Nga là một trong những quốc gia đầu tiên có ca lây nhiễm Covid-19 trên thế giới. Hai công dân Trung Quốc làm việc ở Nga được phát hiện nhiễm virus Corona vào ngày 31.1, đã nhanh chóng được chữa khỏi và xuất cảnh. Từ tháng 1 đến đầu tháng 3.2020, khi dịch bệnh đang hoành hành ở nhiều nơi trên thế giới, Nga không ghi nhận thêm bất kỳ ca nhiễm mới nào. Mọi hoạt động kinh tế, văn hoá và xã hội không hề bị ảnh hưởng.

Với số lượng lớn người Trung Quốc sinh sống, chính quyền thành phố Moscow bắt đầu lập các trung tâm kiểm tra nhiệt độ cơ thể tại cửa tàu điện ngầm và cấm các hoạt động xuất nhập khẩu giữa 2 nước. Tuy nhiên, việc chỉ kiểm tra và áp dụng các biện pháp với Trung Quốc có lẽ là một sai lầm ban đầu khiến nước Nga bỏ lỡ mất thời điểm vàng để ngăn dịch bệnh lan rộng.

Cùng lượng khách nhập cảnh từ các nước châu Âu vào Nga vô cùng lớn, số lượng ca nhiễm bệnh và tử vong tăng đột biến tại Moscow vào tuần thứ 2 của tháng 3. Làn sóng dịch bệnh Covid-19 từ châu Âu nhanh chóng lan rộng toàn bộ 85 thành phố và vùng lãnh thổ của Nga.

Đại dịch Covid-19 lan rộng toàn bộ lãnh thổ Nga

Vào đầu tháng 3, công dân đầu tiên của Liên bang Nga được xác nhận nhiễm Covid-19 là một nhân viên 29 tuổi của Liên đoàn bóng đá Nga tên David Berov. Trong vòng 2 tuần sau đó, số ca nhiễm mới liên tục tăng và tỷ lệ lây nhiễm chéo trong cộng đồng được thống kê lên đến 80%.

Vào ngày 7.4, lần đầu tiên số ca mới được chẩn đoán mắc Covid ở Nga vượt quá 1.000/ngày. Vào cuối tháng 4, con số này đã tăng nhanh đến hơn 7.000 ca/ngày. Vào ngày 11.5, một kỷ lục buồn đã được thiết lập – 11.656 trường hợp được phát hiện chỉ trong 24 giờ. Sau đó tình hình thay đổi theo chiều hướng giảm dần và tính đến đầu tháng 8 số ca mới khoảng 5.500 ca/ngày.

Số lượng ca nhiễm Covid-19 mới từ tháng 3.2020  đến tháng 8.2020

Theo RIA ngày 16.3 đưa tin, chính phủ Nga đã ra quyết định hạn chế nhập cảnh với toàn bộ công dân nước ngoài từ ngày 18.3 – 1.5. Hãng hàng không Nga Aeroflot cũng thông báo chính thức về việc tạm dừng các chuyến bay đến Ấn Độ, Phần Lan, Thụy Điển, Azerbaijan, Croatia, Bulgaria, Hy Lạp, Bồ Đào Nha và một số quốc gia châu Âu khác.

Sinh viên tại một số trường đại học lớn như MGU( Đại học quốc gia Moscow Lomonosov), HSE (Đại học nghiên cứu Quốc gia Kinh tế Cao cấp) và nhiều trường khác đã được chuyển sang chương trình giáo dục từ xa do sự đe dọa lây lan của virus Corona.

Thị trưởng thành phố Moscow đưa ra quyết định đóng cửa thư viện, các cơ sở, trung tâm dừng mọi hoạt động văn hóa - giải trí - du lịch, thực hiện cách ly bắt buộc đối với người trên 65 tuổi và người mắc bệnh mạn tính. Chỉ các cửa hàng, dịch vụ phục vụ tiêu dùng hằng ngày và chi nhánh các ngân hàng được phép hoạt động.

Chính quyền Tổng thống Putin cho phép cho người lao động cả nước nghỉ làm có lương từ 28.3 – 5.4. Sau thủ đô Moscow, ngày 12.5, cả nước bước vào giai đoạn cách ly toàn xã hội. Người dân khi ra ngoài bắt buộc phải mang khẩu trang, găng tay và thẻ đi lại điện tử được đăng ký. Quá trình cách ly và giãn cách xã hội được kéo dài đến ngày 15.6.

Bộ Y tế Nga cũng đưa ra thông báo trên trang web chính thức rằng việc không tuân thủ chế độ tự cách ly là hành vi phạm tội và phải đối mặt với hậu quả nghiêm trọng. Người vi phạm có thể phải nộp phạt từ 1 đến 2 triệu rúp (~ 350 – 650 triệu đồng) hoặc hạn chế tự do từ 3 năm đến phạt tù tới 7 năm.

Theo thống kê của TASS, 59% người dân Nga ủng hộ hoàn toàn các biện pháp chống dịch của chính phủ, 32% người dân chấp nhận các biện pháp này, 6% không ủng hộ một vài các biện pháp và 3% hoàn toàn không ủng hộ.

