Người dân có quyền được biết rõ các thông tin của chính phủ, trừ thông tin thuộc hàng cơ mật quốc gia, bí mật kinh doanh và cá nhân. Đó chính là mục đích của nghị định trên, vốn được đánh giá là điều lệ rõ ràng và có tính cải cách nhất hướng đến việc khuyến khích tính minh bạch thông tin của chính phủ khi được áp dụng vào tháng 5.2008.
Nghị định quy định rằng: các công dân, doanh nghiệp và các tổ chức khác có thể yêu cầu nhà chức trách cung cấp thông tin miễn phí theo nhu cầu kinh doanh, sinh sống hoặc nghiên cứu khoa học và chính quyền phải thực hiện trong vòng 30 ngày kể từ khi nhận được đề nghị.
Những đề mục được xếp vào hàng ưu tiên khi công bố thông tin là kế hoạch của nhà chức trách đối phó với các tình huống khẩn cấp, chi tiêu của chính phủ, các khoản phí đặc biệt trong các dịch vụ công cộng và kết quả điều tra những vụ việc liên quan đến bảo vệ môi trường, sức khỏe công cộng cũng như an toàn thuốc và thực phẩm. Chính quyền địa phương được yêu cầu công bố các dữ liệu về tịch thu đất đai, tái định cư và các khoản bồi thường liên quan. Đây là những vấn đề gây tranh cãi dữ dội trong xã hội Trung Quốc vào những năm gần đây, phần lớn là do các thỏa thuận ngầm giữa quan chức và giới đầu tư. Chính quyền cấp làng xã sẽ phải công bố thông tin về chính sách sử dụng đất đai, tình hình hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước tại địa phương và tình trạng gia đình của người dân nhằm bảo đảm việc áp dụng bình đẳng chính sách kế hoạch hóa gia đình.
Giới quan sát đánh giá đây là một bước cải cách đáng chú ý tại Trung Quốc, quốc gia trước đây vốn cho rằng việc công khai số người thiệt mạng trong các tai nạn khủng khiếp là một điều hết sức cấm kỵ. Con số tử nạn chính thức trong vụ động đất tại Đường Sơn vào ngày 28.7.1976 đã không được công bố suốt 3 năm dài, dù có ít nhất 240.000 người thiệt mạng trong đợt thiên tai đó. Đến khi dịch SARS bùng nổ vào năm 2003, giới chức mới nhận thức được tầm quan trọng của việc đưa thông tin chính thức vào đúng thời điểm.
Theo chính phủ, nghị định mới là bước đi cải thiện tính hiệu quả và ngăn ngừa tình trạng lạm quyền trong bộ máy chính quyền. Theo Tân Hoa Xã, nghị định mới cũng bảo vệ quyền được biết của người dân, quyền được tham gia và quyền được quản lý, cũng như giúp ngăn chặn tham nhũng tận gốc rễ. Để chuẩn bị cho việc cung cấp thông tin vào giữa năm sau, mọi cấp chính quyền được yêu cầu tổng hợp danh mục, trong đó ghi rõ tên, địa chỉ, số điện thoại, fax, địa chỉ e-mail của các bộ ngành và người chịu trách nhiệm thông báo thông tin chính thức của các bộ, ngành.
Thụy Miên
Bình luận (0)