Thủ tướng và 'nỗi trăn trở 13 năm'

Điều tôi trăn trở năm ấy vẫn còn hiện diện cho đến tận hôm nay, vẫn níu kéo, cản trở sự phát triển của chúng ta. Vì vậy, mong đợi lớn nhất của tôi trong nhiệm kỳ này là phải cùng nhau giải quyết dứt điểm mối trăn trở 13 năm này”.

Đó là những chia sẻ rất chân tình, cởi mở mà Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dành cho Báo Thanh Niên trong cuộc phỏng vấn đầu năm mới.

Từng cá nhân thành viên Chính phủ phải thật sự gần dân, lo cho dân. Mỗi người phải mang trong mình khát vọng thay đổi thì mới có thể chuyển biến được tình hình, nắm bắt được cơ hội và đưa đất nước tiếp tục tiến lên

Một năm trên cương vị người đứng đầu Chính phủ, với dày đặc các hoạt động đối nội, đối ngoại và những chỉ đạo quyết liệt nhằm xây dựng Chính phủ kiến tạo, Thủ tướng còn điều gì chưa hài lòng với cá nhân hay bộ máy do mình đứng đầu?

Có thể nói, năm 2016 là một năm có nhiều sự kiện. Bên cạnh những khó khăn nhìn thấy trước như nợ công, nợ xấu, thâm hụt ngân sách hay những yếu kém trong một số doanh nghiệp và hệ thống ngân hàng... là những việc rất khó lường trước đã xảy ra, để lại hậu quả đặc biệt nghiêm trọng như hạn hán ở tây Nam bộ, thảm họa môi trường do Formosa gây ra, lũ lụt ở miền Trung, cho đến chuyện Hiệp định TPP không thành hiện thực như chúng ta và các bên liên quan mong đợi... Trong hoàn cảnh và bối cảnh như vậy, cả bộ máy Chính phủ đã phải hết sức tập trung, bám sát thực tiễn của từng vấn đề để xử lý sao cho vừa khắc phục hậu quả vừa giữ ổn định tình hình và mục tiêu tăng trưởng. Các đồng chí trong Chính phủ đều tận tâm, trong khoảng thời gian ngắn, có những đồng chí đã thẳng thắn, giải quyết trực diện từng vấn đề tồn tại, tích tụ trong nhiều năm, đặc biệt là về phương diện cải cách thể chế.

Tuy nhiên, nếu hỏi tôi có hài lòng hay không thì tôi xin nói luôn là tôi chưa thật sự hài lòng, bởi chúng ta đã không hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP. Và dù đạt được những tiến bộ quan trọng song chúng ta vẫn còn nhiều thách thức lớn khác cần tập trung giải quyết như nợ công, nợ xấu, bảo vệ môi trường, giáo dục, y tế, vệ sinh an toàn thực phẩm, chống ùn tắc giao thông, xóa đói giảm nghèo cho bà con dân tộc thiểu số vùng sâu vùng xa... Có một điều nữa cũng làm tôi trăn trở: năm qua, chúng ta đã chứng kiến tội ác rất nghiêm trọng trong xã hội, gây hoang mang dư luận, đòi hỏi chúng ta phải nghiên cứu, tìm hiểu căn nguyên và biện pháp nhằm ngăn chặn, đẩy lùi những hiện tượng tương tự trong tương lai. Nhân trả lời Báo Thanh Niên hôm nay, tôi xin một lần nữa ghi nhận, đánh giá cao các đồng chí Bộ Công an, đặc biệt là cá nhân đồng chí Bộ trưởng đã kịp thời chỉ đạo, nhanh chóng tìm ra thủ phạm, sớm ổn định tình hình, giữ vững niềm tin của nhân dân vào tinh thần trách nhiệm và sức mạnh của lực lượng công an nhân dân.

