Thời sự

Đầu tư công còn dàn trải, dở dang

Lê Hiệp - lehiepthanhnien@gmail.com

17/10/2018 04:59 GMT+7

Đó là một trong những hạn chế được Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội nhấn mạnh khi đánh giá giữa kỳ thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020.

Dự án 13 năm vẫn chưa xong

Giao đất nhà nước cho doanh nghiệp phải đấu thầu công khai

Cho ý kiến về vấn đề ngân sách tại phiên họp, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân yêu cầu, các trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền một lần để thực hiện mục đích kinh doanh thương mại, bao gồm cả trường hợp đất đai đó đang cho doanh nghiệp nhà nước thuê, hoặc đất đai có sở hữu tài sản nhà nước phải được đấu thầu công khai. Theo bà Ngân, trong trường hợp cần thiết, để có điều kiện đấu giá, nhà nước có thể ứng tiền ngân sách để giải phóng mặt bằng theo tiến độ đền bù, hỗ trợ cho người dân, sau khi đấu giá xong thì hoàn trả tiền tạm ứng cho ngân sách nhà nước. Chủ tịch QH lý giải, việc giao đất, cho thuê đất mà không thực hiện đấu giá một cách công khai đang gây thất thoát cho ngân sách nhà nước.

Trình bày báo cáo thẩm tra việc đánh giá giữa kỳ thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 tại phiên họp 28 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) ngày 16.10, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách QH Nguyễn Đức Hải đánh giá, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2016, 2017 thấp, nhất là nguồn trái phiếu chính phủ. Nhiều chương trình mục tiêu dự kiến phải kéo dài thời gian thực hiện sang giai đoạn sau, phê duyệt cụ thể các chương trình mục tiêu rất chậm, việc đẩy nhanh tiến độ các dự án quan trọng quốc gia, các dự án trọng điểm chưa đạt yêu cầu đặt ra.

Một số dự án quan trọng quốc gia như: dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến bắc - nam phía đông giai đoạn 2017 - 2020, Cảng hàng không quốc tế Long Thành đã được QH bố trí vốn nhưng tiến độ triển khai chậm, một số công trình phải điều chỉnh tổng mức đầu tư quá lớn, ảnh hưởng đến cân đối nguồn lực, hiệu quả đầu tư vốn.

Phó chủ tịch QH Đỗ Bá Tỵ dẫn chứng, tuyến đường Trường Sơn Đông giao Bộ Quốc phòng triển khai từ năm 2005, đã 13 năm và chỉ có 675 km, nhưng tới nay vẫn chưa xong do ngân sách dàn trải dẫn đến kéo dài thời gian thi công.

Phó chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển thì cho rằng, đầu tư công trong 3 năm qua có chuyển biến tích cực, bước đầu khắc phục tình trạng quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư lập một cách tùy tiện, không căn cứ vào khả năng cân đối vốn. Việc giải ngân dù còn khó khăn nhưng cũng thể hiện sự thận trọng, chặt chẽ.

Tuy nhiên, ông Hiển cũng chỉ rõ, việc lựa chọn ưu tiên, các thủ tục đầu tư còn bất cập, kéo dài, phân bổ còn chậm, việc bố trí nguồn vốn chưa hợp lý.

Thu ngân sách chưa đạt mục tiêu

Trình bày báo cáo thẩm tra tình hình thực hiện dự toán ngân sách 2018, dự toán ngân sách nhà nước năm 2019, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách QH Nguyễn Đức Hải cũng chỉ rõ: kết quả thu ngân sách ước đạt dự toán nhưng chưa đạt mục tiêu trong các nghị quyết QH như tỷ lệ thu từ thuế phí, nợ đọng thuế còn lớn và có xu hướng tăng; tỷ lệ chi thường xuyên trong tổng chi ngân sách vẫn còn cao. Dù Chính phủ ước bội chi ngân sách nhà nước, nợ công trên GDP có xu hướng giảm là một kết quả tích cực, tuy nhiên, số tuyệt đối về nợ công tiếp tục đà tăng và vay trả nợ gốc hằng năm có xu hướng tăng nhanh.

Ông Hải cho rằng, một trong những nguyên nhân dẫn đến các khoản thu từ các khu vực kinh tế không đạt dự toán là do giao dự toán thu nội địa năm 2018 khá cao. Đây là vấn đề bất cập được UBTVQH nêu từ các năm trước, đề nghị Chính phủ rút kinh nghiệm trong xây dựng dự toán các năm tiếp theo.

Phó chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển trong phát biểu kết luận phiên thảo luận đề nghị Chính phủ phải làm rõ tại sao tỷ lệ huy động từ thuế, phí năm 2018 lại giảm? Trong các khoản thu ngân sách thì thu từ khu vực nhà nước, tư nhân và vốn đầu tư nước ngoài là quan trọng nhất, nhưng cả 3 năm gần đây đều không đạt được dự toán. “Chính phủ nói rằng dự toán cao quá nên không đạt, vậy năm 2019 dự toán có cao hay không? Đây là vấn đề cần đánh giá thêm”, ông Hiển nhấn mạnh.

QH bầu Chủ tịch nước vào ngày 23.10

Chiều 16.10, tiếp tục phiên họp 28 của UBTVQH, Tổng thư ký QH Nguyễn Hạnh Phúc đã có báo cáo một số vấn đề về việc chuẩn bị kỳ họp 6, QH khóa 14 dự kiến khai mạc ngày 22.10. Theo đó, kỳ họp này sẽ bổ sung một số nội dung mới, trong đó có nội dung bầu Chủ tịch nước. Theo ông Phúc, việc bầu Chủ tịch nước sẽ được tiến hành ngay ngày đầu tiên của kỳ họp để thuận tiện cho việc trình QH các nội dung thuộc thẩm quyền.

Theo chương trình dự kiến, vào ngày 22.10, tức ngày khai mạc kỳ họp, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân thay mặt UBTVQH trình bày tờ trình dự kiến nhân sự để QH bầu Chủ tịch nước. Trong sáng 23.10, QH bầu Chủ tịch nước bằng bỏ phiếu kín. Kết quả kiểm phiếu sẽ được công bố vào chiều cùng ngày và Chủ tịch nước sẽ tuyên thệ sau khi có kết quả bầu.

Về việc xem xét, quyết định nhân sự thành viên Chính phủ, ông Phúc cho biết, sẽ thực hiện trước khi lấy phiếu tín nhiệm dự kiến vào ngày 25.10. Cụ thể, trong ngày 23.10, QH sẽ phê chuẩn việc miễn chức vụ Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông đối với ông Trương Minh Tuấn. Trong ngày 24.10, QH sẽ phê chuẩn việc bổ nhiệm chức vụ Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông. Dự kiến tổng thời gian làm việc của QH là 24 ngày, bế mạc vào ngày 21.11.