súng chống chính phủ, đối mặt với những kẻ đánh bom tự sát và sẵn sàng nhả đạn vào những mục tiêu đáng ngờ. Đến đây thì Blackwater không còn là một công ty bảo vệ an ninh đơn thuần nữa. Nhiều người cho rằng Blackwater chẳng khác gì một công ty cung cấp lính đánh thuê. Có khác chăng là thành viên của công ty này được trả lương hậu hĩ hơn các tay súng đánh thuê ở châu Phi. Tuy nhiên, để có được đồng lương đó, nhiều nhân viên của Blackwater đã phải trả giá bằng chính mạng sống của mình.
Ngày 31.3.2004, các tay súng chống đối ở Fallujah đã tấn công một đoàn xe của Mỹ bằng tiểu liên và lựu đạn, hạ sát 4 nhân viên đang làm việc cho Blackwater. Xác của 4 người này sau đó bị treo trên chiếc cầu bắc qua sông Euphrates ở đoạn gần Fallujah. Những hình ảnh này được truyền đi khắp thế giới, gây sốc cho nhiều người. Sau vụ này, quân đội Mỹ đã mở một đợt tấn công vào Fallujah nhưng thất bại.
Một năm sau vụ treo xác tại Fallujah, thêm 6 nhân viên nữa của Blackwater thiệt mạng khi chiếc trực thăng Mi-8 chở họ bị bắn hạ. Hai tay súng người Fiji và 3 phi công Bulgaria cũng chết trong vụ này. Ngày 23.1.2007, một chiếc trực thăng Hughes H-6 chở 5 thành viên Blackwater lại bị bắn rơi ngay giữa thủ đô Baghdad. Tất cả người trên máy bay đều thiệt mạng.
Bị loại khỏi cuộc chiến
Chiến trường Iraq nóng bỏng là mảnh đất giúp Blackwater giành được nhiều hợp đồng lớn. Nhưng đây cũng là nơi khiến công ty này tổn thất không ít nhân mạng. Hiểm nguy rình rập thường xuyên đã khiến các nhân viên của
Blackwater đôi khi hành động thiếu kỷ luật. Đến nay đã có nhiều lời tố cáo về các vụ bắn giết mà nhân viên công ty này là thủ phạm. Lãnh đạo Blackwater chối phăng tất cả, nhưng vào ngày 17.9 vừa qua, tai họa đã ập đến khi Chính phủ Iraq tước giấy phép hoạt động của công ty. Như vậy, Blackwater đã chính thức bị loại khỏi thị trường, hay nói đúng hơn là chiến trường Iraq.
Nguyên nhân khiến nhà chức trách Iraq thu giấy phép của Blackwater xuất phát từ vụ đọ súng xảy ra vào ngày 16.9. Theo BBC, khi đang hộ tống một phái đoàn của Bộ Ngoại giao Mỹ đến họp ở phía tây Baghdad, nhóm nhân viên của Blackwater đã gặp một vụ nổ bom xe hơi. Theo báo cáo của
Blackwater thì chiếc xe phát nổ ngay gần địa điểm họp. Ngay lập tức, các nhân viên an ninh sơ tán quan chức sang một khu vực lân cận. Trong khi đang bảo vệ yếu nhân, nhân viên của Blackwater có bắn chỉ thiên và sau đó xảy ra hàng loạt vụ đọ súng, trong đó có cả những màn bắn nhau giữa cảnh sát Iraq và nhân viên Blackwater. Kết thúc vụ việc, 11 người thiệt mạng, trong đó có một cảnh sát Iraq.
Sau sự cố đẫm máu này, nhiều báo cáo mâu thuẫn nhau đã được đưa ra. Phía Blackwater nói nhân viên của họ bị những kẻ mặc sắc phục cảnh sát và thường dân tấn công trước nên đã bắn trả. Báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đưa ra thông tin tương tự. Trong khi đó, báo cáo của cảnh sát Iraq lại cho rằng chính nhân viên của
Blackwater, giữa lúc đang hoảng loạn sau vụ nổ bom, đã xả đạn điên cuồng. Một số tờ báo, hãng thông tấn phương Tây đã tiến hành phỏng vấn nhiều nhân chứng. Một nhân chứng là nhân viên cảnh sát Iraq, giấu tên, nói với BBC rằng không có ai bắn vào đoàn người mà Blackwater đang bảo vệ. Một luật sư ở Baghdad bị thương trong vụ bắn lộn đó cũng thề: "Thề có Thượng đế chứng giám là không có ai bắn họ (nhân viên Blackwater)". Một nhân chứng khác cũng nói với BBC: "Họ bắn loạn xạ, chứ chẳng ai bắn họ cả". Các nhân chứng Iraq cũng nói rằng có một vụ nổ bom khi đoàn người của Blackwater vừa đến, nhưng địa điểm phát nổ nằm cách xa tới 500m chứ không phải gần như báo cáo của người Mỹ.
Trong khi tranh cãi còn tiếp diễn thì Chính phủ Iraq đã quyết định tước giấy phép của Blackwater. Nhà chức trách Baghdad cũng tuyên bố sẽ mở một chiến dịch kiểm tra lại hoạt động của các công ty dịch vụ bảo vệ trên toàn Iraq. Theo BBC, hiện toàn lãnh thổ Iraq có khoảng 30 công ty bảo vệ tư nhân hoạt động. Các công ty này thường tuyển dụng các cựu quân nhân được đào tạo bài bản và có kinh nghiệm chiến trường. Tuy nhiên, vấn đề kỷ luật đôi khi cũng bị xem nhẹ. Điều đó đã dẫn tới nhiều vụ bắn lộn đẫm máu. Nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế đã cảnh báo vấn đề này nhưng đến nay xem ra việc kiểm soát toàn bộ các hoạt động bảo vệ tại Iraq là điều không thể.
Đ.H
Bình luận (0)