Trường chuyên là gì? Đâu là trường chuyên lâu đời nhất Việt Nam?

NGỌC LONG

Theo khoản 1 Điều 62 luật Giáo dục 2019, trường chuyên là trường được thành lập ở cấp THPT dành cho học sinh đạt kết quả xuất sắc trong học tập nhằm phát triển năng khiếu về một số môn học trên cơ sở bảo đảm giáo dục phổ thông toàn diện, tạo nguồn đào tạo nhân tài, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.

Theo thông tư số 05/2023/TT-BGDĐT của Bộ GD-ĐT ban hành năm 2023, có hiệu lực từ ngày 15 tháng 4 năm 2023 về quy chế tổ chức và hoạt động của trường THPT chuyên (gọi tắt là trường chuyên) thì hệ thống trường chuyên bao gồm:

• Trường chuyên thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư, do sở GD-ĐT quản lý;
  
• Trường chuyên thuộc cơ sở giáo dục đại học do cơ sở giáo dục đại học quản lý theo quy định về công tác tổ chức, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, cơ sở vật chất, tài chính, tuyển sinh và được quy định cụ thể trong Quy chế tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục đại học. Trường chuyên thuộc cơ sở giáo dục đại học quản lý cũng chịu sự quản lý của sở GD-ĐT nơi trường đặt trụ sở về thực hiện chương trình, kế hoạch giáo dục, tổ chức thi tốt nghiệp, cấp bằng tốt nghiệp.
  

Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư có ít nhất một trường chuyên.

Không tổ chức lớp không chuyên trong trường chuyên

Lớp học trong trường chuyên được tổ chức theo môn học trong chương trình giáo dục phổ thông do Bộ trưởng Bộ GD-ĐT ban hành, bao gồm các lớp chuyên: ngữ văn, lịch sử, địa lý. ngoại ngữ, toán, tin học, vật lý, hóa học, sinh học. Theo Theo thông tư số 05/2023/TT-BGDĐT của Bộ GD-ĐT ban hành thì không tổ chức lớp không chuyên trong trường chuyên.

Mỗi lớp chuyên có không quá 35 học sinh.

Trên cơ sở các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục và đề nghị của hiệu trưởng trường chuyên, cơ quan quản lý trường chuyên quyết định số môn học được tổ chức lớp chuyên và số lớp chuyên đối với từng môn chuyên.

NHÀ TRƯỜNG CUNG CẤP

Trường chuyên thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của trường trung học theo quy định tại Điều lệ trường trung học cơ sở, trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học và có thêm các nhiệm vụ, quyền hạn sau:

• Tổ chức và thực hiện kế hoạch dạy học chương trình giáo dục nâng cao do Bộ trưởng Bộ GD-ĐT quy định;
  
• Nghiên cứu vận dụng phù hợp, hiệu quả chương trình giáo dục và các phương pháp quản lý, dạy học, kiểm tra, đánh giá tiên tiến; thúc đẩy triển khai giáo dục về khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học trong giáo dục phổ thông;
  
• Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên đủ về số lượng, cơ cấu; giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ; có năng lực nghiên cứu khoa học; sử dụng được ngoại ngữ trong giao tiếp, dạy học và nghiên cứu khoa học;
  
• Phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ, tin học cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên để đáp ứng mục tiêu, nhiệm vụ của trường chuyên;
  
• Phát triển hoạt động hợp tác với các cơ sở giáo dục và đào tạo, cơ sở nghiên cứu khoa học trong nước và nước ngoài để nâng cao chất lượng giáo dục;
  
• Xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển và tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học theo quy định của pháp luật để đáp ứng mục tiêu, nhiệm vụ của trường chuyên;
  
• Tổ chức và quản lý các hoạt động nội trú của học sinh;
  
• Xây dựng, quản lý và sử dụng hiệu quả hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu phục vụ cho việc quản lý, giáo dục và đánh giá chất lượng, hiệu quả hoạt động của nhà trường;
  
• Tổ chức theo dõi quá trình học tập và làm việc của cựu học sinh;
  
• Trong mỗi năm học, chủ trì tổ chức ít nhất một hội thảo chuyên đề về tổ chức và quản lý các hoạt động giáo dục trong nhà trường với sự tham gia của các trường trung học cơ sở, trung học phổ thông khác nhằm chia sẻ những giải pháp và kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của trường chuyên theo quy định.
  

HOÀI NHÂN

Trường chuyên lâu đời nhất cả nước ở đâu?

Trường chuyên lâu đời nhất cả nước nằm ở tỉnh Thừa Thiên - Huế.

Trường THPT chuyên Quốc học, nổi tiếng cả nước với tên gọi Trường Quốc học, được thành lập theo dụ ngày 17 tháng 9 năm Thành Thái thứ 8 (23.10.1896) và nghị định ngày 18.11.1896 của phủ Toàn quyền Đông Dương.

Trường Quốc học rộng hơn 10.000 m² nằm bên bờ sông Hương, thành phố Huế (Thừa Thiên - Huế).

Năm 1990, Trường THPT chuyên Quốc học, được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Tới năm 2020, trường được xếp hạng di tích cấp quốc gia đặc biệt.

Tính đến nay, Trường THPT chuyên Quốc học đã 128 tuổi, đây cũng là ngôi trường Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng bí thư Trần Phú, Đại tướng Võ Nguyên Giáp… từng học tập.