Mặc cho những nỗ lực của chính phủ và người dân Nga, dịch Covid-19 vẫn gia tăng không ngừng với tổng số ca nhiễm hiện nay đã lên 900.000 ca. Đại dịch đã ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế của nước Nga.

Trong bối cảnh giá dầu giảm liên tục và tình hình diễn biến Covid-19 phức tạp, đồng USD đã tăng 1,34% và lần đầu tiên chạm ngưỡng 81 rúp/1 USD sau 2 năm kể từ khi Nga bị áp chính sách trừng phạt dầu mỏ của các nước Châu Âu và Mỹ. Cùng với đó doanh số bán thịt đóng hộp đã tăng 38 lần trong tuần, các sản phẩm đông lạnh - tăng gần 30 lần, rau củ - tăng 29 lần, ngũ cốc - tăng 25 lần, đường – tăng 24 lần và muối – tăng gần 20 lần.

Covid-19 cũng gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho doanh nghiệp Nga. Báo cáo hàng năm của mạng lưới kiểm toán và tư vấn quốc tế FinExpertiza chỉ ra rằng tổng lợi nhuận (không bao gồm các doanh nghiệp nhỏ) trong tháng 3 tới tháng 5 năm nay đã giảm 67%. Đây là sự sụt giảm tồi tệ nhất trong vòng 16 năm vừa qua. Theo FinExpertiza, hơn 1/3 số công ty bị lỗ 1,65 ngàn tỉ rúp và phần còn lại - lãi 3,05 ngàn tỉ rúp. Tháng 3 là thời điểm thảm họa đối với toàn bộ hoạt động kinh doanh - tổng thiệt hại trong tháng này lên tới 277 tỉ rúp.

Trong nửa đầu năm 2020, số lượng hộ kinh doanh cá thể đăng ký mới cũng đã giảm 34,4% - chỉ đạt khoảng 106.000 lượt. Tháng 4 cho thấy sự giảm mạnh nhất, tới 66,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Khu vực chịu ảnh hưởng lớn nhất là Moscow và St. Petersburg.

Tuy nhiên, cũng trong thời điểm này, lần đầu tiên trong lịch sử Nhà hát Lớn ở Nga đã truyền hình trực tiếp một số vở opera và ba lê kinh điển như “Hồ thiên nga”, “Người đẹp ngủ trong rừng”, v.v… trên kênh Youtube của mình. Đây đều là những tác phẩm nhạc kịch được đông đảo người dân Nga yêu thích và được khán giả trên toàn cầu đánh giá rất cao.

Bên cạnh đó, đại diện hãng phim “Soyuzmultfilm” Yuliana Slashcheva cũng đã thông báo sẽ cho ra mắt trở lại bộ phim hoạt hình nổi tiếng “Hãy đợi đấy”. Loạt phim mới sẽ có khoảng 52 tập và những tập đầu tiên sẽ được lên sóng ngay trong năm nay.

Mặc dù số ca nhiễm Covid-19 mới vẫn lên đến 5.500 ca/ngày nhưng Nga đưa ra tuyên bố đã đi qua đỉnh dịch và hoàn toàn có khả năng khống chế bệnh dịch này. Ngày 14.6, thủ đô Moscow đã cho phép hoạt động trở lại các quán cà phê, nhà hàng, bể bơi, trung tâm thể hình. Người dân được phép đi dạo theo lịch được phân chia của từng nhóm dân cư.

Nga tổ chức duyệt binh Ngày chiến thắng tại Quảng trường Đỏ sau khi kết thúc giãn cách xã hội.

Và chỉ một tháng sau, ngày 13.7, Nga chính thức bỏ quy định đeo khẩu trang bắt buộc khi đi trên phố, khôi phục hoạt động toàn thời gian của các cơ sở giáo dục, các điểm tham quan, trung tâm văn hóa và các cơ sở giải trí, gỡ bỏ tất cả các hạn chế trong lĩnh vực kinh doanh, cung cấp dịch vụ và các hoạt động khác

92% các trường đại học và trung học ở Nga cho biết sẵn sàng bắt đầu năm học mới từ ngày 1.9, các trường còn lại sẽ từ ngày 14.9. Tất cả học sinh, sinh viên phải mang khẩu trang khi tham gia các lớp học, giảng viên sẽ không phải mang khẩu trang khi giảng bài.

Đến ngày 11.8, Tổng thống Putin cho biết nước này đã hoàn thành việc đăng ký vắc xin chống Covid 19 đầu tiên trên thế giới. Ông khẳng định vắc xin hoạt động hiệu quả, hình thành miễn dịch ổn định và đã vượt qua tất cả các xét nghiệm cần thiết. Nhà lãnh đạo Nga đồng thời cho hay con gái ông đã trở thành một trong những người đầu tiên tiêm vắc xin này. Vắc xin có tên Sputnik V sẽ được tiêm cho các nhân viên y tế trước tiên và việc tiêm đại trà cho người dân có thể sẽ bắt đầu từ tháng 1.2021.

Bài viết: Vân Anh (từ Moscow, Nga)
Đồ họa: Lâm Nhựt