Mỹ cấp tập củng cố liên minh ở châu Á

Chiều qua 15.3 (theo giờ Việt Nam), Bộ trưởng Austin đã đến Nhật Bản để bắt đầu chuyến công du nước này.

Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, ông Austin sẽ cùng với Ngoại trưởng Blinken thăm Nhật Bản rồi Hàn Quốc. Đây là chuyến công du đầu tiên ở cấp độ thành viên chính phủ của Mỹ kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức. Sau chuyến thăm Nhật Bản và Hàn Quốc, Bộ trưởng Quốc phòng Austin sẽ thăm Ấn Độ từ ngày 19 - 21.3.

Trong khi đó, ngày 18.3, Ngoại trưởng Blinken quay về bang Alaska để cùng với Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan có cuộc hội đàm với phái đoàn ngoại giao Trung Quốc gồm ông Dương Khiết Trì, Ủy viên Bộ Chính trị - Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại trung ương, và Ngoại trưởng Vương Nghị.

Cùng ngày 15.3, tờ The Washington Post đăng bài bình luận của 2 đồng tác giả là Bộ trưởng Austin và Ngoại trưởng Blinken. Khẳng định sẽ củng cố quan hệ với các đồng minh và đối tác, bài bình luận kêu gọi các đồng minh và đối tác hợp lực cùng Washington để đối phó với các thách thức đang đe dọa thế giới, trong đó nhấn mạnh đến tình hình Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (Indo-Pacific). Và tại khu vực này, bài bình luận đã chỉ rõ thách thức lớn đến từ tham vọng của Trung Quốc. Qua đó, hai tác giả kêu gọi các đồng minh và đối tác phải bắt Trung Quốc chịu trách nhiệm về nhiều vấn đề như Biển Đông, Hồng Kông, Đài Loan... Bài bình luận khẳng định các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông là “vi phạm luật pháp quốc tế”.

Bộ trưởng Austin tại Hawaii trước khi bay đến Nhật Bản ẢNH: US DEFENSE

Cùng ngày 15.3, trả lời Thanh Niên, PGS Stephen Robert Nagy (Đại học Cơ Đốc giáo quốc tế - Nhật Bản, học giả tại Quỹ châu Á - Thái Bình Dương ở Canada) nhận xét: “Chính sách ngoại giao cấp tập của Mỹ đối với Indo-Pacific đã được thực thi theo một trình tự để củng cố niềm tin cho các đồng minh và các thành viên của “bộ tứ” về cam kết của Washington đối với khu vực. Từ đó, Mỹ sẽ có một vị thế vững chắc hơn khi đàm phán với Trung Quốc”.

Cụ thể, theo PGS Nagy, Mỹ cùng với các thành viên còn lại trong “bộ tứ” vừa tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tuyến của nhóm này. Thông cáo chung sau hội nghị nhấn mạnh việc cung cấp hàng hóa công, hướng đến Indo-Pacific tự do và rộng mở, đảm bảo một trật tự dựa trên luật pháp quốc tế. Việc đưa ra thông cáo chung cho thấy Ấn Độ đã hạn chế nghi ngại về “bộ tứ” so với trước.

“Thông cáo chung cùng với việc Bộ trưởng Austin và Ngoại trưởng Blinken công du Nhật Bản và Hàn Quốc, rồi Bộ trưởng Austin sẽ thăm Ấn Độ càng khẳng định cam kết của chính quyền Tổng thống Biden đối với khu vực”, ông Nagy đánh giá và nhận xét thêm: “Mỹ đưa ra các động thái củng cố hợp tác trong “bộ tứ” và tăng cường quan hệ với các đồng minh diễn ra ngay thềm cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Blinken và Cố vấn An ninh quốc gia Sullivan với phái đoàn ngoại giao Trung Quốc tại bang Alaska. Điều đó giúp cho Mỹ sẽ có vị thế tốt hơn trong cuộc hội đàm với Trung Quốc”.

Từ đó, ông Nagy dự báo: “Trong cuộc gặp sắp tới, dù Trung Quốc nhiều khả năng vẫn tỏ ra mạnh mẽ trước Mỹ, nhưng một thực tế là uy tín của Bắc Kinh gần đây đã giảm sút trên trường quốc tế do nhiều hành vi gây quan ngại. Có lẽ, sau cuộc gặp, Bắc Kinh sẽ lên án Washington cùng các đồng minh đang đẩy mạnh một cuộc “chiến tranh lạnh”, và Trung Quốc sẽ “đứng lên” để chống lại”.

“Ngược lại, Washington và các đồng minh sẽ tiếp tục gây áp lực lên Bắc Kinh ở nhiều mặt mà trong đó bao gồm Biển Đông và biển Hoa Đông, thông báo việc di chuyển các cơ sở sản xuất thiết bị bán dẫn sang Mỹ và Nhật. Thêm vào đó, Washington cùng các đồng minh sẽ còn tiếp tục các biện pháp trừng phạt Bắc Kinh về các vấn đề như thương mại, Hồng Kông…”, ông Nagy nhận định.

Tất cả các diễn biến như vậy sẽ khiến Bắc Kinh rơi vào thế khó ngay trong dịp kỷ niệm 100 năm ra đời của Đảng Cộng sản Trung Quốc.