Khắc tinh của kỳ thủ Trung Quốc

Đó là Lê Quang Liêm. Ở tuổi 21, chàng kỳ thủ số 1 VN đang có những bước tiến vững chắc trên bước đường theo đuổi làng cờ vua chuyên nghiệp.

Lê Quang Liêm gặp Bruzon - ảnh: worldchess.com

Học giỏi, đánh cờ cũng giỏi

Lúc lên 7, cậu nhóc Quang Liêm xem việc chơi cờ vua kém hấp dẫn hơn nhiều trò chơi “con nít” khác, nhưng cậu bị ép chơi do phải làm quân xanh cho anh trai mình.

Những cuộc tỷ thí với anh trai giúp Liêm chơi lên tay, sau đó được chọn đi thi đấu cấp trường, quận, thành phố rồi toàn quốc... Bà Trần Mỹ Lệ (mẹ Quang Liêm) cho biết khi Liêm bắt đầu “nghiện” cờ vua, gia đình không cấm cản mà giúp Liêm sắp xếp thời gian hợp lý để cậu “vừa tập luyện, thi đấu cờ vừa đảm bảo việc học văn hóa”. Từ đó mỗi khi Liêm đi thi đấu, dù bận rộn đến mức nào, bố hoặc mẹ cũng sắp xếp thời gian đi cùng Liêm.

Đáp lại sự hậu thuẫn từ gia đình, Liêm hăng say tập luyện dù khi đó người thầy của Liêm chủ yếu là những cuốn sách dạy chơi cờ. Bên cạnh đó, Liêm vẫn giữ lời hứa với mẹ sẽ đạt kết quả học văn hóa giỏi. Ít ai biết từ lớp 1 đến lớp 9, Liêm luôn đạt danh hiệu học sinh giỏi, là một trong những trường hợp hiếm hoi của làng thể thao VN khi được vào thẳng lớp 10 mà không phải thi chuyển cấp. Hiện Liêm đang học tại Khoa Tài chính - Ngân hàng Trường đại học Sài Gòn đồng thời đoạt liên tiếp những thành tích cao tại các giải đấu quốc tế.

Chiến đấu với... máy tính

Lê Quang Liêm sinh ngày 13.3.1991 tại TP.HCM. Hiện xếp hạng 28 TG với elo 2.714. Thành tích đáng chú ý: HCV U.14 thế giới năm 2005, vô địch giải cờ vua Aeroflot (Nga) năm 2010, 2011, á quân giải cờ vua siêu đại kiện tướng Dortmund (Đức) năm 2010, 2011, á quân giải cờ vua Capablanca (Cuba) năm 2011, vô địch giải cờ vua SPICE Cup (Mỹ) năm 2011, đoạt 2 HCV cờ nhanh, cờ tưởng tại SEA Games 26 (tháng 11.2011 tại Indonesia).

“Dù có năng khiếu bẩm sinh nhưng nếu không nỗ lực, phấn đầu hết mình, thành công cũng khó đến”, Quang Liêm chia sẻ. Nếu như các kỳ thủ hàng đầu thế giới có điều kiện để sớm làm quen với công nghệ, vừa được sự hướng dẫn của các huấn luyện viên giỏi thì Quang Liêm chọn cho mình con đường rất riêng: “luyện công tại gia”.

Mỗi ngày kỳ thủ này giành hơn 8 tiếng đồng hồ để luyện cờ, trong đó Rybka, Houdini, Fritz hay Chessbase… là những phần mềm chơi cờ được Quang Liêm yêu thích nhất. Theo HLV Lâm Minh Châu đây là những phần mềm chơi cờ tối tân có elo xấp xỉ 3.000 (kỳ thủ số 1 thế giới hiện elo chỉ 2.826) mà rất ít kỳ thủ trên thế giới có thể đánh bại. Thế nhưng, không ít lần Quang Liêm đã giành chiến thắng.

