Thủy điện Thượng Nhật cố ý tích nước trái phép

Sáng 14.11, UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế có công điện khẩn yêu cầu Công ty CP đầu tư thủy điện miền Trung Việt Nam (chủ đầu tư Nhà máy thủy điện Thượng Nhật) phải chấp hành lệnh điều tiết lũ. Công điện yêu cầu Công ty CP đầu tư thủy điện miền Trung Việt Nam vận hành mở 5 cửa van của nhà máy về trạng thái mở an toàn để bảo đảm công trình và an toàn hạ du. Công điện cũng yêu cầu Giám đốc Công an tỉnh chỉ đạo Công an H.Nam Đông “giám sát 24/24 về việc chấp hành mở 5 cửa van của Nhà máy thủy điện Thượng Nhật”...

Ngày 14.11, Cục Điện lực và năng lượng tái tạo (Bộ Công thương) đã có văn bản hỏa tốc yêu cầu Công ty CP đầu tư thủy điện miền Trung Việt Nam khẩn trương báo cáo chi tiết các nội dung: Công tác quản lý chất lượng công trình; công tác nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng, nghiệm thu tích nước hồ chứa và các điều kiện đảm bảo công trình được đưa vào vận hành phát điện, bán điện; kết quả thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, di dân tái định cư, trồng rừng thay thế…; tiến độ thực hiện dự án cho đến thời điểm hiện tại. Văn bản của Cục Điện lực và năng lượng tái tạo cũng yêu cầu EVNCPC không mua điện của Nhà máy thủy điện Thượng Nhật khi chưa đủ điều kiện theo quy định, và báo cáo quá trình thực hiện công tác kiểm tra các điều kiện đối với bên bán điện (Công ty CP đầu tư thủy điện miền Trung Việt Nam) theo quy định hiện hành.    Trần Phương

Sau khi có công điện trên, phía chủ đầu tư mới chịu mở tất cả 5 van cửa xả của nhà máy. Ngay trong ngày 14.11, Công an tỉnh Thừa Thiên-Huế cũng đã cử lực lượng công an có mặt giám sát việc chấp hành lệnh vận hành xả lũ của nhà máy này.

Trước đó ngày 12.11, để ứng phó với bão số 13, UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế ban hành công điện yêu cầu các công trình thủy điện chưa được phép tích nước phải duy trì các cửa van ở trạng thái mở hoàn toàn. Thế nhưng, đến sáng 13.11, UBND xã Thượng Nhật đã có văn bản báo cáo việc Nhà máy thủy điện Thượng Nhật không chấp hành công điện ứng phó số 13 của UBND tỉnh. Cụ thể, thủy điện này đã không mở 5 cửa van theo yêu cầu, mà chỉ mở 1 cửa. Mực nước trong hồ chứa ở cao trình 115 m.

Đây không phải là lần đầu Nhà máy thủy điện Thượng Nhật vi phạm tích nước trái phép. Trước đó, trong đợt mưa lũ của cơn bão số 9, nhà máy thủy điện này cũng đã phớt lờ chỉ đạo của UBND tỉnh, không mở đủ 5 cửa van để xả nước về hạ du.

Nhà máy thủy điện Thượng Nhật đóng cửa van để tích nước ngày 13.11

Dự án Nhà máy thủy điện Thượng Nhật có công suất 11 MW, dung tích toàn bộ hồ chứa 17 triệu m3, kinh phí đầu tư hơn 341 tỉ đồng. Theo UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế, hiện dự án đang thi công xây dựng, chưa được phép tích nước vận hành. Ngày 1.11.2019, UBND tỉnh phê duyệt Quy trình vận hành hồ chứa thủy điện Thượng Nhật tại Quyết định số 2807/QĐ-UBND. Theo đó, nhà máy này đang còn một số vướng mắc chưa giải quyết nên chưa được phép vận hành, tích nước.

Chủ đầu tư nói gì ? Giải thích về lý do đóng cửa các van xả, ông Lê Văn Khoa, Giám đốc điều hành Công ty CP đầu tư thủy điện miền Trung Việt Nam, cho rằng do một số tuyến kênh xả bị bồi lấp nên nhà máy phải đóng cửa để nạo vét chứ không phải cố tình tích nước. Còn lý do vì sao chưa được phép tích nước vận hành mà công ty đã bán điện lên lưới, ông Khoa giải thích:  “Trong quá trình vận hành chạy thử máy vẫn được bán điện lên lưới theo quy định”. Trong khi Chủ tịch UBND H.Nam Đông Trần Quốc Phụng cho rằng doanh nghiệp này chưa đền bù xong cho người dân, thì ông Khoa cho biết: “Đến ngày 5.10.2020, công ty đã đền bù xong cho người dân, có xác nhận của trung tâm quỹ đất. Tổng số tiền đã đền bù cả lòng hồ và đường dây là 25 tỉ đồng” (?).

Ngày 14.11, ông Trần Quốc Phụng, Chủ tịch UBND H.Nam Đông, cho biết trong quá trình thực hiện dự án đã thu hồi khoảng 154 ha đất của 187 hộ dân ở xã Thượng Nhật, số tiền đền bù được phê duyệt khoảng 22 tỉ đồng. Tuy nhiên, đến nay chủ đầu tư dự án và người dân vẫn chưa thỏa thuận đền bù xong. Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Phương, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế, nói: “Có rất nhiều điều kiện theo quy định buộc chủ đầu tư phải đáp ứng mới được cho phép tích nước để vận hành. Nhưng đến nay, nhà máy này còn thiếu, chưa đáp ứng yêu cầu theo quy định. Chưa cho tích nước thì lấy đâu ra mà vận hành”. Ông Phương cũng cho biết thêm, qua rà soát thì Nhà máy thủy điện Thượng Nhật chưa đủ các điều kiện để tích nước, vận hành, nhưng đơn vị này vẫn cố tình tích nước và chạy máy để bán điện.

Trả lời PV Thanh Niên, ông Phan Ngọc Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế, cho biết tiếp theo, UBND H.Nam Đông và Sở TN-MT sẽ xử lý theo thẩm quyền đối với những vi phạm của Nhà máy thủy điện Thượng Nhật. Tổng công ty điện lực miền Trung (EVNCPC) cũng cho biết đã nhận được văn bản đề nghị phối hợp của UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế. Theo đó, EVNCPC sẽ ngừng huy động công suất, sản lượng Nhà máy thủy điện Thượng Nhật cho đến khi đơn vị này tuân thủ đầy đủ các quy định về quản lý an toàn đập.