Trước hết, tôi cám ơn quý báo và những người dân đã luôn động viên, tin tưởng những gì cá nhân tôi cũng như bộ máy của chúng tôi đã, đang làm. Quả thật, hằng ngày, nhiều người trong chúng tôi nhận được những tin nhắn, nhất là sau mỗi hoạt động, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng. Chúng tôi không có đủ thời gian để trả lời tất cả các bạn nhưng chúng tôi rất trân trọng từng ý kiến đóng góp, kể cả những ý kiến chưa hài lòng hoặc có quan điểm khác với những gì chúng tôi làm. Phản hồi của các bạn là quan trọng, sự động viên của các bạn đã thật sự tiếp thêm sức mạnh cho chúng tôi.

Về hình ảnh một Thủ tướng gần dân, lo cho dân và có khát vọng làm thay đổi cuộc sống của người dân và đất nước như nhà báo nói, tôi rất cám ơn. Nhưng tôi xin nhấn mạnh, đây là hình ảnh của cả Chính phủ chứ không chỉ cá nhân một người, dù người đó là Thủ tướng. Không thể và không nên có một cánh én nào mà làm nổi cả mùa xuân. Tôi biết các bộ trưởng đang rất tập trung, cố gắng để làm thay đổi những hệ thống có liên quan, trong phạm vi trách nhiệm quản lý của mình sao cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và thực tiễn cuộc sống đặt ra... Ai cũng thấy, có những khó khăn mà Chính phủ đang phải đối diện là chưa từng có nếu xét về mức độ nghiêm trọng. Có không ít những tồn tại đã tích tụ trong nhiều năm và "bục" ra ngay khi chúng tôi nhận nhiệm vụ. Trong hoàn cảnh đó, từng cá nhân thành viên Chính phủ phải thật sự gần dân, lo cho dân. Mỗi người phải mang trong mình khát vọng thay đổi thì mới có thể chuyển biến được tình hình, nắm bắt được cơ hội và đưa đất nước tiếp tục tiến lên.

Tôi nghĩ, trong một khoảng thời gian ngắn, với bộn bề áp lực, các thành viên trong bộ máy Chính phủ đã phần nào thể hiện được điều này. Không phải vấn đề gì, nhiệm vụ nào cũng có thể giải quyết được "ngay và luôn" nhưng tôi đảm bảo với các bạn, đây là một Chính phủ hành động, từng cá nhân bộ trưởng là những con người hành động. Tất cả chúng tôi như những ngón tay trên một bàn tay, sẽ cố gắng khắc phục các hạn chế trong quy trình, thể chế và trong từng con người để phối hợp với nhau tốt hơn, hiệu quả hơn trong việc thực hiện những nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Điều hài lòng nhất về tổ công tác là các đồng chí đã tập trung và tận tâm với từng vấn đề, nhiệm vụ được giao. Các đồng chí ấy đã thể hiện tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm cụ thể khi làm việc mà vẫn giữ được sự đoàn kết bởi tất cả chúng ta đều phải đặt mục tiêu công việc lên trên hết dù đó là thành viên tổ công tác hay "đối tượng" làm việc của tổ.

Để đáp ứng được mong muốn Chính phủ, của cá nhân Thủ tướng, tôi nghĩ phải làm sao tổ công tác và các bên làm việc có liên quan phải đi vào bản chất của vấn đề nhằm tham mưu, đề xuất, giải quyết thấu đáo đến tận cùng căn nguyên của tình trạng "chung chung, tập thể", "trên thông dưới tắc", tức tổ công tác phải cùng đóng góp những ý tưởng khả thi, giúp hình thành phương pháp làm việc mới để làm sao sau đó và về lâu dài bộ máy chúng ta vận hành mà không cần đến tổ công tác nữa. Chúng ta cần lưu ý, "đặc sản" là món mà ăn nhiều hay lạm dụng thì hoàn toàn không tốt cho sức khỏe. Chúng ta chỉ nên ăn nó vào lúc cơ thể thật sự cần thiết. Điều quan trọng là phải làm sao nâng cơ địa của mình lên một cách bền vững. Đó chính là điều tôi kỳ vọng ở các bộ, ban ngành, địa phương chứ không riêng gì tổ công tác.

