Tinh tinh cũng cần lực lượng gìn giữ hòa bình

Giới khoa học đã chứng minh rằng loài tinh tinh dàn xếp xung đột giữa các thành viên trong đàn không phải vì lợi ích riêng mà để giữ hòa bình chung. Đây được xem như hình thức tiến hóa ban đầu của hành vi đạo đức.

Tinh tinh can thiệp vào một cuộc xung đột để đảm bảo sự ổn định cho bầy đàn - Ảnh: Science Daily

Xung đột là điều không thể tránh khỏi ở những nơi có sự chung sống, và loài tinh tinh, họ hàng gần nhất của con người, đương nhiên không phải là một ngoại lệ. Việc quản lý xung đột chặt chẽ là điều cốt yếu cho sự gắn kết bầy đàn. Những thành viên trong cộng đồng tinh tinh cũng đảm bảo trong bầy đàn của chúng có hòa bình và trật tự. Hình thức quản lý xung đột này được gọi là “hoạt động cảnh sát”, tức sự can thiệp công bằng giữa ba bên trong một cuộc mâu thuẫn. Cho đến nay, hành vi gìn giữ hòa bình này ở loài tinh tinh chỉ mới được dẫn chứng bằng tư liệu.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhân loại học thuộc Đại học Zurich (Thụy Sĩ) đã khẳng định rằng loài tinh tinh can thiệp vào một cuộc xung đột để đảm bảo sự ổn định và môi trường sống lành mạnh cho bầy đàn.

Sự can thiệp một cách công bằng diễn ra khi có nhiều kẻ gây sự trong một cuộc xung đột, chẳng hạn như những cuộc tranh cãi có thể gây tan vỡ bầy đàn. Các nhà khoa học đã nghiên cứu hành vi của 4 nhóm tinh tinh khác nhau trong suốt 2 năm. Tại Sở thú Walter ở thành phố Gossau, họ đã bắt gặp những tình huống đặc biệt. “Một nhóm tinh tinh vừa tiếp nhận các thành viên giống cái, và tranh giành quyền lực giữa các thành viên giống đực khiến sự ổn định của nhóm bắt đầu lung lay. Điều này cũng xảy ra trong thế giới hoang dã”, bà Claudia Rudolf von Rohr, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết. Nhóm chuyên gia đã theo dõi các tương tác xã hội cũng như xung đột của bầy tinh tinh, và ghi nhận luôn có một con tinh tinh đóng vai trò nhân viên gìn giữ hòa bình.

Không phải bất kỳ con tinh tinh nào cũng đều trở thành cảnh sát tốt. Chỉ những con có thứ hạng cao và được kính trọng trong bầy đàn mới có thể đảm đương vai trò can thiệp vào một cuộc xung đột. Nếu không, những cảnh sát này sẽ không thể hoàn thành trọng trách của mình. “Sự quan tâm đến vấn đề cộng đồng được phát triển cao, hình thành nền tảng cho hành vi đạo đức đã ăn sâu vào máu chúng ta. Nó cũng được họ hàng gần nhất của chúng ta tuân theo”, bà Rudolf von Rohr kết luận.

Khang Huy