Để làm được điều đó, kỳ thủ này phải trải qua quá trình khổ luyện mà chỉ có niềm đam mê mới có thể tìm ra phương án hạ gục những đối thủ “vô tri vô giác” nhưng có tư duy siêu đẳng trong những nước cờ. Mỗi lần thi đấu với máy, chàng kỳ thủ 21 tuổi thường tính toán thật kỹ mỗi nước đi của mình, sau đó phân tích mỗi nước đi của máy. “Máy tính được lập trình sẵn, gần như không có sai sót nên khi thử nhiều phương án đối đầu với nó, tôi càng học hỏi được nhiều thế cờ hơn”, Liêm thổ lộ. Bên cạnh đó, mỗi khi gặp những nước đi khó, Liêm thử dùng nhiều phần mềm cờ khác nhau để phân tích nhằm tìm ra nước đi hoàn hảo nhất. “Đó là cả một quá trình nghiên cứu dài ngày, máy là một lập trình có sẵn trong khi con người có thể tư duy để tấn công vào những lỗ hổng của máy”, HLV Lâm Minh Châu phân tích.

“Con hổ Á Đông”

Khi Lê Quang Liêm khoác trên mình tấm áo mang quốc kỳ VN chu du khắp nơi đánh bại hàng loạt đại cao thủ làng cờ thế giới, không ít người “giật mình”: “Lê Quang Liêm là ai?”, “Tại sao một kỳ thủ đến từ đất nước nhỏ bé vốn không có truyền thống về cờ lại có thể làm nên điều kỳ diệu như vậy?”. Đơn giản bởi Liêm từng “đại náo” xứ sở của những huyền thoại cờ vua Kasparov, Vladimir Borisovich Kramnik hay Alexander Valeryevich Khalifman với hai chức vô địch liên tiếp trong năm 2010 và 2011 tại giải vô địch giải cờ vua Aeroflot ở Nga - một trong những giải uy tín nhất thế giới. Cùng thời gian đó, Liêm cũng lưu dấu tên tuổi của mình ở giải Dortmund mở rộng (Đức) bằng 2 ngôi á quân năm 2010 và 2011.

Đến tháng 11.2011, Liêm trở thành kỳ thủ số 3 châu Á, chỉ xếp sau Anand (Ấn Độ) và Wang Hao (Trung Quốc). Kể từ đó, Liêm bắt đầu đến với các giải đấu với những biệt danh oai phong: “Con hổ Á Đông” hay “chàng Carlsen VN” (Carlsen là thần đồng cờ vua thế người Na Uy - PV). Đáng chú ý, theo thống kê từ năm 2006 đến nay, Liêm chiếm ưu thế trước các kỳ thủ hàng đầu ở cường quốc cờ vua Trung Quốc. Cụ thể trong 32 trận đấu với các kỳ thủ nước này, kỳ thủ số 1 VN thắng 15 trận, hòa 8 trận, thua 9 trận. Trong đó có những bại tướng nổi tiếng như: Bu Zhangzi từng là tài năng cờ số 1 Trung Quốc; Ni Hua, từng lọt vào hàng siêu đại kiện tướng quốc tế; Wang Yue, kỳ thủ số 2 Trung Quốc; Ding Liren, cựu vô địch Trung Quốc... Có thể nói, trong làng cờ VN, Liêm là khắc tinh số một của kỳ thủ Trung Quốc.

Quang Liêm đã đưa cờ vua VN bước sang một trang sử mới với một vị thế khác hẳn khi vượt qua những quốc gia có truyền thống về cờ vua như Philippines, Uzbekistan, Kazakhstan… Các CLB hàng đầu của Đức, Pháp và Trung Quốc luôn săn đón để có được Quang Liêm thi đấu.

Lê Quang Liêm ký tặng người hâm mộ tại giải Dortmund (Đức) - ảnh: worldchess.com

Hoàng Quỳnh