Nhiều người đứng đầu mượn danh tập thể để hợp thức hóa quyết định cá nhân

Theo Tổng bí thư, chúng ta thường nhấn mạnh vai trò của người đứng đầu là rất đúng, nhưng không cẩn thận sẽ dẫn đến độc đoán, chuyên quyền. Tổng bí thư cho rằng, vai trò của người đứng đầu phải gắn liền với dân chủ, mà trước hết là dân chủ cơ sở.

Tổng bí thư cũng chỉ rõ, cơ sở ở đây không chỉ là ở các địa phương, nông thôn, phường, xã, thị trấn mà cơ sở trong từng cấp của các cơ quan ở T.Ư. “Từng cơ quan chúng ta đều có tổ chức cơ sở cả, chứ không phải ta đi ban phát dân chủ cho bên dưới. Chính từng cơ quan ở T.Ư cũng phải làm tốt công tác dân chủ cơ sở”, Tổng bí thư nhấn mạnh.

Theo Tổng bí thư, thực hiện các chỉ thị, kết luận của Đảng và các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước, thời gian qua, nhất là những năm gần đây, việc thực hiện quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần phát huy vai trò, tiềm năng, sức sáng tạo của nhân dân tham gia bàn bạc những công việc của địa phương, đất nước; bầu không khí dân chủ trong Đảng, trong xã hội được mở rộng hơn.

Tuy nhiên, Tổng bí thư cũng chỉ ra nhiều hạn chế, yếu kém trong thực hiện QCDC ở cơ sở, như công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các chủ trương, chính sách, pháp luật về QCDC ở một số nơi chưa kịp thời, nhiều nơi thực hiện còn mang tính hình thức, đối phó; việc công khai các nội dung liên quan ở nhiều địa phương, cơ sở chưa đầy đủ, chưa tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận thông tin; việc phát huy vai trò, trách nhiệm của nhân dân tham gia bàn và quyết định các vấn đề của địa phương, giám sát, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền ở một số nơi còn hạn chế.

“Lâu nay, nhiều nơi cứ nói là thực hiện dân chủ, nhưng thực chất là người đứng đầu cơ quan, đơn vị ở đó vẫn mượn danh tập thể để hợp thức hóa những quyết định, ý chí chủ quan của cá nhân mình. Một số người có chức, có quyền còn quan cách, gia trưởng, thậm chí có những cá nhân và tập thể trù dập, ức hiếp quần chúng”, Tổng bí thư chỉ rõ.

Bên cạnh đó, theo Tổng bí thư, việc thực hiện QCDC trong các loại hình doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp ngoài nhà nước, khu vực dân doanh còn nhiều khó khăn; có lúc, có nơi còn có tình trạng vi phạm dân chủ, gây bức xúc, khiếu kiện đông người, vượt cấp nhưng giải quyết chưa triệt để, nhất là trong thực hiện chính sách, pháp luật về đất đai, đền bù, tái định cư khi thu hồi đất.

Ngoài ra, theo Tổng bí thư, việc nắm tình hình nhân dân và xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm quyền làm chủ của nhân dân chưa kịp thời. “Vẫn còn tình trạng một bộ phận người dân lợi dụng dân chủ để yêu cầu, đòi hỏi không chính đáng, không đúng pháp luật, coi thường kỷ cương, phép nước, thậm chí bị các thế lực thù địch lợi dụng, lôi kéo tham gia biểu tình, gây rối, tụ tập đông người, làm mất an ninh, trật tự, an toàn xã hội, vi phạm pháp luật…”, Tổng bí thư nhấn mạnh.

Đề cập giải pháp, nhiệm vụ trong thời gian tới, Tổng bí thư nhấn mạnh phải làm sao để việc thực hiện quy chế dân chủ và phát huy dân chủ trở thành công việc thường xuyên, liên tục, là động lực phát triển kinh tế - xã hội, là điều kiện để chăm lo tốt hơn đời sống, lợi ích, hạnh phúc của nhân dân. Đi đôi với đó, phải giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật; đề cao trách nhiệm xã hội, trách nhiệm công dân; kiên quyết phê phán, lên án, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm pháp luật, lợi dụng dân chủ, coi thường kỷ cương phép nước, kích động gây rối, làm mất an ninh, trật tự ở cơ sở, làm hại đến lợi ích của nhân dân.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trao đổi với các đại biểu dự hội nghị Ảnh Lê Hiệp

Tổng bí thư đồng thời yêu cầu các cơ quan hành chính Nhà nước, chính quyền các cấp cần tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, bảo đảm chính sách, pháp luật được thực thi có hiệu quả; nâng cao đạo đức công vụ, chất lượng phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; xây dựng chính quyền thật sự thân thiện, gần dân, trong dân và vì dân.

Theo Tổng bí thư, một trong những yếu tố quyết định chất lượng, hiệu quả của việc xây dựng và thực hiện QCDC, đó chính là vai trò của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp và các cơ quan, đơn vị.

“Từng đồng chí bí thư cấp ủy, từ T.Ư đến cơ sở, lãnh đạo chủ chốt các cơ quan Nhà nước, chính quyền các cấp, các cơ quan, đơn vị phải thật sự phát huy dân chủ trong Đảng, công khai, minh bạch trong điều hành của chính quyền, đề cao vai trò, trách nhiệm, tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, chống quan liêu, cửa quyền, tham nhũng, lãng phí và các hành vi xâm phạm quyền làm chủ của nhân dân”, Tổng bí thư chỉ đạo.