Cách đây 13 năm, khi còn làm Chủ tịch tỉnh Quảng Nam, trong một lần trả lời phỏng vấn, tôi từng nhận định, trách nhiệm cá nhân là cực kỳ quan trọng trong điều hành, từ Thủ tướng tới Bộ trưởng, chủ tịch cấp tỉnh, cấp huyện xuống cấp xã... Trong lần đó, tôi đã nói, quy chế trách nhiệm cá nhân không rõ sẽ gây tình trạng "phép vua thua lệ làng", công việc lẽ ra một ngày, một buổi là xong nhưng cứ kéo dài cả tháng hay những bất cập của cơ chế xin cho mà tôi và nhiều đồng chí đã nói trong các cuộc họp gần đây. Nói thật, nhiều điều tôi trăn trở cách đây 13 năm vẫn còn hiện diện cho đến tận hôm nay, vẫn níu kéo, cản trở sự phát triển của chúng ta cả ở cấp trung ương lẫn địa phương. Vì vậy, mong đợi lớn nhất của tôi là tất cả chúng ta, các ngành, các cấp, từ trung ương xuống địa phương, trong nhiệm kỳ này, phải cùng nhau giải quyết dứt điểm mối trăn trở 13 năm này, để từ đây không còn ông chủ tịch tỉnh nào phải nói lại những điều mà tôi đã nói năm xưa. Nếu làm được như vậy, chúng ta nhất định sẽ tiến lên rất mạnh mẽ.

Tôi hết sức tâm đắc câu nói của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 10 của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh năm 2012: "Thanh niên có mạnh dân tộc mới mạnh. Trong sức mạnh của dân tộc có sức mạnh của thanh niên. Trong lịch sử dân tộc, đã từng có nhiều lãnh tụ thiên tài, anh hùng lỗi lạc, lập nhiều chiến công xuất sắc lúc đang còn ở tuổi thanh niên". Các bạn thấy, đầu năm mới, cuối năm cũ, tôi đã chọn trả lời phỏng vấn hai tờ báo là Thanh Niên và Tuổi Trẻ. Trong diễn văn nhậm chức, các phát biểu, tôi thường xuyên nhắc tới cụm từ "thế hệ trẻ", "yếu tố dân số độ tuổi vàng" của VN và chỉ trong vòng 4 tháng trở lại đây, tôi đã đến làm việc, tiếp xúc với sinh viên 4 trường đại học, làm việc với Trung ương Đoàn, Hội Liên hiệp Thanh niên... Một trong những chương trình hành động lớn của Chính phủ là phát huy tinh thần khởi nghiệp, thúc đẩy sức mạnh sáng tạo, ý chí vươn lên trong lớp thanh niên VN, để từ đấy, như tôi đã nói, chúng ta hy vọng và tin tưởng sẽ có những Zuckerberg, Larry Page, Bill Gates... của VN vươn ra toàn cầu.

Cuối cùng, tôi xin đặc biệt lưu ý các bạn trẻ 3 điều vô cùng quý báu đối với người thanh niên là sức khỏe, niềm tin và mơ ước. 3 điều này không tự nhiên mà có, nó đòi hỏi các bạn phải thật sự rèn luyện, phấn đấu, phải cân bằng, phải luôn không ngừng học hỏi. Thanh niên - thế hệ trẻ VN hãy tâm niệm và thực hiện một cách tâm huyết điều Bác Hồ nói: "Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên". Các bạn chính là nguồn tài nguyên quý giá nhất, tiềm năng mạnh mẽ nhất và là sức mạnh lớn nhất của quốc gia trong lịch sử, hiện tại cũng như tương lai.

Nhân dịp Xuân Đinh Dậu, tôi xin chúc bạn đọc Báo Thanh Niên, các bạn trẻ VN trong và ngoài nước cùng với mọi gia đình, người dân một năm mới mạnh khỏe, hạnh phúc, thành công.